JUDICIAL STRATEGIC PLAN (2018-2022) YEAR 3. ACTION PLAN. (2020)

ကိုယ့္သမိုင္း ကိုယ္ေရး

ကိုယ့္သမိုင္း ကိုယ္ေရး

✍✍✍✍✍✍✍

မင္း မမွန္ရင္

မင္း ခံ။

ငါမမွန္ရင္ 

ငါ ခံမယ္။

တရားဆိုတာ

ညွာလည္း မညွာ၊   ညာလည္း မညာ

သာေစ၊ နာေစ မရွိ၊

ပကတိ သူ႕သေဘာသူေဆာင္ျခင္းပဲ။

ဒီေန႕ မင္းရဲ႕လုပ္ရပ္ဟာ

ေနာင္ေန႕ မင္းရဲ႕ အတၳဳပၸတၱိ။        ။ 

Unicode

ကိုယ့်သမိုင်း ကိုယ်ရေး

✍✍✍✍✍✍✍✍

မင်း မမှန်ရင် 

မင်း ခံ။

ငါမမှန်ရင် 

ငါ ခံမယ်။

တရားဆိုတာ

ညှာလည်း မညှာ၊   ညာလည်း မညာ

သာစေ၊ နာစေ မရှိ၊

ပကတိ သူ့သဘောသူဆောင်ခြင်းပဲ။

ဒီနေ့ မင်းရဲ့လုပ်ရပ်ဟာ

နောင်နေ့ မင်းရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိ။        ။ 

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ (CRIMINALOGY) အခန္း - ၃

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ    (CRIMINALOGY)

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

အခန္း - ၃

⛑⛑⛑

ေလာဘႏွင့္ေဒါသအေလ်ာက္ ျဖစ္ပြားသည့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ား 

📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖

ေလာဘ-ေဒါသ-ေမာဟ-စိတ္ေၾကာင့္ 

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

      လူတို႔သည္ အခြင့္အခါႀကဳံခဲ့လွ်င္ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးဂုဏ္၊ အဆင့္အတန္းဂုဏ္၊ အသက္အ႐ြယ္ဂုဏ္တို႔ကိုပင္ မဆင္ျခင္ မေထာက္ထား ၾကဘဲ ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္အေလ်ာက္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ၾကသည္ကို ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် ႐ုံးတင္ တရားစြဲသည့္ လိမ္လည္မႈ၊ အလြဲသုံးစားမႈ၊ ခိုးမႈ၊ လုယက္မႈ၊ ဓါးျပတိုက္မႈ၊ လူသတ္မႈ၊ မုဒိန္းမႈ စသည့္ျပစ္မႈမ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိနိုင္ေပသည္။ ထို႐ုံးတင္ တရားစြဲသည့္ အမႈမ်ားတြင္ တရားခံအျဖစ္ ပါဝင္သူမ်ားအနက္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဆင့္အတန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အသက္အ႐ြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ပါဝင္ၾကမည္ကို ေတြ႕ရၾကေပမည္။ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ ရာဇဝင္တြင္ လူအဆင့္အတန္းအားျဖင့္ ျမင့္သည့္လူပင္ ျဖစ္လင့္ကစား အခြင့္အခါႀကဳံက ေလာဘ စိတ္ကို မထိမ္းသိမ္းနိုင္သျဖင့္ လူထု ၾကည္ညိဳအားထားမႈကိုပင္ ဂ႐ုမျပဘဲ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္သည့္ အထင္ကရအမႈမွာ အဂၤလန္နိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ “ဟိုေရ႐ိႈဘြတ္တြမ္လီ”ေခၚသူ၏ လိမ္လည္မႈျဖစ္သည္။ “ဘြတ္တြမ္လီ” မွာ ပထမကမာၻစစ္ႀကီး အတြင္းတြင္ စစ္ေအာင္နိုင္ေရးအတြက္ စစ္သားစုေဆာင္းရာတြင္ ထူးခြၽန္စြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သျဖင့္ ျပည္သူ႕လူစြမ္းေကာင္းတစ္ေယာက္ဟု ခ်ီးက်ဴးျခင္း ခံရသည့္အျပင္၊ အစိုးရ၏ ေက်းဇူးတင္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္-၁၉၁၈ ခု ႏွစ္အတြင္းေလာက္တြင္ “ဘြတ္တြမ္လီ”မွာ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီး တစ္ဦးထက္ပင္ ထင္ရွားေက်ာ္ေဇာ နာမည္ႀကီးခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္၏။ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ အစိုးရ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြေခ်းလက္မွတ္မ်ား ေရာင္းသည့္အခါတြင္ “ဘြတ္တြမ္လီ”သည္ ဆင္းရဲသား လူထုလည္း ထိုေငြေခ်းလက္မွတ္၏ အက်ိဳးထူးကို ခံစားရန္ဆိုကာ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြစုအသင္းဖြဲ႕ကာ အစိုးရထုတ္သည့္ ေငြစုလက္မွတ္မ်ား၏ တန္ဘိုး ႏွစ္ဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ အစုဝယ္လက္မွတ္မ်ားကို ေရာင္းခ်၏။ ထိုသို႔ ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ အစိုးရတြင္ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြစုလက္မွတ္မ်ားကို ကုေဋခ်ီ၍ ေရာင္းရေတာ့၏။ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ဆင္းရဲသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ ဝယ္ထားသည့္ ေငြစုလက္မွတ္ငယ္မ်ားကို လႊဲေျပာင္းရာတြင္လည္းေကာင္း၊၊ အျမတ္အတိုးရရန္ ေတာင္းဆိုသည့္ အခါတြင္လည္းေကာင္း ရသင့္ရထိုက္သည့္ ေငြမ်ားကို မရသျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရဌာနသို႔ တိုင္တန္းၾကေတာ့၏။ ထိုအခါတြင္ အစိုးရ၏ ျပည္သူ႕ေငြစာရင္းစစ္အရာရွိက ထို“ဘြတ္တြမ္လီ” တည္ေထာင္သည့္ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြစုအသင္း၏ စာရင္းအင္းမ်ားကို စစ္ေဆးၾကည့္ရႈသည့္အခါ “ဘြတ္တြမ္လီ” သည္ ေငြႏွစ္သိန္းေက်ာ္ခန႔္ကို အလြဲသုံး စား ျပဳလုပ္ထားေၾကာင္းကို ေတြ႕ရွိရေတာ့၏။ ထိုသို႔ အလြဲသုံးစားျပဳထားသည္ကို ေတြ႕ရွိသျဖင့္ “ဘြတ္တြမ္လီ”အား တရားစြဲဆို အေရးယူရာတြင္ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရေတာ့၏။ 

ကသာေငြ တိုက္မႈ 

📖📖📖📖📖

      ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း ရာထူးအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသက္အ႐ြယ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း အခါအခြင့္ႀကဳံက ေလာဘစိတ္ကုိ မထိန္းႏိုင္ဘဲ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ေၾကာင္းကို ကသာေငြကိုက္မွ ေငြမ်ားခိုးယူ အလြဲသုံးစားျပဳသည့္ အမႈမွ သိနိုင္ေပသည္။ ေသာင္း က်န္းသူမ်ား ၁၉၄၉ ခု ႏွစ္ဦးေလာက္တြင္ ထႂကြစဥ္က ကရင္သူပုန္ မ်ားသည္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ တိုက္ခိုက္ရန္ ခ်ီတက္လာသည့္အခါ ကသာၿမိဳ႕ရွိ ေငြတိုက္မွ ေငြမ်ားကို သူပုန္တို႔လက္သို႔ မေရာက္ေစျခင္းငွါ အစိုးရက ျမစ္ႀကီးနားသို႔ မီးရထားျဖင့္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းရန္ အစီအစဥ္ ျပဳေစ၏။ ထိုသို႔ အစီအစဥ္ ျပဳေစရာတြင္ ေလာဘေဇာ မသတ္နိုင္သည့္ အရာရွိအခ်ိဳ႕သည္ တင္ပို႔ရမည့္ ေငြေသတၱာအခ်ိဳ႕ကို ေဖ်ာက္ထားၿပီး ထိုေငြမ်ားကို ခိုးယူ အလြဲသုံးစာ ျပဳၾကေလသည္။ ေဒါသအေလွ်ာက္ စိတ္ကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္သည့္အတြက္ အမ်ိဳးဂုဏ္၊ အဆင့္အတန္းဂုဏ္ စသည္တို႔ကိုပင္ မငဲ့ကြက္ဘဲ အခါအခြင့္အေလွ်ာက္ ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၾကသည္မွာလည္း အမ်ားအျပားပင္ ရွိေလသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျဖစ္ပြါးေသာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကို ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် သတင္းစာမ်ားတြင္ ေတြ႕နိုင္ၾကေပမည္။ 

ေဒါသမီး

📖📖

      အမ်ိဳးဂုဏ္အားျဖင့္ ျမင့္၍ ဥစၥာပစၥည္းအားျဖင့္ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာၿပီး ပညာလည္း အေတာ္အတန္ တတ္ေျမာက္သူ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္၍ အခါအခြင့္ ႀကဳံသည့္အေလွ်ာက္ ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈတစ္ခုမွာ က်ိဳကၡမီခရိုင္၊ မုဒုံၿမိဳ႕အပိုင္က မာဝက္႐ြာတြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ သူေ႒းသားဖုန္းေ႐ႊ၏ လူသတ္မႈျဖစ္သည္။ ဖုန္းေ႐ႊမွာ ဥစၥာစီးပြါး အလြန္ခ်မ္းသာသူ၏ သားျဖစ္ၿပီး ေခတ္အလိုက္ ပညာ အေတာ္အတန္ တတ္ေျမာက္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ၎ေနထိုင္ သည့္ နယ္တဝိုက္တြင္လည္း လူသူေလးစားျခင္း ခံရသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီးမျဖစ္မီ အခ်ိန္ေလာက္တြင္ ဖုန္းေ႐ႊသည္ တစ္ေန႕၌ မိမိအိမ္မွ အျပင္သို႔ ကိစၥတစ္ခုႏွင့္ သြားေရာက္ေန၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ တစ္႐ြာတည္းေန လူမိုက္ျဖစ္သူ ေ႐ႊလုပ္သည္ မူးယစ္လ်က္ ဖုန္းေ႐ႊ၏ အိမ္ေပၚသို႔ တက္ေရာက္ကာ သူ၏ဖခင္ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ရွိသူ ဇနီးတို႔အား ႐ိုက္ႏွက္ေလသည္။ ဖုံးေ႐ႊသည္ အလုပ္ကိစၥၿပီး၍ အိမ္သို႔ျပန္ ေရာက္လာသည့္အခါ အိမ္တြင္ ဆူညံသံၾကား၍ ေျပးကာ ဝင္ေရာက္ ၾကည့္ရာတြင္ မိမိ၏ ဖခင္ႏွင့္ ဇနီးျဖစ္သူတို႔အား ေ႐ႊလုပ္က ရိုက္ႏွက္ ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိသျဖင့္ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္ဘဲ မိမိလက္တြင္ ပါလာသည့္တုတ္ျဖင့္ ရိုက္လိုက္၏။ ထိုသို႔ရိုက္လိုက္ရာတြင္ ေ႐ႊလုပ္မွာ ေနရာတြင္ ပုံ၍လဲက်သြား၏။ ေ႐ႊဖူးႏွင့္ အတူပါလာသူ မိတ္ေဆြႏွစ္ဦးလည္း အသက္ႀကီးသူ ဖုံးေ႐ႊ၏ ဖခင္ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ရွိသူ ဖုန္းေ႐ႊ၏ဇနီးတို႔အား ေ႐ႊလုပ္ ေစာ္ကားေနသည္ကို ေတြ႕၍ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းဘဲ ဝင္ေရာက္၍ ဖုန္းေ႐ႊႏွင့္အတူ ရိုက္ႏွက္ၾက၏။ ေ႐ႊလုပ္မွာ ဖုန္းေ႐ႊႏွင့္ ၎မိတ္ေဆြႏွစ္ဦးတို႔ ရိုက္ႏွက္သည့္ ဒဏ္ရာျဖင့္ ေသဆုံးသြား၏။ ထိုလူသတ္မႈကို တရားစြဲတင္ရာ ဖုန္းေ႐ႊႏွင့္ အေပါင္းပါ ႏွစ္ဦးတို႔မွာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံၾကရေလသည္။

       ျပည္သူလူထု၏ကိုယ္စား အားထားမႈကိုခံရသည့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ အမတ္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား အခြင့္အခါ ႀကဳံလာလွ်င္ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္ဘဲ ရာဇဝတ္မႈကို က်ဴးလြန္တတ္ေလသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီးမျဖစ္မီက ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း မင္းတိုင္ပင္ အမတ္တစ္ဦးသည္ ညဥ့္စာထမင္းကို ဆိုင္တစ္ဆိုင္တြင္ စားေသာက္ေနစဥ္ ဆိုင္တြင္းရွိ အျခားလူတစ္ဦးႏွင့္ အခ်င္းမ်ားၾက၏။ ထိုသို႔ အခ်င္းမ်ားသည္တြင္ အမတ္မင္းသည္ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္သျဖင့္ မိမိတြင္ ပါလာသည့္ ေသနတ္ျဖင့္ မိမိႏွင့္ အခ်င္းမ်ားသူအား ပစ္ခတ္ရာ ဒဏ္ရာႀကီးစြာ ရေလသည္။ ထိုအမႈကို ႐ုံးတင္ တရားစြဲရာတြင္ ထိုမင္းတိုင္ပင္အမတ္မွာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရေလသည္။ 

ရဟန္းေသာ္မွ ေဒါသမီးႂကြလွ်င္ 

📖📖📖📖📖📖📖📖

      ႏွစ္ရာ့ႏွစ္ဆယ္ ခုနစ္သြယ္ေသာ သိကၡာပုဒ္ကို ေစာင့္ထိန္းၾကရသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားပင္ ျဖစ္လင့္ကစား ေဒါသအေလွ်ာက္ အခြင့္အခါႀကဳံက ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္တတ္ၾကေလသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး မျဖစ္မီက ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕အနီးတြင္ လူသူမ်ား ၾကည္ညိဳ ကိုးကြယ္ျခင္းခံရေသာ ဦးသုတ ဆိုသည့္ ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီးတစ္ပါး ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ ၎ဘုန္းႀကီး၏ ေက်ာင္းဝင္အတြင္းရွိ ဇရပ္တြင္ ေနထိုင္သည့္ သီလရွင္ မယ္ေခမာ ဆိုသူႏွင့္ ထိုေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီးတို႔ ေနထိုင္ပုံကို ရပ္႐ြာရွိ လူတို႔က မႏွစ္သက္၍ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးကို ပင့္ေခၚၿပီး ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ေဆာက္ေပးကာ ဘုန္းႀကီး ဦးသုတ၏ ေက်ာင္းအနီးတြင္ ေက်ာင္းထိုင္ေစ၏။ သာမန္လူတို႔ ျဖစ္ပ်က္ေလ့ရွိသည့္အတိုင္း ထိုဘုန္းႀကီးႏွစ္ပါးမွာ တစ္ပါးႏွင့္တစ္ပါး မသင့္မတင့္ ရွိၾက၏။ တစ္ေန႕ေသာအခါဝယ္ ဘုန္းႀကီး ဦးသုတက ဦးဇာဂရ ေက်ာင္းႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိေသာ မိမိ၏ ေက်ာင္းဝင္းၿခံကို မိမိေက်ာင္းရွိ ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားအား ျပဳျပင္ေစရာ ထိုေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားသည္ ဦးဇာဂရ ေက်ာင္းေျမေပၚသို႔ ဝင္ေရာက္ၾက၏။ ထိုအခါ ဘုန္းႀကီး ဦးဇာဂရက ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ႀကိမ္းေမာင္း၍ ေမာင္းႏွင္ထုတ္၏။ ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ဆရာဘုန္းႀကီးအား သြားေရာက္ တိုင္ေျပာရာ ဆရာဘုန္းႀကီးလုပ္သူ ဦးသုတမွာ ေဒါသအေလွ်ာက္ ဦးဇာဂရ ေက်ာင္းသို႔ သြားေရာက္ၿပီး ဦးဇာဂရကိုယ္ေတာ္အား ထိုးႀကိတ္ေတာ့၏။  ဦးဇာဂရမွာ မိမိ၏အနီးရွိ ဓါးျဖင့္ယူ၍ ဦးသုတအား ခုတ္ရာ ဦးသုတမွာ ဒဏ္ရာၾကီးစြာ ရရွိသြား၏။ ဓါးခုတ္မႈျဖင့္ ဦးဇာဂရအား တရားစြဲဆိုရာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကို အခါအခြင့္ ႀကဳံခဲ့လွ်င္ လူတို႔သည္ အမ်ိဳးမေ႐ြး၊ အဆင့္တန္းမေ႐ြး၊ အ႐ြယ္မေ႐ြး ေလာဘ၊ ေဒါသႏွင့္ ေမာဟစိတ္အေလွ်ာက္ က်ဴးလြန္ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလွေတာ့၏။      ။

ဦးဝိဇၨာ

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ (CRIMINALOGY) အခန္း - ၂

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ    (CRIMINALOGY)

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

အခန္း - ၂

⛑⛑⛑

စိတ္ေရာဂါမကင္းသူမ်ားႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားဆက္စပ္ပုံ

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူကို ေလ့လာနည္း ၂ - ရပ္

📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖

      ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာမွာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ ျဖစ္ပြါးျခင္း အေၾကာင္းျဖင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူကို အေၾကာင္းကို စုံစမ္းေလ့လာသည့္ ပညာရပ္ျဖစ္သည္။ ထိုပညာရပ္ကို အေနာက္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ သဘာဝ အထုပၸတၱိပညာႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းမႈပညာဟု ႏွစ္ရပ္ ထပ္မံခြဲၿပီး ေလ့လာေလသည္။ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ သဘာဝ အထုပၸတၱိ ပညာတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူ၏ မ်ိဳးရိုးဗီဇ၊ ကိုယ္လက္အဂၤါ အေနအထားႏွင့္ စိတ္ဓါတ္အေျခအေန စသည့္ ကိုယ္လက္အဂၤါႏွင့္ စိတ္တို႔ကို ပိုင္းျခား၍ ေလ့လာသည္။ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းမႈပညာတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူသည္ ငယ္စဥ္မွ မည္သို႔ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သည့္ အေျခေရာက္ရသည္ကို စုံစမ္းေလ့လာသည္။

အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး 

📖📖📖📖📖

     မေကာင္းမႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၾကသူမ်ားသည္ ေလာဘ-ေဒါသ-ေမာဟစိတ္မ်ားေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆိုနိုင္ေသာ္ျငားလည္း၊ ထိုသို႔ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားတြင္ စိတ္ေရာဂါ မကင္းသူမ်ား၊ ရာဂစိတ္ထူးကဲ ေဖါက္ျပန္သူမ်ားႏွင့္ အေပါင္းဖ်က္သျဖင့္ ပ်က္စီးၾကသူမ်ားက ဦးေရပိုမို မ်ားျပားသည္ကို ေတြရမည္ ျဖစ္သည္။ စိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ စိတ္ေရာဂါမကင္းသူမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ခ်စ္ခင္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားကို ၎ စိတ္,ေနာက္ ေပါက္လာသည့္အခါ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ၾကသည္ကို မၾကာခဏ သတင္းစာမ်ားထဲ၌ ဖတ္႐ႈၾကရေပသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားမွာ သာမန္အားျဖင့္ စိတ္ေရာဂါ မရွိ၊ ပကတိ လူေကာင္းမ်ားပမာ လူအမ်ားက ထင္ျမင္ၾကရ၏။ သို႔ေသာ္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ၿပီး၊ ၎ကို စမ္းသပ္ၾကည့္သည့္အခါမွသာ စိတ္ေရာဂါမကင္း၊ အတြင္းစိတ္ ခြၽတ္ယြင္းေနရွာသည့္အတြက္ ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္ေၾကာင္း သိရွိရေလသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ေလာက္က အဂၤလန္ျပည္တြင္ မစၥဒူရန္ကင္ ဆိုသူႏွင့္ အျခားလူ ရွစ္ဦးတို႔အား ရက္စက္စြာ သတ္သည့္ ဂြၽန္ေဂ်ာ့ဟိတ္ ဆိုသူမွာ အေပၚယံအျမင္အားျဖင့္ ၎အား စိတ္ေရာဂါရွိသူတစ္ဦးဟု ယူဆနိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိေခ်။ လူသတ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၿပီးသည့္ေနာက္ ၎၏ဇစ္ျမစ္ကို စုံစမ္းသည့္အခါတြင္မွသာ ငယ္စဥ္က မၾကာခဏ စိတ္ေနာက္ေရာဂါ စြဲကပ္ခဲ့ဖူးသည့္ အေၾကာင္းရင္းေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္မိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေခ်သည္။

ထူးကဲေသာ ရာဂစိတ္ေဖာက္ျပန္မႈ

📖📖📖📖📖📖📖📖

      ရာစိတ္လြန္ကဲ ေဖာက္ျပန္သူမ်ားလည္း ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကို သာမန္လူမ်ားထက္ ပိုမိုက်ဴးလြန္တတ္သည္။ ရာဂစိတ္ထူးကဲ ေဖာက္ျပန္သူမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခ မည္သို႔ပင္ ရွိေစကာမူ ရာဂစိတ္ ေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင့္ မရွက္မေၾကာက္ လူမ်ား ရြံရွာမုန္းတီး သည့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကိုပင္ က်ဴးလြန္နိုင္ၾကသည္။ အဂၤလန္ျပည္၌ ၁၉ ရာစုႏွစ္ အဆုံးေလာက္တြင္ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီး ေအနာ့(စ) ကာပိုင္းမွာ ကြင္း(စ)ဘဲရီးၿမိဳ႕စား၏သား ေလာ့(ဒ္)အယ္ဖရက္ ေဒါက္ကလပ္ႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမကင္းသည့္ ရာဂေဖာက္ျပန္မႈကို က်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ ကမာၻေက်ာ္ တရားစီရင္မႈႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ဖူးေလသည္။ ယခု ေလာေလာဆယ္တြင္ပင္ အဂၤလန္ျပည္တြင္ ဘိုလ်ဴးၿမိဳ႕စား ေလာ့(ဒ္)မြန္ေတဂူသည္ ေယာက္်ားကေလးမ်ားႏွင့္ အက်င့္ေဖာက္ျပားသည္ ဆိုသည့္အတြက္ ႐ုံးတင္တရားစြဲဆိုျခင္းခံရဆဲျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ျပည္၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လေလာက္တြင္ ဟာလိုဖေရဒင္ ဆိုသူ မိန္းမစိတ္ေပါက္လ်က္ရွိေသာ ေယာက္်ားငယ္မွာ မိမိခ်စ္သူ ဒင္နစ္ဝက္(ပ္)မင္း ဆိုသူ ေယာက္်ားငယ္ႏွင့္ မိဘမ်ား၏ လက္ရွိပစၥည္းမ်ားသာမက ၎တို႔ ေသဆုံးသည့္အခါမွ ရနိုင္မည့္ အသက္အာမခံေငြမ်ားျဖင့္ လြတ္လပ္ေပ်ာ္႐ႊင္စြာ ေနႏိုင္ရန္ မိခင္ႏွင့္ ဖခင္တို႔အား တစ္ရက္တြင္ အဆိတ္ခတ္ သတ္ခဲ့ဖူးေလသည္။

အေပါင္းဖ်က္ဆီးမႈ

📖📖📖📖📖

      ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးကာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ တရား႐ုံးမ်ားတြင္ မၾကာခဏ အမ်ိဳးေကာင္း သူငယ္မ်ားသည္ လုယက္မႈ ဓားျပတိုက္မႈမ်ားတြင္ တရားခံအျဖစ္ ပါဝင္လ်က္ရွိၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤသို႔ပ်က္စီးၾကရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ ေလာင္းကစားျခင္း၊ အရက္ေသာက္စားျခင္း၊ မိန္းမမ်ားႏွင့္ ေပ်ာ္ပါးျခင္းတို႔ကို အလြန္အက်ဴး လိုက္စားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤသို အေပါင္းအသင္းဖ်က္၍ ပ်က္စီးရေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသား၊ အမ်ိဳးေကာင္းသမီးတို႔မွာ အေနာက္နိုင္ငံမ်ား၌လည္း အေျမာက္အျမား ရွိၾကသည္။ အဂၤလန္ျပည္၌ အေပါင္းဖ်က္၍ ပ်က္စီးၿပီး မေကာင္းမႈ ရာဇဝတ္အျပစ္ကို က်ဴးလြန္သည့္ အထင္ကရအမႈမွာ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ မစၥတာ စေကာ့စတီဖင္အား သတ္မႈပင္ျဖစ္သည္။ မစၥက္ ဘာနီ ဆိုသူမွာ မိေကာင္းဖေကာင္းမွ ေမြးဖြားလာသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ္လည္း ငယ္စဥ္က အိမ္ေထာင္ပ်က္ၿပီး မေကာင္းသူမ်ားႏွင့္ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမိ၍ ေသာက္စားမူးယစ္၊ အေပ်ာ္အပါး လိုက္စားကာ မစၥတာ စေကာ့စတီဖင္ ဆိုသူ သူငယ္တစ္ေယာက္ႏွင့္ တရားမဝင္သည့္ လင္မယားအျဖစ္ ေပါင္းသင္းေနထိုင္ခဲ့၏။ ထိုစတီဖင္မွာ အလုပ္အကိုင္ မလုပ္ကိုင္ဘဲ မစၥက္ဘာနီ၏ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို သုံးစြဲစားေသာက္ေန႐ုံသာမက မၾကာခဏ နိုင္လိုမင္းထက္ ျပဳက်င့္ၿပီး ထြက္ခြါသြားမည္ဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ ၿခိမ္းေျခာက္သည္တြင္ မစၥက္ဘာနီမွာ စတီဖင္အား တစ္ေန႕ေသာအခါ ထိုသို႔ၿခိမ္းေျခာက္သည္တြင္ မခံမရပ္နိုင္၍ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္မိေတာ့၏။ အခန္း-၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေသာ အေမရိကန္ျပည္ ကန္ဆတ္(စ္)ျမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ လူျပန္ေပးမႈတြင္ ပါဝင္သည့္ မစၥတာေဟာႏွင့္ မစၥက္ေဟဒီ တို႔မွာလည္း နဂိုေကာင္းေသာ္လည္း အေပါင္းအသင္းဖ်က္၍ ပ်က္စီးခဲ့ရေသာသူမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ 

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကာကြယ္နည္းမ်ား

📖📖📖📖📖📖📖📖

      စိတ္ေရာဂါမကင္းေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ရာဂစိတ္လြန္ကဲ ေဖာက္ျပန္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းကို လြယ္ကူစြာ ႀကိဳတင္သိရွိနိုင္ရန္ ခက္ခဲသည့္အေလွ်ာက္၊ မကာကြယ္နိုင္ၾကေသာ္လည္း၊ အေပါင္းအသင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးကာ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္းကို ကာကြယ္နိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ျမႇင့္တင္သည့္ ကစားခုံစားအသင္းမ်ား၊ အႏုပညာအသင္းမ်ား၊ ျပဇာတ္အသင္း၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈအသင္းမ်ား စသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ကာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာနည္းတို႔ျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္တင္ျခင္းျဖင့္ ရာဇဝတ္မႈတားဆီးေရးကို ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိၾက၏။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္လည္း ယခုအခါ လူငယ္ေဂဟာ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန၊ အမ်ိဳးသမီး ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန စသည္ျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္သည့္လုပ္ငန္းရပ္မ်ားကို ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိၾကေသာ္လည္း တစ္နိုင္ငံလုံးတြင္ ေပၚေပါက္လ်က္ရွိသည့္ ရာဇဝတ္မႈဦးေရႏွင့္ ႏိႈင္းစာက နည္းလွ- မညီမွ်လွေသးေပ။ ထိုသို႔ေသာ အလားတူအဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံတြင္းရွိ ေတာလက္ေက်း႐ြာမက်န္ ဖြဲ႕စည္းၾကျခင္းျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံကို တိုးတက္ေစ၍ ရာဇဝတ္မႈပေပ်ာက္ေရးကို ယခုထက္ ထိေရာက္စြာ ႐ြက္ေဆာင္နိုင္ေပမည္။     ။

⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑

ဦးဝိဇၨာ

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ (CRIMINALOGY) အခန္း - ၁

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ    (CRIMINALOGY)

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

အခန္း - ၁ 

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္

📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖

 ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ သူတို႔၌ စိတ္ ဓါတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကေလသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ အထင္ၾကီးေသာ စိတ္ဓါတ္၊ အခ်ိဳ႕မွာ ႂကြားဝါတတ္ေသာ စိတ္ဓါတ္၊ အခ်ိဳ႕မွာ စိတ္ငယ္ေသာ စိတ္ဓါတ္ စသျဖင့္ ရွိၾကေလသည္။ သို႔ ေသာ္ မည္သည့္ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူမဆို ၎တို႔ထက္ အင္အားငယ္သည့္ လူမ်ားကို အနိုင္အထက္ ျပဳလုပ္တတ္သည့္ စိတ္ဓါတ္၊ ျပဳလုပ္ခ်င္သည့္ စိတ္ဓါတ္ ရွိၾကစၿမဲျဖစ္သည္။ထိုသို႔ေသာ စိတ္ဓါတ္ရွိေသာေၾကာင့္ လက္နက္စြဲကိုင္သည့္ ဓါးျပမ်ားသည္ လက္နက္မဲ့ ႐ြာသိမ္ ႐ြာငယ္မ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး ႐ြာသားမ်ားကို အနိုင္အထက္ ျပဳက်င့္ကာ ပစၥည္းလု၊ လူႏွိပ္စက္ လုပ္ၾက၏။ ရပ္႐ြာထဲတြင္ ေသာက္စားမူးရစ္ၿပီး မိမိ ကိုယ္ကို မိမိလူမိုက္ဟု အထင္ႀကီးသည့္ လူသည္ မိမိနိုင္သူကို ႏွိပ္စက္ကလူ ျပဳေလ့ ျပဳထ ရွိၿပီး မိမိေၾကာက္ရမည့္ လူမ်ိဳးကိုမူကား အေသအလဲ ေၾကာက္တတ္ၾက၏။ ထိုသို႔ေသာ အနိုင္အထက္ ျပဳက်င့္ေသာ စိတ္ဓါတ္ရွိသူတို႔သည္ မိမိတို႔ထက္ အင္အားႀကီးမားသည့္လူမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ သိုမဟုတ္ မိမိတို႔ ေၾကာက္ၾကရ မည့္ လူမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုမူ အေၾကာင္းမရွိ၊ ေၾကာက္တတ္သည့္ စိတ္ဓါတ္ရွိၾက၏။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတိုင္းပင္လွ်င္ ျပစ္မႈႏွိမ္နင္းသည့္ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းကိုမဆို ေၾကာက္႐ြံ႕ ၾကစၿမဲျဖစ္၏။

စိတ္ဓါတ္ေလ့လာ၍   ႏွိပ္ကြပ္နည္း႐ွာ

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

 အေနာက္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္မ်ားကိုသိရန္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္ပညာ ( Criminal Psychology ) ႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို သိသာရန္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈပညာရပ္ (Criminology ) တို႔ကို ပညာရပ္မ်ားအျဖစ္ျဖင့္ ေလ့လာၾကၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို နည္းပါးေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို တည္ထြင္ကာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို ႏွိမ္နင္းၾကေတာ့၏။ အေရးႀကီးေသာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔အေၾကာင္းကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေလ့လာ စုံစမ္းၾကရာတြင္ တိုင္းျပည္တျပည္၏ ဓေလ့ထုံးစံ၊ လူမ်ိဳးအေနႏွင့္ ထားတတ္သည့္ စိတ္ဓါတ္ စသည္တို႔ကိုပါ ထည့္သြင္း၍ စဥ္းစားၾကေလသည္။ 

ျပင္သစ္နည္း

📖📖📖

ဥပမာ ျပင္သစ္ျပည္တြင္ ဥပေဒအရ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူသည္ မိမိျပစ္မႈ မက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ေခ်ပရမည့္ တာဝန္မွာ ၎အေပၚတြင္ သက္ေရာက္သျဖင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ တခုျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ ၎အား ထိုအမႈအတြက္ မသကၤာျခင္းခံရမည္ကို မ်ားစြာေၾကာက္႐ြံ႕ၾက၏။ ထို႔အတြက္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ မကင္းသည့္သူသည္ ျပစ္မႈတခု က်ဴးလြန္ၿပီးခဲ့လွ်င္ အေနအထိုင္ အမွားမွား အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ျဖစ္ရ၏။ ဤသို႔အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ မွားမႈကို ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕က စုံစမ္းၿပီး ၎လူကို ဖမ္းဆီးကာ ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္းျဖင့္ မ်ားေသာအမႈမ်ား၌ တရားခံမ်ားသည္ အမွန္ကို ထုတ္ေဖၚကာ မိမိတို႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္းကို ဝန္ခံၾကေတာ့၏။ ဤအမႈစုံစမ္းသည့္ စနစ္ကို ျပင္သစ္ျပည္တြင္ ထေျမာက္ေအာင္ျမင္စြာ အသုံးျပဳသည္ကို ရာဇဝတ္မႈျပစ္မႈ ေလ့လာသူတိုင္း ၁၉၅၃ ခုႏွစ္က အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး စားနပ္ရိကၡာ ပါရဂူႀကီးျဖစ္ေသာ ဆာဂ်က္ ဒရမ္းမြန္း (Sir Jack Drummond)ႏွင့္ ၎၏ ဇနီးသမီးမ်ားကို ျပင္သစ္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ဂ်ီ ဒိုမီနီစီ (G.Dominici.) ဆိုသူက သတ္သည့္ လူသတ္မႈ စုံစမ္းေပၚေပါက္လာပုံတြင္ အကဲခပ္ နိုင္၏။ ထိုလူသတ္မႈတြင္ ျပင္သစ္ျပစ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕မွ လူသတ္မႈ စစ္ေဆးရာတြင္ ျပင္သစ္ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္ႏွင့္ ျပင္သစ္ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈႏွိမ္နင္းသည့္အဖြဲ႕တို႔ အသုံးျပဳသည့္ စည္းစနစ္ တို႔ကို ေကာင္းစြာသိနိုင္ေလသည္။ 

အဂၤလိပ္နည္း

📖📖📖📖

 အဂၤလန္ျပည္တြင္မူ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ လူမ်ိဳးအေနႏွင့္ မိမိတို႔၏ အတြင္းေရး အေၾကာင္းမ်ားကို အျခားလူမ်ား သိမွာ မ်ားစြာ ေၾကာက္တတ္ၾက၏။ ၎ျပင္ အဂၤလိပ္လူထုမွာ ျပစ္မႈႀကီးမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့လွ်င္ ရာဇဝတ္ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕ကို တတ္နိုင္ေသာဘက္မွ အကူအညီ ေပးလိုေသာ အေလ့ရွိ၏။ ထို႔အတြက္ ဤလူမ်ိဳးတို႔၏ ဓေလ့ႏွင့္ စိတ္ဓါတ္ကို ေကာင္းစြာ ေလ့လာသိရွိေသာ အဂၤလိပ္ ရာဇဝတ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕တို႔မွာ ျပစ္မႈတခု ျဖစ္ပြားခဲ့လွ်င္ ထိုျပစ္မႈ ျဖစ္ပြားေၾကာင္းကို ဥေကၠာေဒယ် ျဖစ္ေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေၾကညာ၏။ ထိုသို႔ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္သူမွာ ေနမတတ္၊ ထိုင္မတတ္ ျဖစ္ၿပီး ဟိုပုန္းဒီလွ်ိဳး လုပ္ရေတာ့၏။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္သည့္သူကို အဂၤလိပ္လူထုက ေစာင့္ၾကည့္ကာ ရာဇဝတ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕ကို သတင္းေပးေတာ့၏။ ထိုနည္းျဖင့္ မသကၤာသူအား ဖမ္းဆီးရမိေတာ့၏။ ထိုသို႔ရမိသည့္အခါ ေသခ်ာစြာ ေမးျမန္းျခင္း ျပဳလုပ္ကာ ထိုျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမွာ အခ်ိန္အနည္းအတြင္း ဟုတ္တိုင္းမွန္ရာကို ေျဖာင့္ဆို၍ ေျပာေတာ့၏။ ဤျပစ္မႈေပၚေပါက္ေအာင္ စုံစမ္းသည့္ နည္းကို အခ်က္က်စြာ အသုံးျပဳျခင္းကို မၾကာမီက ႏွစ္ရွည္လမ်ား မိမိႏွင့္ မတရား ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေသာ မိန္းမမ်ားအား လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ သတ္ျဖတ္ၿပီး အိမ္အတြင္း၌ အေလာင္းမ်ား ျမႇုဳပ္ႏွံခဲ့သူ ဂြၽန္ ခရစ္(စ္)တီ ( John Christie )၏ လူသတ္မႈကို စုံစမ္းျခင္းတြင္ ေတြ႕ရွိရ၏။ 

အေမရိကနည္း 

📖📖📖📖

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ စက္မႈပညာ၊ ဓါတ္သတၳဳပညာ၊ လွ်ပ္စစ္ပညာ စသည္တို႔တြင္ မ်ားစြာ ထြန္းကားတိုးတက္ေသာျပည္ျဖစ္၍ မည္သည့္လုပ္ငန္းတြင္မဆို ဓါတ္သတၱဳစက္တို႔ အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ လိုရာကို ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကံေဆာင္နိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းရွိသည့္ တိုင္းျပည္တျပည္ ျဖစ္သည့္အတိုင္း ထိုတိုင္းျပည္ရွိ လူထုမွာလည္း ထိုစက္,ဓါတ္,လွ်ပ္စစ္ စသည္တို႔ျဖင့္ မည္သည့္ကိစၥမ်ိဳးတြင္မဆို ေအာင္ျမင္စြာ အသုံးျပဳနိုင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကေလသည္။ ထိုသို႔ေသာ ယုံၾကည္မႈမွာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၌လည္း ရွိၾက၏။ ထို႔အတြက္ ထိုနိုင္ငံတြင္ ျပစ္မႈတစ္မႈ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း သိလွ်င္ အနီးအနားရွိ ျပည္နယ္အသီးသီး တို႔ရွိ တယ္လီပရင္းတာ (Teleprinter) ေခၚ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ျဖင့္ ျပစ္ မႈ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားသည့္စနစ္၊ ႀကိဳးမဲ့ ေၾကးနန္း (Radio) ျဖင့္အေၾကာင္းၾကားသည့္စနစ္ စသည္တို႔ကို အသုံးျပဳကာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတို႔၏ ပုံသ႑ာန္၊ ၎တို႔အသုံးျပဳသည့္ ယာဥ္၊ ၎တို႔ ကိုင္ေဆာင္သည့္ လက္နက္ စသည္တို႔ကို တမုဟုတ္ျခင္း ႀကိဳတင္ အေၾကာင္းၾကားျခင္းျဖင့္ မသကၤာသူတို႔အား ရာဇဝတ္ႏွိမ္နင္းေရး အဖြဲ႕မ်ားမွ ေစာင့္၍ ၾကည့္ေတာ့၏။ ထိုသိုေစာင့္၍ ေတြ႕ရွိေသာ မသကၤာသူတို႔ကို ဖမ္းဆီးၿပီးလွ်င္ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္း ျပဳသည့္အခါ၌လည္း အျခားနိုင္ငံမ်ား၌ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္း ျပဳသကဲ့သို႔ မဟုတ္။ မုသားေျပာသည္ကို သိနိုင္သည့္ ဓါတ္စက္(Lie Detector)ကို အသုံးျပဳကာ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္းျပဳ၏။ ဤသို႔ ေခတ္မီစက္ကိရိယာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို အသုံးျပဳကာ စုံစမ္းေမးျမန္းျခင္းခံရေသာ ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈမကင္းသူမွာ နဂိုစိတ္ဓါတ္က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ စက္မႈလက္မႈ လွ်ပ္စစ္ပညာကို တိုးတက္ေနေၾကာင္း သိရွိသျဖင့္ ထိုဓါတ္စက္ကို အသုံးျပဳကာ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္းျပဳသည့္အခါ ေၾကာက္႐ြံ႕ျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ဟုတ္တိုင္းမွန္ရာတို႔ကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုၾကေလသည္။ ဤသို႔ေသာ နည္းစနစ္ကို ထေျမာက္စြာ အေမရိကန္ ရာဇဝတ္ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕က အသုံးျပဳခဲ့ေၾကာင္းကို မၾကာမီက ကန္ဆား(စ္) (Kansas) ၿမိဳ႕ရွိ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခု၏ ပိုင္ရွင္ ဂရင္းလိ(စ္) (Greenlease) ဆိုသူ၏ သားငယ္ကို ေက်ာင္းမွ ျဖားေယာင္း ေသြးေဆာင္ ေခၚယူကာ ျပန္ေပးလုပ္၍ ေဒၚလာ ေျခာက္သိန္းခန႔္ ေတာင္းယူ၍ ကေလးကိုပါ သတ္သည့္ ေဟာလ္ (Hall) ႏွင့္ မစၥစ္ဟီးဒီး (Mrs, Heady.) ဆိုသူတို၏အမႈ စုံစမ္းစစ္ေဆးျခင္းကို ၾကည့္႐ႈေလ့လာျခင္းျဖင့္ သိနိုင္ေလသည္။      ။ 

ဦးဝိဇၨာ

ဥပေဒ ႏွင့္ တရားသူႀကီး

ဥပေဒ ႏွင့္ တရားသူႀကီး

📜📜📜📜📜📜

၁။ တရားသူႀကီး၏ ဆင္ျခင္စဥ္းစားမွဳကို အနည္းဆုံးခြင့္ျပဳေသာဥပေဒသည္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္သည္။

၂။ မိမိ၏ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို အေလးေပး မစဥ္းစားေသာ၊
တရားသူႀကီးသည္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္သည္။



တရားသူႀကီး ႏွင့္ တရားရုံး 
●●●●●●●●

၁။ တရားသူႀကီး အေနျဖင့္ အမွဳကိစၥမ်ားကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္သိရွိေနသည့္၊ သိရွိျခင္းသည္ အဓိကမဟုတ္။

၂။ တရားရုံးေရွ႔တြင္ အမွဳအားစစ္ေဆးၾကားနာ၍ သိရွိလာသည့္အမွဳျဖစ္ အေၾကာင္းျခင္းရာ အသိသည္သာလၽွင္အဓိကျဖစ္သည္။



တရားခြင္၏ေနရာ
●●●●●●

အမွန္တရားကို စီရင္သည့္ တရားပလႅင္သည္၊
သန္႔စင္ေသာေနရာျဖစ္သည္။

★★★★★★★★★★★★★★★★★★

ယေန႔ေခတ္တရားစီရင္ေရးတြင္အထူးလိုက္နာက်င့္သုံးေဆာင္ရြက္သင့္သည့္ေရွးယခင္ေခတ္ကစီရင္ထုံးမ်ား (၁)

(၁)     တရားစီရင္ရာတြင္ အမွန္ကိုစီရင္ဆုံးျဖတ္႐ံုမၽွသာမကဘဲ ထိုသို႔အမွန္တရားကို စီရင္ေၾကာင္း အမ်ားျမင္ေစရာသည္။

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိင္ငံႏွင့္ေမာင္ေရႊ(ခ)ေမာင္ရွည္ပါ(၂)-၁၉၆၆-ခုႏွစ္ျမန္နိင္ငံတရားစီရင္ထုံး-စာမ်က္ႏွာ(၆၁၆)

(၂)     တရားစီရင္သည္ဆိုရာ၌ တရားမၽွတမွဳကို ျပဳ႐ုံမွ်ႏွင့္မၿပီး၊တရားမၽွတမႈျပဳေၾကာင္း ႏွစ္ဘက္အမွဳသည္မ်ားႏွင့္ အမ်ားျပည္သူတို႔ျမင္ေစရသည္။

(Justice to be done also be seen to be done. )

မခင္ညြန္႔ႏွင့္ဦးခ်စ္ဆိုင္-၁၉၆၆၊ျမန္မာနိင္ငံတရားစီရင္ထုံး-စမ်က္ႏွာ(၁၁၈)

(၃)      ဥပေဒမ်က္စိတြင္ ခ်မ္းသာသူ၊ ဆင္းရဲသူ၊ နိမ့္သူ၊ ျမင့္သူ စသည္ျဖင့္ခြဲျခား၍မထား၊ မွန္ကန္မၽွတေသာတရားကိုအားလံုးတူညီစြာေပးရန္ျဖစ္သည္။

ဦးစိန္ဟန္ႏွင့္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိင္ငံ-၁၉၆၆-ခုႏွစ္၊ျမန္မာနိင္ငံတရားစီရင္ထုံး-(အထူး)စာမ်က္ႏွာ(၁၇၂)

(၄)      အျပစ္ရွိသူကို ထိုက္သင့္ေသာ အျပစ္ေပးရန္၊ အျပစ္မရွိသူကို ဥပေဒအရ အကာအကြယ္ေပးရန္မွာ တရားရုံးမ်ား၏ အဓိကဝတၱရားျဖစ္သည္။

ေမာင္ဘိုးေခြးႏွင့္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိင္ငံ-၁၉၆၂-ခုႏွစ္ျမန္မာနိင္ငံတရားစီရင္ထုံး၊(ရုံးခ်ဳပ္)စာမ်က္ႏွာ(၆၈၄)

(၅)      တရားရုံးသို႔တင္ပို႔ေသာအမွဳမ်ားတြင္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ခိုင္လုံထင္ရွားေသာ အေထာက္အထားမ်ားကို ကြင္းဆက္မျပတ္ေတြ႕ရွိအပ္ေပသည္။ ထင္ေၾကးျဖင့္ အျပစ္မေပးအပ္ေၾကာင္း၊အထူးႀကီးမားေသာျပစ္မွဳျဖင့္ စြဲခ်က္တင္ထားေသာ အမွဳမ်ိဳးတြင္ ထိုမူကိုပို၍ပင္ သတိႀကီးစြာျဖင့္ ေစာင့္ထိန္းအပ္သည္။

ဘား(လ္)ဘဟာဒူးႏွင့္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိင္ငံ-၁၉၆၀-ခုႏွစ္ျမန္မာနိင္ငံတရားစီရင္ထံုး(အထူးရာဇဝတ္ရုံးအယူခံအဖြဲ႕)စာမ်က္ႏွာ(၁၉)

(၆)      ရာဇဝတ္မွဳက်ဴးလြန္သည္ဟုထင္ေၾကးျဖင့္ဆုံးျဖတ္ျခင္းမျပဳအပ္၊ ခိုင္လုံေသာ အေထာက္အထားမ်ားရွိရမည္။ သံသယအက်ိဳးကို တရားခံအားေပးရမည္ဟု ဆိုမည့္အစား၊ ထင္ေၾကးျဖင့္အျပစ္မေပးသင့္။ ခိုင္လုံေသာအေထာက္အထားမ်ား ျပည့္စုံမွသာ အျပစ္ေပးရမည္ဟုလၽွင္ ယူဆပုံပိုမိုရွင္းလင္းမည္။

ဗိုလ္မွဴးဝင္းေဖႏွင့္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိင္ငံ-၁၉၆၉-ခုႏွစ္ျမန္မာနိင္ငံတရားစီရင္ထုံး(အထူးရာဇဝတ္ရုံးအယူခံအဖြဲ႕)စာမ်က္ႏွာ(၃၂)

စီရင္ထုံးမ်ား ကုိးကား ေဖာ္ျပနည္း

 တရား႐ုံးမ်ားက ဆုံးျဖတ္ရာတြင္ စီရင္ထုံးကိုသာ ကိုးကား ဆုံးျဖတ္ေလ့႐ိွၿပီး စီရင္ခ်က္ကို ကိုးကား ဆုံးျဖတ္မႈ အလြန္နည္းပါးသည္ကို ေလ့လာ ေတြ႕ရွိရသည္။  စီရင္ခ်က္မ်ားတြင္ စီရင္ထုံးမ်ားကို ကိုးကား ေဖာ္ျပရာ၌ တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္ ၃၃ အရ စီရင္ခ်က္၏ စာကိုယ္တြင္ ေဖာ္ျပလ်က္ စီရင္ထုံး၏ ခုႏွစ္၊ အတြဲႏွင့္ စာမ်က္ႏွာတို႔ကို ေအာက္ေျခမွတ္ခ်က္၌ ေဖာ္ျပရသည္။  ထို႔ျပင္ စီရင္ထုံးမ်ား ရည္ညႊန္း ေခၚေ၀ၚ သုံးစြဲျခင္းကို တရား႐ုံးမ်ား ညႊန္ၾကားလႊာ လက္စြဲ (၁၉၄၆-၁၉၇၀)တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ညႊန္ျပသည္။

စီရင္ထုံးမ်ားစာရင္း 

(၁)   အိႏၵိယစီရင္ထုံး (Indian Law Reports) (Rangoon Series) (၁၉၂၃-၁၉၃၆)

(၂)   ရန္ကုန္စီရင္ထုံး (Rangoon Law Reports) (၁၉၃၇-၁၉၄၂) ႏွင့္ (၁၉၄၆-၁၉၄၇)

(၃)   ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံးမ်ား (Burma Law Report) (၁၉၄၈- --)

(၄)   ေရြးခ်ယ္စီစဥ္ထားသည့္ စီရင္ထုံးမ်ား (Selected Judgment) (၁၈၇၂-၁၉၂၂)

(၅)   ပုံႏိွပ္ၿပီးစီရင္ထုံးမ်ား (Printed Judgments) (၁၉၈၁-၁၉၀၀)

(၆)   ေအာက္ျမန္မာျပည္ စီရင္ထုံးမ်ား (Lower Burma Rulings) (၁၉၀၀-၁၉၂၂)

(၇)   အထက္ျမန္မာျပည္ စီရင္ထုံးမ်ား (Upper Burma Rulings) (၁၉၈၂-၁၉၂၂)

(၈)   ဒန္ကေလ ျပဳစုစီရင္သည့္ ျမန္မာ စီရင္ထုံးမ်ား အက်ဥ္းခ်ဳပ္ (Digest of Burma Ruling by Dunkely)

       (က) အတြဲ(၁) (၁၈၇၂-၁၉၂၂)

       (ခ) အတြဲ(၂) (၁၉၂၃-၁၉၃၇)

(၉)   ဦးဘိုးသာ ျပဳစုစီရင္သည့္ ျမန္မာ စီရင္ထုံးမ်ား အက်ဥ္းခ်ဳပ္ (Digest of Burma Rulings (Civil and Criminal) by U Bo Tha) (၁၉၃၇-၁၉၅၅)

ေခၚေ၀ၚရည္ညႊန္းနည္း

(၁)(က)   ယခင္က King-Emperror Vs Ngs Aung Myat ဟု ေခၚေ၀ၚသည္ကို ယခု __ အစိုးရ ႏွင့္ ေမာင္ေအာင္ျမတ္ ဟု ေခၚေ၀ၚရပါမည္။

     (ခ)     ယခင္က Mi Me Vs Mi Shwe Ma ဟု ေခၚေ၀ၚသည္ကို ယခု __ မမဲ ႏွင့္ မေရႊမ ဟု ေခၚေ၀ၚရပါမည္။

(၂)     ဘုရင္ (The King) ဘုရင္ဧကရာဇ္ (King Emperor) စသည္တို႔ကို အစိုးရ (Government) အစား ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ (The Union of Burma) ဟု ေျပာင္းလဲ ေခၚေ၀ၚပါသည္။

ရည္ညႊန္းပုံ

ဥပမာ __

(၁)   အတြဲ-၇၊ ရန္ကုန္စီရင္ထုံးမ်ား၊ စာ-၁၊ 7 Rangoon.P.1

(၂)   ၁၉၅၈ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံး (တရားလႊတ္ေတာ္)၊ စာ-၂၉၊ 1958, B.L.R. (H.C) p.29.

(၃)   ၁၉၆၀ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံး (တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္)၊ စာ-၂၀၊ 1960, B.L.R. (S.C) p.20.

(၄)   ၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံး (တရား႐ုံးခ်ဳပ္)၊ စာ-၄၃၃၊ 1963, B.L.R. (C.C) p.433.

(၅)   ၁၉၆၆ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံး (အထူးရာဇ၀တ္႐ုံး အယူခံအဖြဲ႕)၊ စာ-၁၂၉၊ 1966 B.L.R. (Special Criminal Courts' Appeal Court) p.129.

(၆)   ၁၉၆၆ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံး (စစ္ဘက္ အယူခံ)၊ စာ-၈၊  1966, B.L.R. (Court Martial Appeal Court) p.8.

          "စီရင္ထုံးကို ကိုးကားရာတြင္ စီရင္ခ်က္ အျပည္အစုံကို ဖတ္႐ႈမွသာလွ်င္ အမႈ အခ်က္အလက္ တို႔ကို သိျမင္ႏိုင္သည္။  ေခါင္းစီးမွတ္ခ်က္ တို႔သည္ အေၾကာင္းအရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အရိပ္ျပျခင္းမွ်သာ ျပဳႏိုင္သည္။  စီရင္ထုံးပါ အမႈ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဆုံးျဖတ္ရန္ အမႈ အေၾကာင္းအရာ တို႔ကို ေကာင္းစြာ ႏိႈင္းယွဥ္ရသည္။  ၿပီးမွသာ စီရင္ထုံး၏ လမ္းညႊန္မႈကို ယူသင့္သေလာက္ ယူအပ္သည္။  စီရင္ထုံး ေနာက္သို႔ ဆုံးျဖတ္ရန္ အမႈ၏ အေၾကာင္းျခင္းရာက လိုက္ရန္ မဟုတ္။  အမႈ အေၾကာင္းျခင္းရာကို ဥပေဒႏွင့္ စပ္ဟပ္ရာတြင္ အခက္အခဲ ရွိသေရြ႕သာလွ်င္ စီရင္ထုံးက ဆီေလ်ာ္သမွ် ေထာက္ကူရန္ ျဖစ္သည္။  အမွန္မွာ စီရင္ထုံး တစ္ရပ္သည္ သက္ဆိုင္ရာ အမႈတြင္ ေပၚေပါက္ေသာ ျဖစ္ရပ္အတြက္သာ အေျဖ ျဖစ္သည္။  အမႈအားလုံးတြင္ တရားေသ အသုံးျပဳရန္ မဟုတ္ေခ်။"

     (ဦးထြန္း ႏွင့္ ေဒၚသိန္းေငြ (၁၉၇၁  မတစ  စာ-၈၃) ႏွင့္ ပထစ ႏွင့္ စိုးျမင့္ႏိုင္ (၁၉၉၁ မတစ  ၅၃))

          စီရင္ထုံး ဟူသည္ ျဖစ္ရပ္ခ်င္း တူေသာ အမႈမ်ားအတြက္သာ ထုံးသာဓက ျဖစ္ေၾကာင္း ၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ကတည္းကပင္ တရားလႊတ္ေတာ္က မစၥတာ ဆပ္၀မ္ကူ ႏွင့္ မစၥတာ H.R ရမ္း (1954 BLR 306) တြင္ ညႊန္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။   ဦးထြန္းေအာင္သာ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အမႈ (၁၉၆၉ မတစ ၅၈) တြင္ စီရင္ထုံး လမ္းညြန္မႈကို ခံယူပုံ ခံယူနည္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဤသို႔ အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္ျပသည္။

          "မႈခင္းတစ္ရပ္ကို ကိုင္တြယ္ စစ္ေဆးရာတြင္ ျပစ္မႈေျမာက္ေစေသာ အဂၤါရပ္မ်ား စုံညီ ထင္ရွားျခင္း ရွိ၊မရွိကို ေကာင္းစြာ ေဖာ္ထုတ္၍ စစ္ေဆးအပ္သည္။  ျပစ္မႈမေျမာက္ ကင္းလြတ္ေစေသာ အခ်က္မ်ား ရွိႏိုင္ကလည္း ေဖာ္ထုတ္၍ စစ္ေဆးအပ္သည္။  အခ်က္အလက္ စုံလင္ ထင္ရွား ပိုင္ႏိုင္ၿပီးမွ ဥပေဒႏွင့္ စပ္ဟပ္ညိွႏိႈင္း၍ အဆုံးအျဖတ္ကို ေပးရာသည္။

          ဥပေဒကို အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူရာတြင္ လမ္းညႊန္မႈ လိုမွသာ ဆီေလ်ာ္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ စီရင္ထုံး တို႔ကို သုံးသပ္ ကိုးကားရသည္။  တစ္မႈႏွင့္ တစ္မႈ အေၾကာင္းျခင္းရာ မႈခင္းျဖစ္ အေျခအေန ထပ္တူညီသည္ဟု မရိွႏိုင္သျဖင့္ စီရင္ထုံးတို႔၏ လမ္းညြန္မႈကို ေကာင္းစြာေသာ သတိျဖင့္သာ ခံယူရသည္။  အခ်က္အလက္ စုံလင္ထင္ရွား ပိုင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘဲ စီရင္ထုံးကို ရွာလွ်င္ ဆီေလ်ာ္ရာကို မေတြ႕ဘဲလည္း ရွိတတ္သည္။  ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အခ်က္အလက္ အတြက္ စီရင္ထုံး ရွာျခင္းမ်ိဳးထက္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ စီရင္ထုံး အတြင္းသို႔ ၀င္ေအာင္ အခ်က္အလက္တို႔ကို သြတ္သြင္းသည့္ သေဘာမ်ိဳးလည္း ျဖစ္သြားတတ္ သည္ကို သတိျပဳ၍ ဆင္ျခင္ရသည္။  ဥပေဒကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရာ၌လည္း စကားေျပအရ အမ်ားနားလည္ လက္ခံ၍ သဘာ၀က်ေသာ အဓိပၸာယ္ကို ယူျခင္းက ပို၍ မွန္ကန္တတ္သည္။  ယင္းသို႔ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုမွသာလွ်င္ ဥပေဒကို ျပည္သူအမ်ား နားလည္ လက္ခံမည္။  လိုက္နာ ေလးစားၾကမည္။  ဥပေဒႏွင့္ ျပည္သူ ရင္းႏွီးကာ ဥပေဒမ်ား သက္၀င္လႈပ္ရွားမည္။  တရားသူႀကီးမ်ားသည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ စီရင္ထုံးမ်ားကို ေလ့လာေကာင္းပါ၏။  သို႔ရာတြင္ မိမိတို႔ေရွ႕သို႔ ေရာက္လာေသာ အမႈအခင္းမ်ားကို စစ္ေဆး စီရင္ရာတြင္ကား မႈခင္းျဖစ္ပ်က္ ကာလ၊ ေဒသ အေျခအေန ပတ္၀န္းက်င္၊ လူေနမႈ၊ ဓေလ့ထုံးတမ္း စသည္တို႔ကို စစ္ေဆး ဆင္ျခင္ကာ ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းက မွ်တမွန္ကန္၍ အမ်ားနားလည္သည့္ သဘာ၀က်ေသာ တရားကို စီရင္အပ္ေပသည္။

          အျခားႏိုင္ငံမ်ားမွ စီရင္ထုံးမ်ားကို ေရွ႕ထား ကိုးကားလွ်င္ တရားစီရင္ေရသည္ ျမန္မာ ပီသမည္ မဟုတ္ေပ။  ျမန္မာ့ အေျခအေနႏွင့္ ကင္း၍ ျပည္သူႏွင့္ ေ၀းဖြယ္ရာသာ ရွိသည္။  ျပည္သူအမ်ားက နားလည္ လက္ခံျခင္းသည္ တရားစီရင္ေရး၏ အဓိက မွတ္ေက်ာက္ ျဖစ္သည္။  အဓိက တန္ခိုး အာနိသင္ ျဖစ္သည္။  တရားဥပေဒ သည္ စာအုပ္ႀကီးမ်ား၊ စီရင္ထုံးမ်ားတြင္ စကားလုံးမ်ား အျဖစ္သာလွ်င္ တည္ေနရန္ မဟုတ္။  အျမဲ သက္၀င္ လႈပ္ရွား၍ ထာ၀စဥ္ ေျပာင္းလဲေနေသာ လူ႕အေဆာက္အအုံ၊ လူမႈေရး တို႔တြင္ ထိေရာက္စြာ ပါ၀င္၍ အက်ိဳးျပဳရမည္။  ထို႔ေၾကာင့္ တရားဥပေဒသည္ တစ္ဖက္တြင္ ဥပေဒ ေဘာင္ကို ေဖာက္ေက်ာ္ျခင္း မျပဳ၊ ထုံးတမ္းလည္း ညီညြတ္ေစ၍ တစ္ဖက္တြင္လည္း ေျပာင္းလဲ တိုးတက္မႈတြင္ အားသစ္ျဖင့္ တက္ၾကြစြာ သက္၀င္လႈပ္ရွား ႏိုင္ရမည္။  လူ႕အေဆာက္အအုံ တိုးတက္မႈ၊ လူမႈေရး တို႔ႏွင့္ အကိုက္အညီ ျပ႒ာန္းထားေသာ ေဘာင္အတြင္းမွ မွန္ကန္ မွ်တစြာ ဥပေဒကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုအပ္သည္။  တရားမွ်တ မွန္ကန္ျခင္း ဆိုသည္ကို ျပည္သူတို႔က နားလည္ လက္ခံျခင္းျဖင့္ မွတ္ေက်ာက္ တင္အပ္ေပသည္။"

          "တရားသူႀကီး တစ္ဦးသည္ ျပစ္မႈ တစ္ခု၌ မည္သည့္အခ်က္မ်ားသည္ အေရးႀကီးေသာ အဂၤါရပ္မ်ား ျဖစ္သည္ကို ဆန္းစစ္ရသည့္ အျပင္၊ အမႈတစ္ခု၏ အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ား အရ မည္သည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျပစ္မႈမွာ သက္ေသ မထင္ရွား ဟု ေျပာႏိုင္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပရန္ တာ၀န္ရွိသည္။  တရား႐ုံးခ်ဳပ္သည္ အခ်ိဳ႕အမႈမ်ား၌ အေၾကာင္းျခင္းရာခ်င္း မျဖစ္စေလာက္ ကြဲလြဲ႐ုံမွ်ႏွင့္ တကယ္ က်ဴးလြန္ေသာ ျပစ္မႈ၏ သေဘာကို တစ္မ်ိဳးတစ္ဖုံ ဆုံးျဖတ္ၾကသည္ဟု တရားသူႀကီး၊ သို႔မဟုတ္ ရာဇ၀တ္ တရားသူႀကီး တစ္ဦးတစ္ေယာက္က ေျပာဆို၍ အမႈႏွစ္ခု၏ အေၾကာင္းျခင္းရာ မ်ားသည္ တိတိက်က် တူညီျခင္း ရွိမရွိကို ဂ႐ုတစိုက္ ဆန္းစစ္ ၾကည့္႐ႈျခင္း မရွိ၊  မိမိေရွ႕ရွိ အေၾကာင္းျခင္းရာ မ်ားသည္ မိမိ ရည္ရြယ္ေသာ အမႈမွ အေၾကာင္းျခင္းရာ မ်ားႏွင့္ လုံး၀ တူညီသည္ဟု မည္သို႔မည္ပုံ ေျပာဆိုႏိုင္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳဘဲ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုကို လိုက္နာသည္မွာ မွန္ကန္ျခင္း မရွိေခ်။" ဟု ေမာင္လွေမာင္ ပါ-၇ ႏွင့္ ပထစ အမႈ တြင္ ညႊန္ျပသည္။

          စင္စစ္ လက္ေအာက္ တရား႐ုံးတစ္႐ုံးသည္ မိမိအထက္ တရား႐ုံးခ်ဳပ္၏ စီရင္ထုံးကုိသာ လိုက္နာရန္ တာ၀န္ရွိၿပီး၊ အျခား (အျခားႏိုင္ငံ) တရား႐ုံးခ်ဳပ္မွ ဆန္႔က်င္ေသာ စီရင္ထုံးကို လိုက္နာျခင္း မျပဳရန္ စူးဂ်ဴးတင္ ႏွင့္ မာစိန္ (6 Ran 261) အမႈ တြင္တရား႐ုံးခ်ဳပ္၏ လမ္းညႊန္ခ်က္ကို အထူး သတိခ်ပ္ရန္ လိုသည္။   မေသာင္း ႏွင့္ ေမာင္ေဖတင္ (၁၉၅၇ မတစ ၂၅၉) စီရင္ထုံး အရ ဆိုလွ်င္ အကယ္၍ အဆင့္အတန္း တူညီေသာ တရား၀န္ႀကီး႐ုံး ႏွစ္႐ုံးမွ စီရင္ထုံး ႏွစ္မ်ိဳး ရွိေနလွ်င္ ေအာက္႐ုံးမ်ားက မည္သည့္ စီရင္ထုံးမ်ားက မွန္သည္၊ မည္သည့္ စီရင္ထုံးမ်ားက မွားသည္ဟု ေျပာခြင့္ မရွိဘဲ မိမိ၏ ဆင္ျခင္တုံဥာဏ္ျဖင့္ သေဘာက် ႏွစ္ၿခိဳက္ေသာ စီရင္ထုံးကိုသာ လိုက္နာရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း တရားလႊတ္ေတာ္၏ ေထာက္ျပခ်က္ကို လိုက္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

 ဦးတင္၀င္း ၊ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး (ၿငိမ္း)

မင္းကို ဆံုးမေသာ ေရႊျပည္ဝန္ႀကီး ဦးဘိုးလႈိင္

ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ျပည္သူလူထုအေပၚ တရားမွ်တစြာ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ မင္းေတြရွိခဲ့သလို၊ ျပည္သူကို ႏွိပ္စက္တဲ့ မင္းေတြလည္း အုပ္စိုးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလိုကြဲျပားတဲ့ မင္းေတြရွိခဲ့သလို မင္းမႈထမ္းေတြမွာလည္း မင္းလိုလိုက္ မင္းႀကိဳက္ေဆာင္သူေတြနဲ႔ မွန္ရာကို ေျပာရဲ၊ ေရးရဲ၊ လုပ္ေဆာင္ရဲတဲ့သူေတြဆိုၿပီး ကြဲျပားစြာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို မွန္ရာကို တင္ျပ လုပ္ေဆာင္ရဲသူမ်ားထဲက စံျပဳထုိက္သူတစ္ဦးကေတာ့ ေရႊျပည္ဝန္ႀကီး ဦးဘိုးလႈိင္ျဖစ္ပါတယ္။

ေယာအတြင္းဝန္၊ ေရႊျပည္ဝန္၊ ေယာမင္းႀကီး၊ ေရႊျပည္မင္းႀကီး၊ ဝက္မစြတ္ၿမိဳ႔စား၊မေကြးၿမိဳ႔စား ဝန္ရွင္ေတာ္မင္းႀကီး၊ သတိုးမင္းႀကီး မဟာမင္းေခါင္ သီဟသူ စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေခၚတြင္ၾကတဲ့ ဦးဘိုးလႈိင္ကို ကြယ္လြန္သူ စာဆိုႀကီး ဆရာေမာင္ထင္ကေတာ့ 'ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးသုခမိန္ႀကီး' လို႔ တင္စားေခၚဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဆရာမင္းယုေဝ ကလည္း သူ႔ရဲ႕ 'ပထမ ျမန္မာမ်ား' စာအုပ္မွာ 'ေယာမင္းႀကီး ဦးဘိုးလႈိင္ (ပထမ သိပၸံစာေပ ျပဳစုသူ)' လို႔ ကမၸည္းတင္ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္းမွာလည္း 'ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေတြးအေခၚ အယူအဆတို႔ကို ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ေအာင္ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေစရန္ ႀကံဆရြက္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသုခမိန္' လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။

သူဟာ သကၠတ၊ ပါဠိ၊ ျမန္မာစာေပတို႔ကို ႏွံ႔စပ္ရံုတင္မက အေနာက္တိုင္း ဝိဇၨာ သိပၸံပညာရပ္ေတြမွာပါ ႏွံ႔စပ္သူျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေနာက္တိုင္းက ရတဲ့ ပညာဗဟုသုတေတြကို ျမန္မာပစၥည္းျဖစ္ေအာင္ ႀကံေဆာင္ရင္း ျမန္မာ့ရိုးရာကို ထိန္းသိမ္းေပးခဲ့ပါတယ္။

မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္ကေန သီေပါမင္းလက္ထက္အထိ အတြင္းဝန္၊ ၿမိဳ႔စား၊ အတိုင္ပင္ခံ ပညာရွိ စတဲ့ရာထူးေတြနဲ႔ အမႈထမ္းေနစဥ္မွာပဲ ျမန္မာစာေပေလာကမွာ ထင္ရွားတဲ့ က်မ္းအေစာင္ေစာင္ကို ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။

ဦးဘိုးလႈိင္ကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသုခမိန္လို႔ ဘာေၾကာင့္ေခၚဆိုပါသလဲ။
ျမန္မာ့ဂႏၳဝင္မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ေရွးနီတိက်မ္းေတြက ေရွးရိုးစဥ္လာ ျမန္မာ့အေတြးအေခၚ အယူအဆတို႔ကို ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံရာက ရရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအသိေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ၿပီး သူ႔ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို အျမင္သစ္ ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕ 'ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္း'ဟာ အဲဒီသေဘာျဖစ္ၿပီး ဒီက်မ္းတစ္ေစာင္တည္းနဲ႔  ႏိုင္ငံေရးသုခမိန္ ဆိုတဲ့ ပညတ္ကို ခံယူထိုက္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ သက္ဦးဆံပိုင္စနစ္ေအာက္မွာ ဒီလို က်မ္းမ်ဳိး ေရးသားဝံ့တဲ့ အခ်က္ကလည္း ဦးဘိုးလႈိင္ရဲ႕ သတၱိကို ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

ဦးဘိုးလႈိင္ဟာ ရာထူး စည္းစိမ္ကို မငဲ့ဘဲ မွန္ရာကို ေျပာဆို၊ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့အတြက္ မၾကာခဏ ရွင္ဘုရင္ရဲ႕ အမ်က္ေတာ္ရွျခင္းကို ခံခဲ့ရၿပီး ၃ ႀကိမ္မက ရာထူးစည္းစိမ္ ႏုတ္သိမ္းျခင္းခံခဲ့ရသလို အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်တာကိုေတာင္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္မွာ သမီး၊ ႏွမ တို႔ကို ေပးဆက္ထားတဲ့အတြက္ အခြင့္အေရးရေနတဲ့ အမႈထမ္းတစ္ဦးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ပညာမဲ့အမတ္တို႔ ဘုန္းႀကီးရင္ ျပည္ရြာပ်က္တတ္တဲ့အေၾကာင္း မင္းတုန္းမင္းတရားကို ေလွ်ာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

ဒီအခါ ဘုရင္အမ်က္ထြက္ၿပီး လွံကိုေကာက္ကိုင္ရင္း “သည္လွံနဲ႔ ေမာင္မင္းကို စီရင္တာ ခံခ်င္သလား”လို႔ ေမးေတာ့ ဦးဘိုးလႈိင္က “ထိုးေတာ္မူပါဘုရား”လို႔ ဆိုရင္း ရင္ဘတ္ ေကာ့ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တျခားမွဴးမတ္ေတြက ရဲတင္းလြန္းတယ္လို႔ ေျပာၾကေတာ့ ဦးဘိုးလႈိင္က

“ကြၽႏ္ုပ္အဖို႔ လွံႏွင့္ထိုးသတ္၍ ေသရျခင္းကား ျမတ္သည္။ ေနရာတိုင္း မင္းလိုလိုက္၍ စီမံေသာ မေကာင္းမႈျဖစ္ပြားေနသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ပ်က္စီးျခင္း ျဖစ္ရေလသည္ဟု ဤနာမည္မ်ဳိး က်န္ရစ္ခဲ့ပါလွ်င္ ေသက်ဳိးမနပ္ ျဖစ္သည္။ ထိုမေကာင္းေသာ အပုပ္နံ႔သည္ တေထာင္းေထာင္းႏွင့္ လူအေပါင္းတို႔ ႏွာေခါင္းရႈံ႕ၾကမည္ကို ေၾကာက္စရာေကာင္းသည္။ မွဴးမတ္ဆိုသည့္အတိုင္း၊ အႀကီးအမွဴး ျဖစ္သည့္အတိုင္း တည့္တည့္မတ္မတ္ျဖစ္ေအာင္ စီမံခန္႔ခြဲလ်က္ ေလွ်ာက္တင္ခြင့္ရွိက အသက္ကိုစြန္႔၍ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ တင္ၾကရမည္။ သို႔မွ မွဴးမတ္ႏွင့္တူသည္”

လို႔ တံု႔ျပန္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒီျဖစ္ရပ္ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲကေတာ့ အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ရာထူးအခ်ခံခဲ့ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ရာထူးက ခ်လိုက္၊ လိုအပ္တဲ့အခါ ျပန္ေခၚလိုက္ ျဖစ္ရေပမယ့္ ဦးဘိုးလႈိင္က
မွန္ရာကို ေျပာဆို လုပ္ေဆာင္ရင္း အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။ သီေပါမင္းလက္ထက္မွာ ျပဳစုခဲ့တဲ့ 'ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္း'ဟာ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္အရ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို
ေတာ္လွန္ၿပီး ျပည္သူ႔အာဏာနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ႀကိဳဆိုတဲ့က်မ္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဘုရင္က မႏွစ္သက္ပါဘူး။ ဒီၾကားထဲ “ဘုရင္မင္းျမတ္ဟာ အလြန္အသံုးအျဖဳန္းႀကီးတယ္။ ဘ႑ာေတာ္ဆိုတာ ဆင္းရဲသားေတြရဲ႕ ေခြၽးႏွဲစာကေန ညွစ္ထုတ္ယူထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေက်ာက္ခဲသလဲလို သေဘာမထားသင့္ဘူး” ဆိုၿပီး ဘုရင့္ဘ႑ာေရးကို ကန္႔သတ္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခါ မိဖုရားက မခံႏိုင္ျဖစ္ၿပီး “ရွင္ဘုရင္လုပ္ရတာ ငလႈိင္ေပးသေရြ႕နဲ႔ စားရမွာလား”လို႔ ေဒါသနဲ႔ ေျပာဆိုတာကို သီေပါမင္းကလည္း နားေယာင္တဲ့အတြက္ ဦးဘိုးလႈိင္ကို ရာထူးခ်လိုက္ပါေတာ့တယ္။

ဒီအႀကိမ္ဟာ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ရာထူးက်ျခင္းျဖစ္ၿပီး ရာထူးျပန္လည္ေပးအပ္ျခင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဦးဘိုးလႈိင္က မတုန္လႈပ္ဘဲ ၿခံဥယ်ာဥ္အလုပ္ကို လုပ္ရင္း တဖက္က စာေပက်မ္းဂန္ ျပဳစုျခင္းအလုပ္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ပေဒသရာဇ္စနစ္အတြင္း ရွင္ဘုရင္ကို ေဝဖန္ဆံုးမတဲ့ ဦးဘိုးလႈိင္လို ရဲဝံ့သူ ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အားရစရာေကာင္းသလို၊ ဒီလို ပညာရွိမ်ဳိးကို အာဏာပိုင္ေတြက အသက္ေသေၾကေအာင္ မလုပ္ေဆာင္ခဲ့တာဟာလည္း အတုယူ ဆင္ျခင္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၉၁ ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ဦးဘိုးလႈိင္ဟာ သကၠရာဇ္ ၁၂၄၅ ခုႏွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ အသက္ ၅၄ ႏွစ္အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ရေပမယ့္ ဦးဘိုးလႈိင္ေရးသားခဲ့တဲ့ ဝိဇၨာ သိပၸံဆိုင္ရာ က်မ္းေပါင္း ၁၄ က်မ္းက ေခတ္အဆက္ဆက္ ကိုးကားေလ့လာစရာ စာေပေတြအျဖစ္ က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက ေလာကဓာတ္ေဆးက်မ္း၊ သဒၵသဂၤဟက်မ္း၊ ဝိမုတၱိရသက်မ္း၊ မဟာသမၼတ ဝိနိစၧယက်မ္း၊ ကာယာႏုပႆနာက်မ္း၊ ရာဇဓမၼသဂၤဟက်မ္း၊ ဥတုေဘာဇနသဂၤဟက်မ္း တို႔ဟာ ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္နဲ႔ ရင္းႏွီးေနတဲ့ အမည္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ဘာသာေရးက်မ္း၊ ေဆးပညာက်မ္း၊ နီတိက်မ္းေတြအျပင္ ေၾကးနန္းရိုက္နည္းကို တီထြင္ျပသထားတဲ့ လိပိဒိပိကာက်မ္း၊ လိလာဝတီ ဂဏန္းက်မ္းတို႔ကိုလည္း ျပဳစုခဲ့ပါတယ္။ ဦးဘိုးလႈိင္ဟာ သိပၸံပညာက်မ္းေတြကို ျပဳစုတဲ့အခါ ျမန္မာေတြ ရင္းႏွီးၿပီးသား အသံုးအႏႈန္းေတြနဲ႔ ေဖာ္ျပႏိုင္ဖို႔ အားထုတ္ခဲ့သလို၊
က်စ္လ်စ္တဲ့ ဘာသာျပန္ဆိုမႈ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ပညာရွင္မ်ားက မွတ္ခ်က္ခ်ၾကပါတယ္။ ဘာသာျပန္ရာမွာလည္း အသံလွယ္ ျပန္ဆိုမႈေတြအျပင္ Carbon (ကာဗြန္) ကို မီးေသြး၊
Acid (အက္စစ္)ကို ငရဲမီး၊ Beer (ဘီယာ)ကို ဗ်စ္ခါး စသျဖင့္ ျမန္မာဘာသာနဲ႔ ျပန္ဆိုသံုးႏႈန္းခဲ့ပါတယ္။

ဦးဘိုးလႈိင္ဟာ သူရသတၱိနဲ႔ျပည့္စံုတဲ့သူ ျဖစ္တဲ့အျပင္ အလြန္ ေျဖာင့္မွန္ ပြင့္လင္းသူ၊ ျပတ္သားသူ၊ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ရန္မျပဳသူျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သူ႔ကို ရာထူးက်ေအာင္ ကုန္းေခ်ာသူ ေသသြားတာကိုေတာင္ ဝမ္းသာအားရမျဖစ္ဘဲ “သူေသတာ ငါနဲ႔မဆိုင္ပါဘူးကြယ္။ သူလည္း သူ႔ကံနဲ႔သူ၊ ငါလည္း ငါ့ကံနဲ႔ငါပါ။ သည္ဟာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းလို႔ ေနာက္ထပ္ မည္သူ႔ကိုမွ် မေျပာေလႏွင့္” လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အခုဆိုရင္ ပညာရွင္ ဦးဘိုးလႈိင္ ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂ဝ ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ေလးစား အတုယူစရာ စိတ္ဓာတ္ေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္မႈေတြက စာေပမ်ားကတဆင့္ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ။

Credit ... unknown

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ

ဆင္းရဲေသာနိုင္ငံမ်ား၏အစိုးရမ်ားသည္၎တို႕၏မူဝါဒမ်ားကိုအဓိကအေကာင္ထည္ေဖာ္ေပးရသည့္ဝန္

ထမ္းမ်ား၏မိသားစုစားဝတ္ေနေရးအတြက္လုံ

ေလာက္ေအာင္လုပ္ခလစာမေပးနိုင္ၾကပါ။ထိုအခါ

ဝန္ထမ္းမ်ားကအသက္ရွင္ရပ္တည္နိုင္ေရးေနာက္ဆုုံး

ေရြးခ်ယ္စရာမရွိေတာ့သျဖင့္အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဝဲဂယက္

အတြင္းသက္ဆင္းရၿပီး ၎တို႕၏ဂုဏ္သိကၡာကိုဥပကၡာ

 ျပဳခဲ႕ရေတာ့သည္။ 

သယံဇာတေပါၾကြယ္ဝေသာနိုင္ငံမ်ားဆင္းရဲရၿခင္းသည္

ထိုနိုင္ငံမ်ားသည္ ပဋိပကၡမ်ိုဳးစုံၾကံဳေတြ႕ရၿခင္း 

ထိုပဋိပကၡမ်ားကိုေျဖရွင္းရာတြင္စားပြဲဝိုင္းတြင္

ေျဖရွင္းသည္ထက္ထိပ္တိုက္အားျပိဳင္ေျဖရွင္းသည့္ 

အက်င့္စရိုက္သည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ နိုင္ငံေရး

ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကားလူမ်ိဳးစုေခါင္းေဆာင္မ်ား

အၾကားလက္နက္ကိုင္မ်ားအၾကားတြင္အက်င့္စရုိက္ 

သဖြယ္အျမစ္တြယ္ခဲ႕ၿခင္းေၾကာင့္ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္

ရမည့္အခ်ိန္ထက္ေတာ္လွန္ေရးကာလမ်ားႏွင့္သာရင္ဆိုင္ေန

ရသျဖင့္တိုင္းျပည္မွာအဖက္ဖက္မွယိုယြင္းကာဆင္း

ရဲတြင္းနက္ခဲ႕ရသည္။ထိုအခါျပည္သူလူထု၏လူေန

မႈဘဝလည္းနိမ့္ပါးနစ္မြန္းလာသျဖင့္အေျပာင္းအလဲ

ကိုေတာင္းတလာၾကျပီး၎တို႕၏လူေနမႈဘဝကိုျမွင့္

တင္ေပးနိုင္ေသာေခါင္းေဆာင္ေကာင္းႏွင့္အစိုးရအ

ဖြဲ႕ကိုေမ်ွာ္လင့္ေတာင္းတၾကသည္။

        ထုိသို႕အစိုးရေျပာင္းလဲ၍အစိုးရသစ္တက္လာ

သည့္ခါတိုင္းတရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္အက်င္ပ်က္ 

ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးကိုေရွ႕တန္းတင္ေျပာဆိုေလ့ရွိ

သည္။

       တိုင္းျပည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ဖရန္စစ္ဖူကူ

ယားမား၏အေတြးအျမင္မွာ

     ၁။စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကိုတည္ေဆာက္ျခင္း

      ၂။လူမႈေရးနိုးၾကားလာေအာင္တည္ေဆာက္ျခင္း

       ၃။အေတြးအျမင္/တရားနည္းလမ္းက်မႈ

     ၄။ႏိုင္ငံေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ

      ၅။ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရး

      ၆။တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး

      ၇။ဒီမိုကေရစီဟူ၍အဆင့္ဆင့္ေဖာ္ျပထားသည္။

မူဝါဒအေကာင္ထည္ေဖာ္သူအစိုးရမ်ားသည္တရား

ဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္္ျခစားမႈကိုတိုက္ဖ်က္မည္ဟု

ေျပာဆိုမႈကိုလိုလားစြာျဖင့္ၾကိဳဆိုေထာက္ခံပူးေပါင္း

ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သည္။သို႕ရာတြင္အစိုးရတစ္

ရပ္အေနျဖင့္ဦးစြာတာဝန္ယူအလ်င္ျမန္အေကာင္

ထည္ေဖာ္ေပးရမည့္တာဝန္မွာအစိုးရ၏မူဝါဒကိုအ

ေကာင္ထည္ေဖာ္ေပးရသည့္ဝန္ထမ္းမိသားစုမ်ား

အသက္ရွင္ရပ္တည္နိဳင္သည့္လုံေလာက္ေသာ

လုပ္ခလစာဖန္တီးေပးရန္လိုအပ္သည္။ထိုသို႕

ေသာလုပ္ခလစာဖန္တီးေပးျခင္းမျပဳပါကစနစ္

၏သားေကာင္ဝန္ထမ္းမ်ားအစေတးခံရျခင္းသာ

ျဖစ္ျပီးအက်င့္ပ်က္ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးအေကာင္

ထည္ေဖာ္နိုင္မည္မဟုတ္ေခ်။

ေခတ္အဆက္ဆက္အစိုုးရမ်ားသည္လည္း 

အက်င့္ပ်က္မႈကိုအေရးယူအျပစ္ေပးျခင္းမ်ား 

ေဆာင္ရြက္ခဲ႕ရာတြင္လည္း

ဝန္ထမ္းမ်ားအား အသက္ရွင္ေနထိုင္နိုင္သည့္

လုပ္ခလစာမေပးနိုင္သည့္အေျခအေနတြင္ေဆာင္

ရြက္ခဲ႕သျဖင္ေအာင္ျမင္မႈမရဘဲဝန္ထမ္းမ်ားသာ

အစေတးခံခဲ႔ရသည္။မူဝါဒခ်မွတ္သည့္နိုင္ငံေရးရာ

ထူးယူထားသူမ်ား၏ခံစားခြင့္သည္မိသားစုဘဝလုံ

ေလာက္ေသာခံစားခြင့္ျဖစ္ေသာ္လည္းဝန္ထမ္းမ်ား

၏လုပ္ခလစာသည္မိသားစုအသက္ရွင္ရပ္တည္ေရး

အတြက္လုံေလာက္ေသာလစာမဟုတ္သည္ကိုသတိ

ခ်ပ္သင့္ပါသည္။

       lin nay aung

       13-2-2016

လႊတ္ေတာ္ေရွ႔က `က်ိဳင္း´

လႊတ္ေတာ္ေရွ႔က `က်ိဳင္း´                           

ႏွစ္လပိုင္းတုန္းက ရန္ကုန္ၿပန္တယ္ ၿပန္ေတာ႔ညဘက္ေတြ သတင္းေတြဘာေတြ နားေထာင္ၿဖစ္ တယ္ ၊ အဲတုန္းက အမ်ားအားၿဖင္႔က လႊတ္ေတာ္သတင္းေတြေလ၊ လႊတ္ေတာ္ တတ္ေတာ႔မယ္ ဆုိရင္ အရင္ဆုံး လြတ္ေတာ္ဥကၠဌေရွ႕က က်ိဳင္းကိုင္စာေရးက က်ိဳင္းၾကီးကို ထမ္းလာၿပီး ကလပ္ ေပၚတြင္ တင္ၿပီးမွ အခမ္းစတင္ၿပီ ၿဖစ္ေၾကာင္း သဘာပတိက တူထုခါ လႊတ္ေတာ္ကို စတင္သည္ ကို ၿမန္မာ႔အသံႏွင္႔ ရုပ္ၿမင္သံၾကား တြင္ေတြ႕ၿမင္လိုက္ပါတယ္။

တူမေတြ တူေတြက အဲဒီ တင္းပုတ္ လိုလို ဘာလုိလို ေရႊေရာင္ေငြေရာင္ တေၿပာင္ေၿပာင္နဲ႕ ဟာၾကီးကို ဦးေလးၿဖစ္သူကို ဘာၾကီးလဲ ေလးေလးလို႕ေမးေတာ႔ ဦးေလးၿဖစ္သူက က်ိဳင္းေတာ႔ လို႔ေတာ႔သိတယ္ ဘာလို႔ဆုိ က်ိဳင္းဆုိတာ ဘင္ခရာတီး၀ိုင္းမွာလဲ ပါတယ္ေလ ဘင္ခရာေလးဘာေလး တီးခဲ႔မႈတ္ခဲ႔ဘူးေတာ႔ အဲဒါက်ိဳင္းကြယ္႔ တူေလး တူမေလးတို႕ရဲ႕ လို႕ေၿပာလိုက္ေပမဲ႕၊ တူေတြတူမေတြက ေက်နပ္ပုံမေပၚဘူး က်ိဳင္းၾကီးက ဘာလို႕ဒီနားလာထားတာလဲ ေလးေလး ဆုိေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္လဲ ဆက္မေၿပာတတ္တာနဲ႕ `ေပ်ာက္ မွာဆုိးလို႕ကြ သူကေရႊဆုိေတာ႔ အဘိုးတန္တယ္ေလ လူၾကီးေတြ အစည္းေ၀းလုပ္ေနတုန္း လူမ သြားရင္ ေရႊြ၆ပိႆာ ဆုံးမွာကိုးကြ ဟဲဟဲ အဲဒါေၾကာင္႔ယူလာတာ´။အဲလိုသလို ခပ္တည္ တည္ေလးနဲ႕ ရႊီးလိုက္ေတာ႔ ၂တန္းသာရွိေသးတဲ႕ တူနဲ႕ တူမက ယုံတာေပါ႔ ကြ်န္ေတာ္အ ေၿဖကို တူေတြ တူမေတြ ေတာ္ေတာ္သေဘာက်သြားတယ္၊ ဟုတ္တယ္ေနာ္ ေလးေလး ေရႊေတြနဲ႔ လုပ္ထားတာ ဆိုေတာ႔ ဟုိလူကလိုခ်င္ဒီလူက လိုခ်င္ေနမွာေပါ႔ `ဟုတ္တာေပါ႔ကြ´ ။

ခေလးကိုညာခ်တယ္လို႕ေတာ႔ စာဖက္တဲ႔လူေတြကို မထင္ေစခ်င္ဘူး ကြ်န္ေတာ္လဲသိမွမသိတာ မသိတာနဲ႕ အဲလိုဘဲေၿဖလိုက္တာေပါ႔ ၊ စိတ္ထဲမွာေတာ႔ တူေလးတူမေလးေတြ အရြယ္ေရာက္ လာရင္ေတာ႔ က်ိဳင္း အေၾကာင္းကို နားလည္ေအာင္ရွင္းၿပမယ္လို႕ ေတာ႔ေတြးထားပါ တယ္၊ အခုအင္ တာနက္ကေန ရွာေဖြဖက္ရႈေနတာ ေတာ္ေတာ္ေလး က်ိဳင္းအေၾကာင္းကို သိေန ပါၿပီ၊ အဲဒါေၾကာင္႔  က်ိဳင္းအေၾကာင္းကို သိသေလာက္ ေဖာက္သယ္ခ်ပါ႔မယ္ေနာ္။

က်ိဳင္းကို အဂၤလိပ္လို (Mace) လို႔သုံးႏႈန္းတယ္၊ ၿမန္မာလိုအဓိပၸါယ္ကေတာ႔ အခြင္႔အာဏာကို ကိုယ္စားၿပဳၿခင္းလို႔ ဆုိပါတယ္၊ ၿမန္မာ စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ ၂ မွာကေတာ႔ က်ိဳင္းဆုိတာ ၿမင္႔ၿမတ္ ေသာအခြင္႔ အာဏာကို ညြန္းဆုိသည္႔ အေဆာင္အေယာင္လုိ႔ ဆုိပါတယ္၊ က်ိဳင္းမွာ ျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္ ဘုရင္ မိဖုရားနွင့္ မင္းညီမင္းသားတို့၏ အေဆာင္ အေယာင္ တစ္ပါးျဖစ္၏။ ဘုရင္က ၿခီးေၿမာက္္ သူေကာင္းျပဳခံရသူမ်ားလည္း ဘုရင့္အမိန့္ အရ က်ိဳင္းကို ကိုင္ေဆာင္သံုးစြဲခြင့္ ရ၏။ က်ိဳင္းကို ဘုရင္၊ မိဖုရား၊ မင္းညီမင္းသား စသည္တို့ မင္းပြဲသဘင္ စေသာ အခမ္းအနားမ်ားသို့ တက္ေရာက္ေသာအခါ ဆိုင္ရာက်ိဳင္းကိုင္ အမႈထမ္း မ်ားက ကိုင္ေဆာင္၍ လိုက္ပါရ၏။

က်ိဳင္းမွာ အရိုးရွည္တပ္ထားေသာ ခေမာက္သ႑န္အရာ ျဖစ္၏။ အထြတ္ကို ေရႊခ်ထားျခင္း တစ္မ်ိုး၊ အထြတ္ေရႊနွင့္ အအံု၊ အရြက္၊ အရိုးတို့ အနီသုတ္ျခင္းတစ္မ်ိုး။ က်ိဳင္းျဖူတြင္ အထြတ္အနီသုတ္ျခင္း တစ္မ်ိုးအားျဖင့္ ၃ မ်ိုးရွိ၏။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ က်ိဴင္းကို လက္ကိုင္အရိုး တြင္ မွန္စီ၍လည္း အသံုးျပဳေၾကာင္းကို၊ ျမန္မာမင္းအုပ္ခ်ုပ္ပံု စာတမ္းတြင္ပါေသာ 'ေဝါရွည္နွင့္ ေဝါေတာ္ေရွ႕က်ိဳင္း ၄ ခ်က္ စီ၊ လက္ကိုင္ မွန္စီက်ိုင္းေတာ္နွစ္'ဟူေသာ စကားအရ သိရၿပီး။ တစ္ခါတစ္ရံ က်ိဳင္းကိုေရွ့ မွကိုင္ေဆာင္ရံုမက ေဆာင္းမိုးျခင္းလည္း ၿပဳေၾကာင္းကို ၿပာဋိဟာခန္းပ်ိဳ႕လာ 'ယာဉ္ညင္စီးစီး၊ က်ဳိင္း ထီးေဆာင္းေဆာင္း'ဟူေသာ စကားအရ၄င္း၊ လႊတ္ေတာ္ သတ္ပံုလာ 'ေဆာင္းသည့္က်ိဳင္း' ဟူေသာ စကားအရ၄င္း သိရ ေလသည္။

က်ိဳင္းကို အေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ အသံုးျပဳရာ၌၊ မင္းနွင့္ မိဖုရားကား ၈-လက္၊ အိမ္ေရွ့မင္း၊ မင္းညီ မင္းသားတို့ကား ၄- လက္၊ တစ္ခါတစ္ရံ ၆-လက္ေဆာင္၏။ က်ိုင္းကို မဂၤလာ အခမ္းအနား မ်ားတြင္သာမက အသုဘအခမ္းအနားမ်ားတြင္ လည္း အဆင့္အတန္းအလိုက္၊ ဆိုင္ရာအမႈ ထမ္းမ်ားက ကိုင္ေဆာင္၍ လိုက္ပါရသည္။

က်ိုင္းကို ျမင့္ျမတ္သူတို့၏ အေဆာင္အေယာင္ျဖစ္သျဖင့္ သာမာန္လူတို့နွင့္ မထိုက္တန္ရကား၊ 'က်ိဳင္းနွင့္ သေပါက္၊ မေထာက္မတန္'ဟူ၍၄င္း၊ 'သိုင္းနွင့္ က်ိဳင္းနွင့္ ဂုဏ္ၾကီးျမင့္ သည္' ဟူ၍၄င္း စာေပတြင္ စပ္ဆိုျကသည္။ ယခုအခါ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ ျပည္သူ့လွြတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ဌနွင့္ လူမ်ိုးစုလွြတ္ေတာ္ နာယကတို့တြင္ ေငြျဖင့္ျပုလုပ္ ထားေသာ က်ိုင္းကို အေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ ထားရွိသည္။ ထိုက်ိဳင္းမွာ အရွည္ ၄ ေပနွင့္ ၈ လက္မခြဲရွိ၍ ေငြသား က်ပ္ခ်ိန္ ၆ဝဝ ရွိ၏။ အဆိုပါက်ိဳင္းသည္ ဥကၠ႒နွင့္ နာယက တို့၏ ၿမင့္ျမတ္ေသာ အခြင့္ အာဏာကိုၿပ၏။ ၿမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္္က်ိဳင္းႏွင္႔ ယခုလြႊတ္ေတာ္ တြင္ ေတြ႕ၿမင္ရေသာ က်ိဳင္းတုိ႕မွာ အထြတ္အျမတ္ျဖစ္ေသာ သေဘာ ခ်င္းသာ တူ၍ ပံုသ႑ာန္ခ်င္းကား မတူေခ်။ (ေရွးၿမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္ က်ိဳင္းသည္ ခေမာက္ကဲ႔သို႕ သ႑ာန္ ရွိၿပီး ေရႊထီး ကဲ႔သို႕ ေအာက္ေၿခခုံတြင္ ေထာင္ထားရသည္)

 အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၏ လႊတ္ေတာ္တြင္ အသုံးၿပဳေသာ က်ိဳင္းမွာ ၿဗိတိသွ် ဘုရင္မၾကီးကို ကိုယ္စားၿပဳ သည္႔ အေနၿဖင္႔ ထားေသာက်ိဳင္းၿဖစ္သည္၊ ၿမန္မာလႊတ္ေတာ္တြင္ ထားေသာ က်ိဳင္းသည္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒၏ အခြင္႔အာဏာကို ၿပသည္႔ က်ိဳင္းၿဖစ္သည္၊ဥကၠ႒ဌနွင့္ နာယကသည္ လႊတ္ေတာ္အစည္း အေဝးခန္းမသို့ ၾကြေရာက္ေသာအခါ ဆိုင္ရာက်ိုင္းကိုင္အရာရွိက ဥကၠ႒ၾကီး ၏ ေရွ့ ၈ ေပခန့္အကြာမွ က်ိုင္းကို ကိုင္လ်က္ သြားရ၏။

သတ္မွတ္ထားေသာ ေနရာတြင္ ဥကၠ႒ၾကီး ထိုင္ျပီးေသာအခါ ဥကၠ႒ၾကီးေရွ့ရွိ က်ိဳင္းထားရာ သီးသန္႔ေနရာတြင္ က်ိဳင္းကို အလ်ားလိုက္ တင္ထားရသည္။ အစည္းအေဝးျပီး၍ ဥကၠ ႒ၾကီး ၿပန္လည္ထြက္ခြာမည့္အခါ က်ိဳင္းကိုင္အရာရွိသည္ က်ိဳင္းကို ယူေဆာင္၍ ေရွ့မွ သြားနွင့္ရသည္။ က်ိဳင္းမွာ လႊတ္ေတာ္တြင္ အေရးပါလွ၏။ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ က်ိဳင္းရွိေနလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးရွိေနသည္။ ဥကၠ႒ၾကီး၏ ေရွ့၌ရွိေသာ ကိ်ဳင္းကို ယူေဆာင္သြားလွ်င္ပင္ အစည္း အေဝး ျပီးဆံုးျပီဟူေသာ အထိမ္း အမွတ္ျဖစ္ေတာ့သည္။ က်ိုင္းကိုင္အရာရွိကို အစဉ္အလာ အားျဖင့္ ရဲဝန္ထက္ (ရဲခ်ဳပ္သုိ႔မဟုတ္ ရဲ၀န္ၾကီး)  အဆင့္အတန္းနိမ့္သူကို ခန့္ထားရိုး မရွိေခ်။

နိုင္ငံေတာ္တရား လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္နွင့္ တရားလႊတ္ေတာ္ တရားဝန္ျကီးမ်ားလည္း က်ိဳင္းအေဆာင္ အေယာင္မ်ား ရရွိၾက၍ တရားခြင္သို့ ဝင္သည့္အခါက်ိဳင္းနွင့္ ဝင္ၾကသည္။ တရားဝန္ ၾကီးမ်ား၏ က်ိဳင္းမွာ တရားဝန္ၾကီး၏ အခြင့္အာဏာကို ၿပသည့္အျပင္ 'ဥပေဒနွင့္ တရားမွ်တမႈ'၏ အထိမ္းအမွတ္ လည္း ျဖစ္သည္။

တရားလွြတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တြင္ သံုးေသာက်ိဳင္းသည္ ၆ ေပခန့္ ရွည္၍ သစ္သားျဖင့္ ျပုလုပ္ ထား၏။က်ိဳင္း၏ ထိပ္မွာ လံုးဝန္း ၍ ေရႊခ်ထားသည္။ တရားဝန္ၾကီး တရားခြင္သို့ ၾကြလာသည့္ အခါ က်ိဳင္းကိုင္လုလင္က တရားဝန္ၾကီး၏ ေရွ့ ၉ ေပခန့္ အကြာမွ က်ိဳင္းကို ထမ္း၍ သြားရသည္။ တရားဝန္ၾကီးက ေနရာတြင္ ထိုက္လိုက္သည္နွင့္ တျပိဳင္နက္၊ က်ိဳင္းကိုင္ လုလင္က ၾကမ္းျပင္ ကိုက်ိဳင္းျဖင့္ေဆာင့္၍ အခ်က္ေပးလိုက္ သည္။ ယင္းသို႔ၿ႔ပဳ လုပ္ျခင္းမွာ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ တရားရံုး ထိုင္ျပီျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ညာျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ တရားဝန္ျကီး ၿပန္လည္ျကြသြားသည့္အခါ က်ိဳင္း ကိုင္လုလင္က ဝင္လာသည့္ နည္းတူ တရား ဝန္ၾကီး၏ ေရွ႔က ထြက္နွင့္ရသည္။

ၿဗိတိသွ် ပါလီမာန္မွာ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ အၿပင္၊  စည္းမ်ဥ္းခံ ဘုရင္စနစ္အရ ဘုရင္မႀကီး ရွိပါတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးပါတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကို ၿဗိတိသွ်ေတြရဲ႕ ရိုးရာ အစဥ္အလာအရ ဘုရင္ မႀကီး ရဲ႕ ေရွ႕ေမွာက္မွာ က်င္းပရပါတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ အစည္းအေဝး တိုင္းအတြက္ ဘုရင္ မႀကီးက မတတ္ေရာက္ႏိုင္တာရွိပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရင္မႀကီးကိုယ္စား က်ိဳင္းကို ပါလီမန္မွာ ခ်ထား တာ ၿဖစ္ပါတယ္။ အစည္းအေဝး "စ" ေတာ့မယ္ဆိုရင္ က်ိဳင္းကို  ဘုရင္မႀကီး အစည္းအေဝးခန္းထဲ ဝင္လာတဲ့ အထိမ္းအမွတ္နဲ႔ အားလံုးက အရိုအေသေပးၿပီး ပါလီမန္ထဲကို လူတစ္ေယာက္က သယ္လာရပါတယ္။ အစည္းအေဝးၿပီးရင္ ၿပန္သယ္သြားရပါတယ္။ နယူးဇီလန္၊ ၾသစေတးလွ်လို ၿဗိတိသွ် ဘုရင္မႀကီး ၾသဇာခံ ဓနသဟာရ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပါလီမန္မွာလဲ က်ိဳင္းကို ထားရွိပါတယ္။

က်ိဳင္းမွာ ၿမင့္ျမတ္ေသာဂုဏ္ထူးနွင့္ အခြင့္အာဏာ၏ အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္၍ အျခားနိုင္ငံ မ်ားတြင္လည္း ပါလီမန္ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ တရားလႊတ္ေတာ္မ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ ဆိုင္ရာအၾကီးအကဲမ်ား၏ အေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ ထားရွိ၏။ အဂၤန္နိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႕ ေတာ္ဝန္ထံတြင္ ေငြက်ိဳင္းအေဆာင္ အေယာင္ ရွိသလို ။ က်ိဳင္းကိုင္ အမႈထမ္းမ်ားကိုလည္း ထားရွိေလသည္။ ေရွးေခတ္ေဟာင္းက စစ္ဖက္ ဆိုင္ရာ က်ိဳင္းမ်ားကို လက္နက္သဖြယ္ အသံုးျပဳနိုင္ ေအာင္ ၿပဳလုပ္ထားသလို ။ အိႏၵိယနိုင္ငံတြင္မူ အလွအပမြမ္းမံထားေသာ က်ိဳင္းအျပင္ လက္နက္ သဖြယ္ ကိုင္ေဆာင္ရေသာ က်ိဳင္းမ်ားကိုလည္း အသံုးျပၾကေသးတာကို ေတြ႕ၿမင္ရပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ေသာ သူမ်ားက ၿမန္မာလႊတ္ေတာ္တြင္ က်ိဳင္း ထားၿခင္းကို ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္မွ အတုယူ လုပ္ၿခင္းၿဖစ္သည္ ဟုေၿပာဆိုတာ ကိုေတြ႕ၿမင္ဖူးပါသည္၊ မဟုတ္ပါ က်ိဳင္းထားၿခင္းကို ၿမန္မာလႊတ္ေတာ္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ႔ေသာ ပုဂံေခတ္ နရပတိစည္သူမင္းၾကီး လက္ထက္မွာပင္ က်ိဳင္းကို စတင္သုံးစြဲေနၿပီ ၿဖစ္ေၾကာင္းေရႊဘုံ နိဒါန္းလာ မင္းခမ္းမင္းနား မ်ားတြင္ ဖက္မွတ္ဖူးပါသည္ မည္သုိ႕ပင္ ၿဖစ္ေစ က်ိဳင္းဟူ သည္ ၊ ယဥ္ေက်းမႈအဆင္အလာအားၿဖင္႔ ၾကီးမား ေသာတုိင္းႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အလြန္အေရးပါေသာ မင္းခမ္း မင္းနား အမွတ္တံဆိပ္တခု ၿဖစ္ပါေၾကာင္း သိသေလာက္ ေဖာက္သယ္ ခ် လိုက္ရပါတယ္။
စာရႈသူမ်ား အေထြေထြဗဟုသုတ ကုံလုံၾကြယ္၀ၾကပါေစေၾကာင္း ေငြလမင္းတုိ႕က ဆုမြန္ေတာင္းပါ တယ္၊ ရြႊင္လန္းခ်မ္းေၿမ႕ၾကပါေစ ခင္မ်ာ။

က်ိဳင္​းကိုင္​လုလင္​ ဆိုတာ သူ​ေပါ့

လန္​ဒန္​ၿမိဳ႕​ေတာ္​ဝန္​၏  ဘုရင္​မႀကီးကိုယ္​စားျပဳသည္​့ က်ိဳင္​း

ျဗတိသွ် တရားလႊတ္​​ေတာ္​ခ်ဳပ္​ရိွ  ဘုရင္​မႀကီး ကိုယ္​စားျပဳသည္​့ က်ိဳင္​း

ၿဗိတိသ်ပါလီမန္​

ၿဗိတိသ်လႊတ္​​ေတာ္​​ေ႐ွ႕က က်ိဳင္​း

ျမန္​မာႏိုင္​ငံရိွ  ျပည္​​ေထာင္​စုလႊတ္​​ေတာ္​​ေ႐ွ႕က  က်ိဳင္​း

ျပည္​​ေထာင္​စုလႊတ္​​ေတာ္​မွ  က်ိဳင္​း

​ေငြလမင္​း ဘ​ေလာ့မွ တစ္​ဆင္​့မွ်​ေဝ ​ေဖာ္​ျပပါသည္​။

http://ngwelamin30.blogspot.com/2011/04/blog-post.html?m=1

ျပစ္မႈ နဲ႔ တရားမ

ျပစ္မႈ နဲ႔ တရားမ

UAS - Legal pages

အားလံုးပဲ မဂၤလာပါ။
သာယာခ်မ္းေျမ့တဲ့ ေန႔တစ္ေန႔ျဖစ္ပါေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းအပ္ပါတယ္။
ဒီေန႔တင္ ျပခ်င္ တာေလး တစ္ခုရွိပါတယ္။

ရပ္ကြက္ထဲမွာ လွည့္လည္သြားလာရင္းျဖစ္ေစ၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ မွာ
မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းမ်ားနဲ႔ ထိုင္ ရင္းျဖစ္ေစ ကၽြန္ေတာ္က ဥပေဒ
သမားမွန္း သိၾကေတာ့ မၾကာခဏေမးျမန္းၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး
ေတြရွိပါတယ္။

အဲဒီအေၾကာင္းအရာေလးကေတာ့ ျပစ္မႈဆိုတာ ဘာလဲ၊ တရားမမႈဆိုတာ
ဘာလဲ၊ အဲဒီအမ်ိဳးအစားႏွစ္ခုက ဘယ္လို ကြာသလဲ ဆိုတာပါပဲ။
ဒါ့အျပင္ ေနာက္ထပ္ ခဏခဏ မွားၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလး ရွိၾကပါ
ေသးတယ္။ အဲဒါက တရားသူႀကီးနဲ႔ ေရွ႕ေန၊ ဥပ ေဒအရာရွိတို႔ကို ကြဲကြဲျပား
ျပား မသိၾကေသးျခင္းပါပဲ။

တရားသူႀကီးကိုလည္း ေရွ႕ေနလို႔ ေခၚခ်င္ ေခၚေနၾကၿပီး ျပင္ ပအမႈလိုက္တဲ့ေရွ႕ေနမ်ားကိုေတာ့ တရားသူႀကီးလို႔ထင္ ေနတတ္ၾကတာမ်ိဳးေတြလည္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
နိဳင္ငံေတာ္ဘက္ကလိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ဥပေဒအရာရွိႀကီးမ်ားကိုလည္း ေရွ႕ေနလို႔ထင္
ေနပံုေတြ ေျပာဆိုေနၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒါကို ၾကည့္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ နိဳင္ ငံက ျပည္သူေတြ (အားလံုးကိုေတာ့ မဆိုလိုပါ)မွာ တရားစီရင္ ေရးနဲ႔
ပတ္သက္တဲ့ဗဟုသုတေတြအားနည္းေ နၾကေသးတယ္ဆိုတာ သံုးသပ္လို႔ ရပါတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေတြရွိေနသမွ်ဟန္ေဆာင္လိမ္္လည္လိုသူမ်ားအေနနဲ႔
လည္းအဆင္ ေျပေနၾကအံုးမွာပါ။ဒါေၾကာင့္တိုက္ပံုအက်ၤ ီအမဲ၀တ္တိုင္းလည္း ေရွ႕ေနမဟုတ္သလို၊ တရားသူႀကီး၊ ဥပ ေဒအရာမ်ား မဟုတ္ၾကပါဘူးဆိုတာ ကြဲကြဲျပားျပားသိ ေစခ်င္ ပါတယ္။

ဥပ ေဒပညာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဗဟုသုတနည္းပါးၾကလို႔လည္း တရားရံုးမ်ားကဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားအေပၚ ထစ္ကနည္းရွိရင္ ဆႏၵျပ ျပ ေနၾကတယ္လို႔ ထင္ ပါတယ္။ ဥပေဒပညာတတ္ၾကမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဥပ ေဒပညာကို ေလ့လာလိုက္စားၾကလို႔ အေတာ္အသင့္ သိရွိၾကမယ္ဆိုရင္ ေတာ့ တရားရံုးမ်ားရဲ႕
ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ မွန္တယ္၊ မွားတယ္ဆိုတာ ကိုယ္ပိုင္ ဦးေႏွာက္နဲ႔ ဆင္ ျခင္ သံုးသပ္နိဳ င္ၾကၿပီး
အမႈရံႈးရင္ တရားဥပေဒလမ္းေၾကာင္းကေန အမႈနိဳင္ ေအာင္ဘာဆက္လုပ္ရမယ္ဆိုတာ သိရွိၾကတာေၾကာင့္ ဆႏၵျပဖို႔လိုကိစၥမ်ိဳးကို စဥ္းစားၾကေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ထူးဆန္းေနတာကေတာ့ ဆႏၵျပေနၾကတဲ့သူအခ်ိဳ႕ထဲမွာ ဥပေဒဘြဲ႕ရပညာရွင္အမည္ခံ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါေနျခင္းပါပဲ။ အမ်ားျပည္သူအေနနဲ႔ မွတ္သားထားဖို႔ကေတာ့ မည္သည့္ ဒီမိုကေရစီနိဳင္ ငံ
မွာမွ လူမ်ားမ်ားနဲ႔ ၀ိုင္းၿပီး ဆႏၵေဖၚထုတ္တိုင္းဆႏၵေဖၚထုတ္သူမ်ားရဲ႕အလိုကိုတရားရံုးမ်ားက ျဖည့္စြမ္းေပး
မွာ မဟုတ္ပဲ ဥပေဒနဲ႔ အညီပဲ ဆံုးျဖတ္ေပးမွာျဖစ္ေၾကာင္းပါပဲ။
ကဲ... ဒီေန႔ ရွင္းျပလိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာေလးဆီ ျပန္ၿပီး ဦးတည္လိုက္ၾကရေအာင္ေနာ္ -

ျပစ္မႈ နဲ႔ တရားမမႈဆိုတာ ဘယ္လိုအမႈေတြလဲဆိုတာ ဆက္လက္ရွင္းလင္းတင္ ျပပါ့မယ္ ။  တရားစီရင္ ေရးနယ္ပယ္မွာ ျပစ္မႈ တရားစီရင္ ေရးနဲ႔တရားမတရားစီရင္ေရးဆိုတာ
ႏွစ္မ်ိဳ းႏွစ္စားရွိပါတယ္။

ဟိုးယခင္ကေတာ့ ျပစ္မႈ တရားသူႀကီး၊ တရားမ တရားသူႀကီးဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳ းခြဲျခားထား ခဲ့ပါေသးတယ္။ ျပစ္မႈတရားသူႀကီးက ျပစ္မႈဆိုင္ ရာအမႈေတြကိုစစ္ေဆးစီရင္ ဆံုးျဖတ္ၾက
ရသလို တရားမ တရားသူႀကီးကလည္း တရားမမႈေတြကို စစ္ေဆး စီရင္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။
အခုေတာ့ အဲဒီလို ခြဲျခားထားမႈ မရွိေတာ့ပါဘူး။

ျပစ္မႈဆိုတာ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားကို ထိပါးေစတဲ့အမႈမ်ိဳးေတြ၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးကို ထိခိုက္ေစတဲ့ ထိပါးက် ဴ းလြန္မႈမ်ိဳ းေတြကို ျပစ္မႈလို႔ ေခၚပါတယ္။
လူတစ္ဦးခ်င္း တစ္ဦးခ်င္းကို ထိခိုက္လာေစတဲ့ျပစ္မႈမ်ိဳ းေတြမ်ားျပားလာေတာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ လံုးကိုပါ ထိခိုက္ေစတဲ့ အျပဳအမူလုပ္ရပ္ေတြ ျဖစ္လာၾကေတာ့တာေပါ့။
တစ္နည္းအားျဖင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္လံုးရဲ႕ စား၀တ္ေနမႈ၊ လံုၿခံဳမႈတို႔ကိုပါ တာ၀န္ယူထားတဲ့
သက္ဆိုင္ ရာ နိဳင္ ငံေတာ္အစိုးရကိုပါ ထိခိုက္လာေစတဲ့ အမႈမ်ိဳ းေတြကို ဆိုလိုတာပါ။
သက္ဆိုင္ရာနိဳင္ငံေတာ္အစိုးရေတြဟာသူတာ၀န္ယူအုပ္ခ်ဳပ္ေနရတဲ့တိုင္းျပည္ထဲကတိုင္းသူ
ျပည္သားေတြရဲ႕အိပ္ေကာင္းျခင္းအိပ္ရဖို႔ေတြစားေကာင္းျခင္းစားရဖို႔ေတြ၊ခရီးသြားလာတဲ့အခါမွာလည္း
လံုၿခံဳ ေခ်ာေမြ႕စြာသြားလာနိဳင္ မႈေတြအတြက္ တာ၀န္ယူၾကရပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ အိပ္ေကာင္းျခင္း မအိပ္ရျခင္း၊ စားေကာင္းျခင္း မစားရျခင္း၊ သြားေကာင္းျခင္းမသြား မလာနိဳင္ ျခင္းတို႔ အစစဟာ သက္ဆိုင္ ရာ အစိုးရမင္းမ်ားမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။
ရပ္ကြက္ေတြထဲမွာ သူခိုးေတြ ေသာင္းက်န္းလို႔ ေကာင္းစြာ မအိပ္ရျခင္းဟာလူတစ္ဦးျခင္းရဲ႕ ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေသာ္လည္း အစိုးရမွာ တာ၀န္ရွိေနပါတယ္။

အဲဒီလိုပဲ အိမ္ရွင္ မ တစ္ေယာက္၀ယ္လာတဲ့ စားေသာက္ကုန္ တစ္ခုခုမွာအဆိပ္အေတာက္ပါလာၿပီး စားသံုးသူမွာ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္လို႔ ေဆးရံုေရာက္သြားျခင္းဟာလည္း အစိုးရမွာပဲ တာ၀န္ရွိပါ တယ္။ထို႔အတူ ခရီးသြားရင္း ခရီးသည္တင္ ကားကို လမ္းက ျဖတ္ၿပီး ဓါးျပတိုက္လုယက္တာခံရျခင္း
ဟာလည္း အစိုးရမင္းမ်ားမွာပဲ တာ၀န္ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ့္ဘာသာ အိမ္မွာ ေနရင္းထိုင္ ရင္း အိမ္ထဲ၀င္ အေစာ္ကားခံရတဲ့ ကိစၥမ်ိ ဳ းေတြ ၊ ကိုယ့္ဘာသာ အလုပ္က ျပန္လာတုန္း အလုခံရတဲ့ကိစၥ ၊ စသည္တို႔ဟာ လူတစ္ဦးခ်င္းကို ထိခိုက္တဲ့ ျပစ္မႈမ်ားပဲျဖစ္ ပါတယ္။
လက္ရွိျဖစ္ေပၚ ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ကိစၥမ်ိဳးက်ေတာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္သာမက ကမၻာေပၚမွာ ရွိတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကိုပါ ထိခိုက္ေစတဲ့ ျပစ္မႈမ်ိ ဳ းျဖစ္တာေၾကာင့္ အစိုးရတစ္ရပ္ တည္းသာ မကကမၻာေပၚက အစိုးရအားလံုးမွာပါ တာ၀န္ရွိလာတဲ့ ကိစၥမ်ိဳ းျဖစ္လာပါတယ္။

လူတစ္ဦးျခင္းမွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ကိုယ့္အိမ္ေပၚမွာ တက္ ပစၥည္း အခိုးခံရမႈ၊ ကိုယ့္ကို ဓါးနဲ႔အထိုးခံရမႈ၊
တုတ္နဲ႔ အရိုက္ခံရမႈေတြက အစ ရပ္ကြက္ထဲေစ်းထဲမွာ ရန္ျဖစ္ၾက၊ သတ္ပုတ္ၾကတဲ့အမႈမ်ိ ဳ းေတြမွာပါ မခံမရပ္နိဳင္ ျဖစ္ၾကလို႔ ကိုယ္က သြားအမႈဖြင့္ တာျဖစ္ေပမယ့္ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့
အဲဒီအမႈေတြဟာ နိဳင္ ငံေတာ္ကပဲ အျမဲတမ္း တရားလိုအျဖစ္ေဆာင္ ရြက္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကို တုတ္နဲ႔ အရိုက္ခံရတဲ့အမႈ၊ ဓါးနဲ႔ အထိုးခံရတဲ့ အမႈမ်ိ ဳ းေတြမွာ ကိုယ္က တရားလိုလုပ္ၿပီး ရဲစခန္းမွာ အမႈဖြင့္ ခဲ့ေပမယ့္ တရားရံုးေရာက္ တဲ့အခါ ကိုယ္က ေရွ႕ေနငွားစရာ မလိုပဲ ကိုယ့္အတြက္ ဥပ ေဒအရာရွိတစ္ဦး
က အမႈလိုက္ပါေဆာင္ ရြက္ေပးေနျခင္းဟာ ကိုယ့္ကို နိဳင္ ငံေတာ္က အခမဲ့အမႈလိုက္ပါေဆာင္ ရြက္ေပးေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျခြင္းခ်က္ ရွိတဲ့ အမႈအမ်ိ ဳးအစား အခ်ိ ဳ႕ကလြဲၿပီး အမႈအမ်ားအျပားမွာေတာ့ထိခိုက္နစ္နာသူကိုယ္စား နိဳင္ ငံေတာ္ကပဲ တရားလိုျပဳလုပ္ၿပီး အမႈမ်ားကိုတရားစြဲဆိုေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
ျပစ္မႈ ေတြမွာလည္းရဲအေရးပိုင္တဲ့အမႈမ်ိဳးနဲ႔ရဲအေရးမပိုင္တဲ့အမႈအမ်ိဳ းအစားဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိ ဳ းခြဲျခားထား
ပါေသးတယ္။

ရဲအေရးပိုင္ တဲ့အမႈေတြမွာေတာ့ နိဳ င္ ငံေတာ္ကသာ တရားလိုျပဳလုပ္ၿပီး အမႈစြဲဆိုေပးေလ့ ရွိေပမယ့္ ရဲအေရးမပိုင္ တဲ့ အမႈေတြမွာ ေတာ့ မိမိဘာသာ တရားရံုးမွာ ဦးတိုက္ ေလွ်ာက္ထားၾကရပါတယ္။
(ရဲစခန္းသြားတိုင္ တဲ့အခါ ပထမသတင္းေပးတိုင္ ခ်က္ မဖြင့္ေတာ့ပဲ (က)၊(ခ)ပံုစံဆိုတာနဲ႔ ေလွ်ာက္
လႊာ ႏွစ္ေစာင္ ေရးေပးၿပီး တရားရံုးကို ဆက္သြားပါလု႔ိ ညႊန္လိုက္တဲ့ အမႈမ်ားျဖစ္ၾက ပါတယ္။)
ရဲအေရးပိုင္ အမႈဆိုတာက ရဲက တရားရံုးရဲ႕ ဖမ္း၀ါရမ္းမလိုပဲ တရားခံတစ္ေယာက္ကို ဖမ္းဆီးနိဳင္ တဲ့ အမႈမ်ိ ဳးကို ေခၚၿပီး ရဲအေရးမပိုင္ အမႈဆိုတာကေတာ့ တရားရံုးရဲ႕ အမိန္႔၀ါရမ္းစာပါမွ တရားခံတစ္ဦးကို
ရဲကဖမ္းဆီးနိဳင္ တဲ့ အမႈမ်ိ ဳ းကို ေခၚတယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္း မွတ္သားထားလို႔ ရပါတယ္။

ရဲအေရးမပိုင္ အမႈဆိုတာ တစ္နည္းအားျဖင့္ တရားမ မႈ ဆန္ဆန္ အမႈေတြပါ။ တရားရံုးမွာ ကိုယ္တိုင္ ဦးတိုက္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့ေပမယ့္ တစ္ဖက္က အတိုင္ ခံရသူ ရံုးကို ေရာက္ၿပီး ကိုယ့္ကို ေတာင္းပန္တဲ့အခါ ကိုယ္ကလည္းစိတ္ေျပသြားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ဆႏၵနဲ႔ကိုယ္ အမႈကို ျပန္ၿပီး ေၾကေအးနိဳင္ တဲ့အမႈအမ်ိဳ းအစား မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။

ဥပမာ အားျဖင့္ အတည္တက်လက္ထပ္ယူပါမယ္ဆိုၿပီး မိန္းကေလးတစ္ဦးဆီက ကာမလိမ္လည္ရယူမႈ၊ လိမ္လည္မႈ (ျပစ္မႈပုဒ္မ-၄၁၇ )၊ မယားခိုးမႈစတာမ်ိ ဳ းေတြပါ။
ရဲအေရးပိုင္ မႈေတြမွာ ေတာ့ အစိုးရက သေဘာတူမွ အမႈကို ျပန္လည္ ရုပ္သိမ္းခြင့္ ေၾကေအးခြင့္ ရွိပါမယ္။
ဒါေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ေသာ မုဒီမ့္မႈေတြမွာ အျပဳက်င့္ခံရတဲ့ မိန္းကေလးဟာ တရားခံက ၿခိမ္းေျခာက္တာ ခံရလို႔ပဲျဖစ္ေစ၊ ရွက္ေၾကာက္လို႔ပဲျဖစ္ေစ အခ်င္းျဖစ္ၿပီးၿပီးခ်င္း အခ်င္းျဖစ္ကိစၥကို လူႀကီးမိဘမ်ားကို
ဖြင့္ မေျပာပဲ လူႀကီးမိဘေတြက ေခ်ာ႔ေမာ့ေမးျမန္းေတာ့မွ အျဖစ္မွန္ကို ဖြင့္ေျပာလို႔ ရဲစခန္းသြားတိုင္ တဲ့အခါ အခ်ိဳ႕ေသာ ရဲစခန္းမ်ားက အမႈဖြင့္ေပးၾကေပမယ့္အခ်ိဳ႕ေသာ ရဲစခန္းမ်ားက အခ်င္းျဖစ္ၿပီး ၾကာျမင့္ေတာ့မွ တိုင္ ၾကားလာတာေၾကာင့္ သက္ေသခံခ်က္ေတြ မရနိဳင္ ေတာ့တာတို႔ ၊ တရားလို မိန္းကေလးကို လိုအပ္တဲ့ ေဆးစစ္ခ်က္ေတြ ျပဳလုပ္ရာမွာ ရက္ၾကာသြားတဲ့အတြက္ လိုအပ္တဲ့သက္ေသခံ ခ်က္မ်ား မရရွိနိဳင္ ေတာ့တာတို႔ေၾကာင့္ ပထမသတင္းေပး တိုင္ ခ်က္ဖြင့္ မေပးေတာ့ပဲ ရဲပံုစံ(က)(ခ)နဲ႔ ဦးတိုက္ေလွ်ာက္လႊာကိုသာေရးေပးၿပီး ရံုးမွာ အမႈဖြင့္ ဖို႔ပဲ ေစလႊတ္တတ္ပါတယ္။

ရံုးက အမႈဖြင့္ေပးၿပီး
တဲ့ေနာက္ပိုင္းက်မွ တစ္ခါ တရားခံဖက္က ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ေတာင္းပန္လို႔ အမႈကို ျပန္ရုပ္သိမ္းခ်င္ လာတဲ့အခါမွာေတာ့ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္အမႈကို ရုပ္သိမ္းလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ရဲအေရးပိုင္ ျဖစ္ေနလို႔ ရဲအေရးပိုင္ မႈမ်ားရုပ္သိမ္းခြင့္ ျပဳလုပ္ရာမွာ လိုအပ္တဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားအတိုင္း လုပ္ၾကရပါေတာ့ တယ္။ ဒါကို အခ်ိဳ႕က ဦးတိုက္ေလွ်ာက္ထားတဲ့အမႈမွာ ဥပေဒအရာရွိနဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕အဆင့္ဆင့္ရဲ႕ သေဘာထား လိုလို႔လားလို႔ ေမးတတ္ၾကပါတယ္။

ဒါဟာ ရဲအေရးပိုင္မႈျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ နိုဳင္ ငံေတာ္ ကိုယ္စားလိုက္ပါေဆာင္ရြက္ၾကရတဲ့ ဥပေဒအရာရွိ၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕တို႔ရဲ႕ အခန္းက႑ပါလာျခင္းျဖစ္ ပါတယ္။
ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ အမႈေတြမွာ တစ္ခါထပ္ၿပီး ခြဲျခမ္းတဲ့အခါ ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ အမႈႀကီးနဲ႔ ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ အေထြေထြမႈဆိုၿပီး ရွိပါေသးတယ္။

ျပစ္မႈႀကီးဆိုတာကေတာ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား ကိုကိုခ်ိ ဳးေဖါက္တာေၾကာင့္စြဲဆိုစစ္ေဆးၿပီးအျပစ္ရွိရင္အျပစ္ဒဏ္(ေထာင္ဒဏ္၊ ေငြဒဏ္စသည္တစ္ခု
ခုျဖစ္ေစ၊ ႏွစ္ခုလံုးျဖစ္ေစ) ခ်မွတ္နိဳင္ တဲ့ ျပစ္မႈေတြနဲ႔ စြဲဆိုတဲ့ အမႈေတြကို ေခၚပါတယ္။
ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ အေထြေထြမႈဆိုတာကေတာ့ မယားစရိတ္၊ကေလးစရိတ္ေတာင္းခံတဲ့ အမႈမ်ိ ဳ း၊ တရားခံေျပး မ်ားကို စြဲတဲ့အမႈမ်ိ ဳ း၊ ရဲစခန္းမွာျဖစ္ေစ၊တရားရံုးမွာျဖစ္ေစ အာမခံျပဳလုပ္ထားတဲ့ ခံ၀န္ခ် ဳပ္ကို ေဖါက္ဖ်က္လို႔ စြဲဆိုတဲ့အမႈမ် ိဳ းေတြ၊တရားခံတစ္ဦးထံက ေျဖာင့္ခ်က္ရယူတဲ့အမႈမ်ိဳ း၊မ်က္ျမင္သက္ေသတစ္ဦးဦးထံက
ေနာင္ ေျပာင္းလည္းထြက္ဆိုျခင္း မျပဳ နိဳင္ ေအာင္ႀကိဳ တင္ ရယူေလ့ရွိတဲ့ ႀကိဳ တင္ ထြက္ဆိုခ်က္ရယူျခင္း စတဲ့ အမႈမ်ိ ဳ းေတြကိုေခၚပါတယ္။ (တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒ အရ ေဆာင္ ရြက္ၾကေလ့ ရွိတဲ့ အမႈမ်ိဳး ေတြကို ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ အေထြေထြမႈမ်ားအျဖစ္ ဖြင့္လွစ္တယ္ဆိုတာ မွတ္သားထား နိဳင္ ပါတယ္။)

ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ ဥပေဒအရ စြဲဆိုမႈေတြကို ျပစ္မႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာမူလမႈလို႔ ေခၚဆိုၾကၿပီး ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒအရ စြဲဆိုမႈ မွန္သမွ်ကိုေတာ့ ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ အေထြေထြမႈလို႔ ေခၚဆိုၾကပါတယ္။
ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ ဥပေဒ အရ စြဲဆိုခံရတဲ့ စြပ္စြဲခံရသူတစ္ဦးရဲ႕ အမႈမွ တရားလိုျပသက္ေသမ်ားကို စစ္ေဆးၿပီး ျပစ္မႈ က် ဴ းလြန္ေၾကာင္း မေတြ႕ရတဲ့အခါစြဲခ်က္မတင္ မီလႊတ္ျခင္း (အရပ္အေခၚ တရားရွင္ လႊတ္ျခင္း)နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ၿပီး တရားခံနဲ႔ သူျပသတဲ့ သက္ေသမ်ားကို စစ္ေဆးၿပီးမွ အျပစ္ မရွိေၾကာင္း
ေပၚေပါက္လို႔လႊတ္ရင္ ေတာ့အၿပီးအျပတ္လႊတ္ျခင္း(အရပ္အေခၚတရားေသလႊတ္ျခင္း)လို႔ ေခၚၾကပါ
တယ္။

တရားေသလႊတ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ တရားလိုဖက္သက္ေသမ်ား စစ္ေဆးၿပီးေပမယ့္ စြဲခ်က္တင္ ဖို႔ရာ အေထာက္အထားနည္းပါးေနတာေၾကာင့္ စြဲခ်က္ မတင္ ပဲ လႊတ္လိုက္ေပမယ့္ အမႈဟာ အရွင္ လႊတ္
ထား တာျဖစ္တာေၾကာင့္ သတ္မွတ္ကာလအတြင္း တရားလိုဖက္က ေအာက္ရံုးရဲ႕ အမိန္႔ကိုပယ္ဖ်က္ၿပီး
တရားခံအေပၚ စြဲခ်က္တင္ ဖို႔ေပၚေပါက္တဲ့ ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ ဥပေဒပုဒ္မတစ္ခုခုအရ စြဲခ်က္တင္ ေစတဲ့ အမိန္႔တစ္ရပ္ခ်မွတ္ေပးဖို႔ရာတက္ေရာက္နိဳင္ ခြင့္ ရွိၿပီး အထက္ရံုးကလည္း အမႈတြဲေတာင္းေခၚၿပီး
တရားလိုျပသက္ေသမ်ားရဲ႕ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားအရစြဲခ်က္တစ္ခုခုတင္ ေစသင့္ေသးေၾကာင္းေတြ႕ရရင္
ေအာက္ရံုးရဲ႕ အမိန္႔ကို ပယ္ဖ်က္ၿပီး စြဲခ်က္တင္ ေစတဲ့အမိန္႔တစ္ရပ္ ခ်မွတ္နိဳင္ ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စြဲခ်က္မတင္ မီလႊတ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ တရားရွင္ လႊတ္ျခင္းဟာ အမႈကေန အရွင္ ျပန္လႊတ္ထားျခင္း သာျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုတာပါ။

အၿပီးအျပတ္လႊတ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ အမႈမွာပါတဲ့ တရားလိုျပသက္ေသမ်ားကို စစ္ေဆးၿပီး စြပ္စြဲခံရသူ(တရားခံ)အေပၚ သူက် ဴ းလြန္ခဲ့ဟန္ရွိတဲ့ျပစ္မႈဆိုင္ ရာဥပေဒ ပုဒ္မ တစ္ခုခုအရျဖစ္ေစ၊ ပုဒ္မ အမ်ားအရျဖစ္ေစ စြဲခ်က္တင္ ေျဖရွင္းေစသင့္ေနေသးရင္ စြဲခ်က္တင္ ေျဖရွင္းေစၿပီး သူ႕ရဲ႕ထုေခ်ခ်က္၊ သူျပသတဲ့ တရားခံျပသက္ေသမ်ားရဲ႕ သက္ေသခံခ်က္မ်ားကို ရယူၿပီးမွ အဆံုးမွာ တရားလိုဖက္ သက္ေသခံ ခ်က္မ်ား၊ တရားခံဖက္က ျပသတဲ့သက္ေသခံခ်က္မ်ားနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ ထားတဲ့ ပုဒ္မမွာ ျပစ္မႈေျမာက္ဖို႔ လိုအပ္
တဲ့ အဂၤါရပ္မ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ ရွိ/မရွိ ခ်ိန္ထိုးသံုးသပ္ၿပီးမွ တရားခံဟာ စြဲဆိုခံထားရတဲ့ ျပစ္မႈ မ်ားကို က် ဴ းလြန္မႈမရွိဘူးဆိုတာ ေတြ႕ရွိရတဲ့အခါအမႈကေနအၿပီးအျပတ္(အရပ္အေခၚတရားေသ)လႊတ္လိုက္
ျခင္းကို အၿပီးအျပတ္လႊတ္တယ္၊ သို႔မဟုတ္ တရားေသလႊတ္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။

ဒါေပမယ့္အဲဒီအဆင့္မွာစြဲဆိုတဲ့ပုဒ္မမ်ားပါ ျပစ္မႈကိုက် ဴ းလြန္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရရင္ ေတာ့အဲဒီက် ဴ းလြန္ပါတယ္ ဆိုတဲ့ ပုဒ္မမွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကို ခ်မွတ္ၾကရပါတယ္။ ျပစ္ဒဏ္ေတြကေတာ့ ေငြဒဏ္၊ ေထာင္
ဒဏ္၊ကၽြန္းဒဏ္၊ ေသဒဏ္ဆိုၿပီးအစားစားရွိၾကပါတယ္။အဲလိုရွိတဲ့ထဲကမွတရားခံက် ဴ းလြန္တဲ့ ျပစ္မႈအမ်ိ ဳ း
အစား၊ ထိခိုက္နစ္နာမႈ အေျခအေန စသည္တို႔အေပၚ မူတည္ၿပီး အျပစ္ဒဏ္ေပးၾကေလ့ရွိပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ ေတာ့ ျပစ္မႈဆိုတဲ့အပိုင္းကို အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့ သိရွိၾကၿပီလို႔ ယူဆပါတယ္။
ျပစ္မႈမွာလည္း ပညာရွင္ အမ်ားအျပားရဲ႕ အဓိပါၸယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ား၊ သက္ဆိုင္တိုင္း နိဳင္ ငံအလိုက္ ျပစ္မႈ အမ်ိ ဳ းအစားသတ္မွတ္ပံု ကြဲျပားမႈမ်ား ရွိနိဳင္ၾက ေသးေပမယ့္ ေနာင္ အခြင့္သင့္မွပဲဆက္လက္တင္ ျပပါမယ္။
ဆက္လက္ၿပီး တရားမမႈမ်ားအေၾကာင္းကို တင္ ျပပါမယ္။

တရားမမႈ ဆိုတာက ေတာ့-
လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုသာ ထိခိုက္ နစ္နာေစတဲ့ အမႈမ်ိ ဳ းျဖစ္ပါတယ္။
လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္လံုးကို ထိခိုက္နစ္နာေစေသာ အမႈမ်ိဳ းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
တရားမမႈ အမ်ိ ဳ းအစားမွာေတာ့ နစ္္နာသူကိုယ္တိုင္ က တရားလိုလုပ္ၿပီးသက္ဆိုင္ ရာ စီရင္ ပိုင္ ခြင့္ ရွိတဲ့ တရားရံုးမွာတရားစြဲဆိုၾကရပါတယ္။အစိုးရအေနနဲ႔၀င္ ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္းမျပဳပါဘူး။(သို႔ေသာ္ ျခြင္းခ်က္အား
ျဖင့္ကၽြန္ေတာ္တို႔နိဳင္ငံမွာကုန္လြန္ခဲ့တဲ့စစ္အစိုးရအုပ္ခ် ဳပ္စဥ္ကာလတုန္းကေတာ့တရားမမႈေတြ မွာလည္း သက္ဆိုင္ရာအုပ္ခ် ဳပ္ ေရးအာဏာပိုင္မ်ားဟာအရွက္အေၾကာက္တရားကင္းမဲ့စြာနဲ႔တရားရံုးမ်ားနဲ႔တရားသူႀကီး မ်ားကိုတရားစီရင္ ေရးမွာ၀င္စြက္တာမဟုတ္ပါဘူးလို႔လူၾကားေကာင္းေအာင္ေျပာဆိုၿပီးလက္သိပ္ထုိးဖိအား
 ေပးကာ၀င္စြက္ဖက္တာမ်ိဳးေလးေတြေတာ့ရွိ ခဲ့ၾကပါတယ္။)

သာမန္အားျဖင့္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းကို ထိခိုက္နစ္နာေစတဲ့ ကိစၥမ်ိ ဳ းဆိုလို႔ ရွိရင္ ေတာ့အစိုးရကတရားလိိုျပဳ လုပ္ၿပီး စြဲဆိုတဲ့ တရားမမႈမ်ိ ဳ းရွိနိဳင္ ပါတယ္။
ျပစ္မႈဆိုင္ရာ အမႈေတြမွာ ျပစ္မႈ က် ဴ းလြန္တဲ့တရားခံကို ေငြဒဏ္၊ ေထာင္ဒဏ္၊ကၽြန္းဒဏ္၊ ေသဒဏ္ဆိုသလို အျပစ္ဒဏ္မ်ား ေပးနိဳင္ သလို တရားခံရဲ႕ ျပဳလုပ္မႈေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာမႈျဖစ္ခဲ့ရတဲ့တရားလိုရဲ႕ ေဆးရံုတက္
ေရာက္ ကုသခံခဲ့ရမႈေၾကာင့္ ေငြေၾကးနစ္နာမႈမ်ိ ဳ းျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အမႈ မ်ိ ဳ းေတြမွာေတာ့ တရားရံုးေတာ္ရဲ႕ ဆင္ ျခင္ တံုတရားအရ တရားခံေပးေဆာင္ ေစခဲ့တဲ့ ဒဏ္ေငြအနက္ကေန အခ်ိ ဳ႕အ၀က္ကိုထိခိုက္နစ္နာသူ တရားလိုကိုေလ်ာ္ေၾကးေပးေစတဲ့ အမိန္႔မ်ိ ဳ းလည္း ခ်မွတ္တာမ်ိ ဳ းေတြ႕ရွိနိဳင္ ပါတယ္။
တရားမ မႈေတြရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ နစ္နာသူ တရားလိုအား၄င္း ဆံုးရံႈးခံခဲ့ရမႈကို အစားထိုးျပန္ ရေစရန္ သို႔မဟုတ္ ေလ်ာ္ေၾကးျပန္ေပးေစရန္ တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ျပစ္မႈေတြမွာ တရားလို တရားခံလို႔ သံုးႏႈန္းေခၚေ၀ၚၾကေပမယ့္ တရားမမႈေတြမွာေတာ့ တရားလို တရားၿပိဳင္ လို႔ ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္ ။

ျပစ္မႈမ်ားမွာ ရဲစခန္းကိုသြားၿပီး အမႈဖြင့္ တဲ့အခါ ရံုးခြန္ေတာ္တံဆိပ္ေခါင္းထမ္းေဆာင္ စရာ မလိုေပမယ့္ တရားမမႈမ်ားမွာေတာ့ မိမိေတာင္းဆိုတဲ့ သက္သာခြင့္အေပၚမူတည္ၿပီး ရံုးခြန္ေတာ္ေခါင္း ထမ္းေဆာင္ ၾကရပါတယ္။
အဲဒီရံုးခြန္ေတာ္ေခါင္းနဲ႔ တရားစရိတ္တို႔ကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ အမႈသည္မ်ားက က်ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေလာက္ဆိုရင္ ေတာ့ ျပစ္မႈနဲ႔ တရားမတို႔ရဲ႕ ကြဲျပားမႈမ်ားကို အၾကမ္းဖ်င္းသိရွိ နိဳင္ ၾကေလာက္ၿပီလို႔ ယူဆပါတယ္။

UAS - Legal pages

4-5-2015

Aung Soe - Pyay