ဥပေဒကို ဘယ္လို ဖတ္ၾကမွာလဲ

ေမာင္စာဂ

လူ႔ေဘာင္ေလာကတြင္ လူအားလုံးသည္ ဥပေဒႏွင့္ ကင္းကြာ၍ မရစေကာင္းပါ။ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ခ်င္း ျဖစ္ေစ၊ အစုအဖြဲ႕အေနျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ တိုင္းႏိုင္ငံတစ္ခုခ်င္း ျဖစ္ေစ ေျပာဆိုျပဳမႈ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈ မွန္သမွ်သည္ ဥပေဒႏွင့္အညီသာ ျဖစ္ၾကရသည္။ လူတစ္ဦးခ်င္း အေန ျဖင့္ ''အသက္တစ္ရာမေနရေသာ္လည္း အမႈတစ္ရာ ႀကံဳရတတ္သည္''ဟုဆိုၾကသည္။ အမႈကိစၥမ်ားႀကံဳလာ ရေသာအခါ ဥပေဒသည္ လူႏွင့္ပတ္သက္လာၾကရေတာ့ သည္။ ထိုအခါ သက္ဆိုင္သူအားလုံး ဥပေဒအရ ေျပာၾက ဆိုၾက က်င့္သုံးၾကရန္ ဥပေဒကို ဖတ္ရမွတ္ရ ေလ့လာရ ေတာ့သည္။

ဥပေဒတစ္ခုကိုဖတ္႐ႈေလ့လာၾကရာတြင္ ဖတ္႐ႈသူ၏ စ႐ိုက္လကၡဏာႏွင့္    ပင္ကိုဓာတ္ခံ     သေဘာအရ ခ်ဥ္းကပ္ဖတ္႐ႈေလ့လာမႈပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးကိုေတြ႕ရသည္။ ဥပေဒတစ္ခုတည္းကိုပင္ ဖတ္႐ႈသည့္ပုံစံအေပၚမူတည္၍ ေပၚထြက္လာသည့္ အက်ိဳးရလဒ္သည္ မတူကြဲျပား ျခားနားရသည္။ တစ္ဦးတည္းပင္လွ်င္ ဥပေဒတစ္ခုကို ဖတ္႐ႈေလ့လာသည့္အခါ ဖတ္သည့္ပုံစံႏွင့္ ဖတ္သည့္စိတ္ အခံအရ တစ္ခါႏွင့္တစ္ခါ နားလည္သေဘာေပါက္မႈ၊ ႐ႈျမင္သုံးသပ္မႈ မတူသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဤဥပေဒကိုပင္ ပထမအႀကိမ္ဖတ္ေတာ့  တစ္မ်ဳိး၊  ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ဖတ္ေတာ့ ေနာက္တစ္မ်ဳိး ျမင္ႏိုင္သည္။ ျမင္တတ္သည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ဥပေဒကို မည္သို႔ဖတ္ၾကမည္နည္း။ လက္ေတြ႕ႏွင့္ယွဥ္ကာ     ေစာေၾကာဆင္ျခင္ၾကည့္ၾက
ပါစို႔။

ဥပေဒကို ဘယ္ပုံဘယ္နည္း ဖတ္ၾကမည္နည္း

ဥပေဒကိုဖတ္ၾကရာတြင္ အဓိကအားျဖင့္ သာမန္ သမား႐ိုးက်ဖတ္ျခင္းႏွင့္ စိတ္ခံစားမႈအရ တစ္နည္းအား ျဖင့္ စိတ္အခံအစြဲျဖင့္ ဖတ္ျခင္းဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားေတြ႕ ရသည္။

သာမန္သမား႐ိုးက်ဖတ္ျခင္းတြင္ ဥပေဒကိုေအာက္မွ ေန၍ ဖတ္ျခင္း၊ ဥပေဒကို ရင္ေပါင္တန္း၍ ဖတ္ျခင္းႏွင့္ ဥပေဒကို အေပၚစီးမွေန၍ ဖတ္ျခင္းဟူ၍ သုံးမ်ဳိးသုံးစား ေတြ႕ရျပန္သည္။

စိတ္၏ခံစားမႈအရ အစြဲျဖင့္ဖတ္ျခင္းတြင္ ေယဘုယ် အားျဖင့္ ေလာဘျဖင့္ဖတ္ျခင္း၊ ေဒါသျဖင့္ဖတ္ျခင္း၊ ဘယာ ျဖင့္ဖတ္ျခင္း၊ ေမာဟျဖင့္ဖတ္ျခင္း၊ အတၱမာနျဖင့္ဖတ္ျခင္း ဟူ၍ ငါးမ်ဳိးငါးစားရွိသည္ကို သတိထားမိသည္။ တစ္မ်ဳိး စီ၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္ကိုရွင္းလင္းပါအံ့။

ဥပေဒကို ေအာက္မွေန၍ဖတ္ျခင္း

အခ်ဳိ႕က ဥပေဒကို ဖတ္႐ႈသည့္အခါ ဥပေဒ၏ေအာက္ မွေန၍ ဖတ္႐ႈသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႔သို႔ဖတ္လွ်င္ဥပေဒ ကအထက္စီးရၿပီး မိမိကနိမ့္က်ေနသည္။ ဥပေဒ ဆိုလို ရင္းကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ နားလည္သိရွိႏိုင္မည္မဟုတ္။ ဥပေဒ၏ အဓိပၸာယ္သေဘာကို မွန္မွန္ကန္ကန္ေကာက္ယူ ႏိုင္ဖို႔   မျဖစ္ႏိုင္၊  ေမးရျမန္းရသည္။   သူတစ္ပါးကို အားကိုးရသည္။    သူတစ္ပါး၏အကူအညီကို   ယူရ
သည္။

ဥပေဒကိုရင္ေပါင္တန္း၍ဖတ္ျခင္း

အခ်ဳိ႕က ဥပေဒႏွင့္ရင္ေပါင္တန္း၍ ဖတ္သည္။ ထို႔သို႔ဖတ္လွ်င္ ဥပေဒ၏ ဆိုလိုရင္းကို လြယ္လြယ္ႏွင့္သိရွိ နားလည္ႏိုင္သည္။ ဥပေဒ၏ အဓိပၸာယ္သေဘာကို မွန္မွန္ကန္ကန္  ေကာက္ယူႏိုင္သည္။ သူ႕အတြက္ေတာ့ အဆင္ေျပသည္။ သို႔ေသာ္ သူတစ္ပါးကို ရွင္းလင္းေျပာ ၾကားဖို႔၊ သင္ၾကားျပသေပးဖို႔ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္။

ဥပေဒကိုအေပၚစီးမွေန၍ ဖတ္ျခင္း

အခ်ဳိ႕က ဥပေဒကိုဖတ္သည့္အခါ ဥပေဒ၏ အေပၚစီး မွေန၍ ဖတ္ႏိုင္သည္။ ထိုသို႔ဖတ္လွ်င္ ဥပေဒ၏ ဆိုလို ရင္းကို အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာပင္ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ေကာင္းစြာ သိရွိနားလည္ႏိုင္သည္။ ဥပေဒ၏အဓိပၸာယ္သေဘာကို လည္း တိတိက်က်၊ ခိုင္ခိုင္မာမာ၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ေကာက္ ယူႏိုင္သည္။ မိမိအတြက္သာမက သူတစ္ပါးကိုလည္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားဖို႔၊ သင္ၾကားျပသေပးဖို႔ စြမ္းေဆာင္ ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။  တစ္ပါးသူ၏ အားကိုးျခင္းကို ခံရသည္။

ဤသည္တို႔ကား သာမန္သမား႐ိုးက်ဖတ္ျခင္းတြင္ ေတြ႕ရေသာ အမ်ဳိးအစားသုံးမ်ဳိးျဖစ္သည္။  ဥပေဒကို ေအာက္မွေန၍ ဖတ္ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ၊ ရင္ေပါင္တန္း၍ ဖတ္ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ယူပါ။ ရင္ေပါင္တန္း၍ ဖတ္ႏိုင္သည့္အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိလာလွ်င္ အားရေက်နပ္ မေနပါႏွင့္။ အေပၚစီးမွေန၍ ဖတ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ပါ။

ေလာဘျဖင့္ဖတ္ျခင္း

မိမိျဖစ္ေစခ်င္သည့္ မိမိအလိုရွိသည့္အေျဖရေအာင္ ဦးတည္၍ ဥပေဒကိုဖတ္လွ်င္  ေလာဘျဖင့္ ဖတ္သည္ဟု မွတ္ယူရာ၏။  တစ္နည္းအားျဖင့္ မိမိဆႏၵရွိသည့္ အတိုင္း ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ဖတ္ျခင္းျဖစ္၍ ဆႏၵစြဲျဖင့္ဖတ္ သည္ဟု မွတ္ယူရာ၏။ ေလာဘျဖင့္ဖတ္လွ်င္ အမွန္ကို မျမင္။ လိုတာရေအာင္ လိုတာကို ရွာေဖြဖတ္တတ္၏။ လိုရာကို ဆြဲ၍ လိုရာကို အေျဖထုတ္တတ္၏။ ေလာဘ ဖက္ေလ၊ ရတက္ေပြေန၊ ရေလလိုေလ အိုတေစၧလိုျဖစ္ ေနတတ္သည္။

ေဒါသျဖင့္ဖတ္ျခင္း

အၿငိဳးထားေသာစိတ္၊ အမုန္းပြားေသာစိတ္မ်ားျဖင့္ ဥပေဒကို ဖတ္လွ်င္ ေဒါသျဖင့္ဖတ္သည္ဟု မွတ္ယူရာ၏။ ေဒါသျဖင့္ဖတ္လွ်င္   တရားမွ်တမႈကို  မေဖာ္ထုတ္ႏိုင္။ တစ္ပါးသူအား မတရားသျဖင့္ နစ္နာဆုံး႐ႈံးမႈ ျဖစ္ေပၚ ေစ၏။ မတရားသျဖင့္ ခံရေစတတ္၏။ ဥပေဒကို အလြန္ အကြၽံသုံးစြဲရာ  ေရာက္ေစတတ္၏။   ေဒါသေရွ႕ထား၊ ျပဳက်င့္ျငားက၊   အမွားတစ္ရာ၊   ႀကံဳတတ္လာသည္၊ ဘယ္မွာနိဂုံး၊ ဆုံးအံ့နည္း။

ေမာဟျဖင့္ဖတ္ျခင္း

ဟုတ္၏ မဟုတ္၏။ မွန္၏မမွန္၏။ တရား၏ မတရား ၏တို႔ကို ေဝဖန္ပိုင္းျခား  သိျမင္ႏိုင္စြမ္း  မရွိဘဲျဖစ္ေစ၊ မည္သို႔အေျဖရွာရမည္ကို မေသခ်ာ မေရရာဘဲႏွင့္ျဖစ္ေစ ေတြေဝ၍ ဥပေဒကိုဖတ္လွ်င္ ေမာဟျဖင့္ ဖတ္သည္ဟု မွတ္ယူရာ၏။ ေမာဟျဖင့္ဖတ္လွ်င္ မွန္ကန္ေသာ ရလဒ္ အေျဖကိုမထုတ္ႏိုင္။ အမွန္တရားႏွင့္ အလွမ္းေဝးေစ တတ္၏။ မတရားမႈျဖစ္ေပၚေစ၏။ ေမာဟဖုံးျငား၊ အမွန္ အမွား၊ မခြဲျခားႏိုင္၊ ယိမ္းယိုင္အေျဖ၊ ထုတ္တတ္ေလ၏၊ ေတြေဝျခင္းမွ၊ ကင္းၾကေစ။

ဘယာျဖင့္ဖတ္ျခင္း

တစ္စုံတစ္ရာေသာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ၊ ဖိအားေပးခံရ မႈတို႔ေၾကာင့္ မိမိ၏အက်ဳိးစီးပြား ထိခိုက္ပ်က္စီး ဆုံး႐ႈံး သြားလိမ့္မည္ဟူ၍ စိုးရိမ္စိတ္၊ ေၾကာင့္ၾကစိတ္၊ ပူပန္ စိတ္တို႔ျဖင့္ ဥပေဒကိုဖတ္လွ်င္ ဘယာျဖင့္ဖတ္သည္ဟု မွတ္ယူရာ၏။ ဘယာျဖင့္ဖတ္လွ်င္ ေၾကာက္စိတ္ဝင္၍ အမွန္မျမင္ေတာ့၊ တရားမွ်တမႈ ေပ်ာက္ပ်က္သြားေစသည္။ ဘယာျဖစ္လွ်င္၊ ေၾကာက္စိတ္ဝင္၍၊ ဆင္ျခင္ကင္းေပ်ာက္၊ အမွားေရာက္၏။

အတၱမာနျဖင့္ဖတ္ျခင္း

မိမိသာ ေတာ္သည္ တတ္သည္။ မိမိသာသိသည္ နားလည္သည္ဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ ဥပေဒကိုဖတ္လွ်င္အတၱ မာနျဖင့္ဖတ္သည္ဟု    မွတ္ယူရာ၏။    အတၱမာနျဖင့္ ဖတ္လွ်င္ တစ္ပါးသူရရွိသည့္ အေျဖကို လက္မခံတတ္၊ လက္ခံႏိုင္စြမ္းမရွိ။ မွားသည္ျဖစ္ေစ၊ မွန္သည္ျဖစ္ေစ မိမိရရွိေသာအေျဖကိုသာ မွန္ကန္သည္ဟူ၍ စြဲစြဲၿမဲၿမဲ ေျပာဆိုတက္၏။ အတၱစြဲလွ်င္ အယူလြဲေတာ့သည္။ မာန တက္လွ်င္ အခက္ေတြ႕ေတာ့သည္။ အတၱအစြဲ၊ အယူ လြဲ၍၊ တလြဲမာန၊    ရွိျပန္ကလည္း၊  အမွန္မေရာက္၊ အလင္းေပ်ာက္၏။

ဤသည္တို႔ကား စိတ္၏ခံစားမႈအရ ဖတ္ျခင္းတြင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သတိထားမိေသာ အမ်ဳိးအစားငါးမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ဥပေဒကို စိတ္၏ခံစားမႈျဖစ္ေသာ ေလာဘ (ဆႏၵ)၊ ေဒါသ၊ ဘယာ၊ ေမာဟႏွင့္ မာနတို႔ျဖင့္ ဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ၾကပါေစ။

စိတ္၏ခံစားမႈအရ အစြဲျဖင့္ဖတ္ျခင္း၏ရလဒ္မ်ား

ဥပေဒကိုစိတ္၏ ခံစားမႈျဖစ္ေသာ ေလာဘ(ဆႏၵ)၊ ေဒါသ၊ ဘယာ၊ ေမာဟ၊ အတၱမာန စသည့္အစြဲတို႔ျဖင့္ ဖတ္ၾကလွ်င္ အေျဖမွာ မိမိ၏ စိတ္ခံစားမႈအတိုင္းပင္ ထြက္ေပၚလာတတ္သည္။ အမွန္တရားကို မရရွိႏိုင္။ တရားမွ်တမႈ ဆုံး႐ႈံးေစသည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ပ်က္သုဥ္းေစသည္။ ဥပေဒ၏ အႏွစ္သာရျဖစ္ေသာ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းဆိုေသာ ေလာကပါလတရားကို ဖ်က္ဆီးရာ ေရာက္ေစတတ္ သကဲ့သို႔ ဖတ္႐ႈၾကသူတို႔၏ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ ပ်က္ျပားေစ တတ္သည္။ စိတ္၏ ၾကည္လင္သန္႔ရွင္းမႈ ညစ္ႏြမ္းေစ တတ္သည္။ အေတြးအေခၚ၊ အသိအျမင္၊ အယူအဆမ်ား ပရမ္းပတာ ျဖစ္ေစတတ္သည္။

မည္သို႔ဖတ္ရပါမည္နည္း

ဥပေဒကို   အစြဲကင္းကင္း၊   အစြန္းလြတ္လြတ္ျဖင့္ ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ဤသို႔ ဖတ္႐ႈသင့္ပါသည္ -

(၁) ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္ေသာ၊ တရားမွ်တမႈကို လိုလား ေသာ၊ ဘက္လိုက္မႈကင္းေသာ ၊ လြတ္လပ္ မႈရွိေသာ ဥပေဒစိတ္ထားျဖင့္ ဖတ္ပါ။

(၂) ပကတိအတိုင္း ေတြးေသာ၊ အရွိကိုအရွိအတိုင္း ေတြးေသာ၊ အစြန္းႏွစ္ပါးကိုေရွာင္၍ ေတြး ေသာ ဥပေဒအေတြးျဖင့္ ဖတ္ပါ။

(၃) ကိုယ္ခ်င္းစာနာတရားကို ႐ႈျမင္တတ္ေသာ ကိုယ္ခ်င္းစာနာ အျမင္ျဖင့္ျမင္ေသာ ဥပေဒ အျမင္ျဖင့္ဖတ္ပါ။

(၄) လြတ္လပ္ျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းတည္း ဟူေသာ ေလာကပါလတရား၏ တရားကိုယ္ သေဘာကိုသိေသာ ဥပေဒအသိျဖင့္ ဖတ္ပါ။

ဓမၼဓိ႒ာန္က်က်ဖတ္ျခင္း၏ရလဒ္ 

အထက္ေဖာ္ျပပါ ဥပေဒစိတ္ထား၊ ဥပေဒအေတြး၊ ဥပေဒအျမင္၊ ဥပေဒအသိတို႔ျဖင့္ ဖတ္ျခင္းကိုပင္လွ်င္ ဓမၼဓိ႒ာန္က်က်ဖတ္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။ ဥပေဒကို ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ဖတ္လွ်င္မွန္ကန္ေသာ၊ တရား မွ်တေသာ၊ အမ်ားယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္ေသာ ရလဒ္အေျဖ ေတြ ထုတ္ေဖာ္ေပးႏိုင္မည္။ တစ္ေက်ာင္းတစ္ဂါထာ၊ တစ္ရြာတစ္ပုဒ္ဆန္းအျဖစ္မ်ဳိး ကင္းစင္သြားမည္။ အစြဲ ကင္း၍ အစြန္းလြတ္ေသာ ပကတိအရွိ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ျဖစ္ထြန္းေစမည္။ လူ႔ေဘာင္ေလာကတစ္ခုလုံး တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္း၍ သာယာဝေျပာမည္။ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တရားမွ်တျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္းတည္းဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္း လင္းလႊမ္းၿခံဳထားႏိုင္သကဲ့သို႔ ထိုသို႔ဖတ္ၾကသူမ်ား၏ ေကာင္းေသာဂုဏ္ ေကာင္းေသာသတင္းမ်ား ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကား၍ ဘုန္းတန္ခိုးၾသဇာ ေတာက္ေျပာင္ ေနမည္ ျဖစ္သည္။

သတိမူၾကပါ

ဥပေဒပညာသည္ အက်င့္သိကၡာႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ ပညာျဖစ္သည္ဟူ၍ ဆိုစမွတ္ျပဳၾက၏။ ဥပေဒကို ဖတ္ ေသာသူမ်ားက အက်င့္သိကၡာရွိမွသာ ဥပေဒပညာသည္ လည္း    အက်င့္သိကၡာႏွင့္ျပည့္စုံသည့္    ပညာျဖစ္ သည္ဟူေသာ  ဆို႐ိုးစကားသည္  ထည္ဝါဝင့္ၾကြားစြာ တလူလူလြင့္ေနမည္ျဖစ္၏။ ဥပေဒဖတ္သူမ်ား  အက်င့္ သိကၡာပ်က္ယြင္းေနပါလွ်င္ အက်င့္သိကၡာႏွင့္ျပည့္စုံ ေသာ ဥပေဒပညာသည္လည္း တိမ္ဖုံးသည့္ လမင္းပမာ မထြန္းလင္းႏိုင္ဘဲ ေမွးမွိန္ညိႇဳးငယ္ေနမည္ျဖစ္၏။

ဥပေဒျဖင့္အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳေသာလုပ္ငန္းသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာလုပ္ငန္းျဖစ္သည္ဟူ၍ ဆိုစမွတ္ျပဳ ၾက၏။ ဤတြင္ သတိျပဳၾကရမည္မွာ ဥပေဒကို ဥပေဒ စိတ္ထား၊ ဥပေဒအေတြး၊ ဥပေဒအျမင္၊ ဥပေဒအသိ တို႔ျဖင့္ အစြဲကင္းကင္း အစြန္းလြတ္လြတ္ ေဖာ္ေဆာင္ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾကမွသာ ျမင့္ျမတ္ေသာ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ လုပ္ငန္းအသြင္ ေဆာင္မည္ျဖစ္၏။ ဥပေဒကို ေလာဘ(ဆႏၵ)၊ ေဒါသ၊ ဘယာ၊ ေမာဟ၊ အတၱ မာနတို႔ျဖင့္ ေဖာ္ေဆာင္လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါလွ်င္ ျမင့္ျမတ္ေသာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ လုပ္ငန္းဟု မေခၚဆိုထိုက္။ မသန္႔ရွင္းေသာ၊ ညစ္ေထးေသာ၊ ယုတ္ညံ့ေသာ လုပ္ငန္းအျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားမည္ ျဖစ္ ေၾကာင္းပါဗ်ာ။

ဥပေဒကိုဖတ္႐ႈၾကသည့္အခါ -

ဥပေဒစိတ္ထား၊ ဥပေဒအေတြး၊ ဥပေဒအျမင္၊ ဥပေဒ အသိတို႔ျဖင့္ ဖတ္တတ္ၾကပါေစ။

ေလာဘ(ဆႏၵ) စိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ဘယာစိတ္၊ ေမာဟ စိတ္၊  အတၱမာနစိတ္တို႔  ကင္းရွင္းစြာျဖင့္  ဖတ္ႏိုင္ၾကပါ ေစ။

အစြဲကင္းကင္း အစြန္းလြတ္လြတ္ျဖင့္ ဖတ္ႏိုင္ၾကပါေစ။

ေမာင္စာဂ

မေရႊ႕မေျပာင္းႏိုင္ေသာပစၥည္း က်ဴးးေက်ာ္မႈျပဳႏိုင္​သည့္ နည္းလမ္း(၃)မ်ိဳးအေၾကာင္း။

မေရႊ႕မေျပာင္းႏိုင္ေသာပစၥည္း က်ဴးေက်ာ္မႈျပဳႏိုင္​သည့္ နည္းလမ္း(၃)မ်ိဳးအေၾကာင္း။

(၁) အျခားသူတစ္ဦးပိုင္ဆိုင္ေသာ ေျမေပၚသို႔ မတရားသျဖင့္က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္ျခင္း။

ဥပမာ- အျခားသူတစ္ဦးပိုင္သည့္ ေျမအနည္းငယ္ ဝင္ေရာက္ျခင္း၊ အိမ္အေဆာက္အဦး တံခါးျပတင္းစသည္တို႔မွေန၍ ဝင္ျခင္း၊ ျခံစည္းရုိးေက်ာ္ျခင္း။

(၂) အျခားသူတစ္ဦးပိုင္သည့္ ေျမေပၚတရားသျဖင့္ ဝင္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ေနထိုင္ခြင့္ကုန္ဆုံးၿပီးေနာက္ မတရားသျဖင့္ ဆက္လက္ေနထိုင္ျခင္း။

ဥပမာ-ပိုင္ရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္အရ ေျမေပၚေနထိုင္ၿပီးေနာက္ ေနထိုင္ခြင့္သက္တမ္းကုန္ဆုံး၍ ဖယ္ရွားေျပာင္းေရႊ႕ေပးရန္ ပိုင္ရွင္ေတာင္းဆိုမႈကို မလိုက္နာဘဲ မတရားသျဖင့္ ေျမေပၚတြင္ ဖယ္ေျပာင္းေရႊ႕မေပးဘဲ ဆက္လက္ေနထိုင္ျခင္း။

(၃) အျခားသူတစ္ဦးပိုင္သည့္ ေျမကြက္ေပၚ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရွိဘဲ ပစၥည္းမ်ားထားျခင္း။

ဥပမာ- ဦးဘပိုင္ေျမကြက္အတြင္းသို႔ ဦးဘအား ခြင့္မေတာင္းဘဲ ေမာင္ျဖဴသည္ ဓနိမ်ား သြားေရာက္စုပုံထားျခင္း။

ဥပေဒေၾကာင္းအရ ပိုင္ရွင္ျဖစ္သူက ​ေတာင္းဆိုနိင္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ား။

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

(၁) ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းဆိုနိင္သည္။

(၂) ေျမေပၚမွက်ဴးေက်ာ္သူအားဖယ္ရွားေပးရန္ ေတာင္းဆိုနိင္သည္။

(၃) က်ဴးေက်ာ္သူဆက္လက္ မက်ဴးေက်ာ္ရန္ တားဝရမ္း ေတာင္းဆိုနိင္သည္။

ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒအရ အၿပီးအျပတ္ရရွိသည့္ အခြင့္အေရး(Vested Right)

ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒအရ အၿပီးအျပတ္ရရွိသည့္ အခြင့္အေရး(Vested Right) အေၾကာင္း၊ ဥပေဒဗဟုသုတ။

●ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္း ဥပေဒအရျမန္မာတို႔၏ အေမြဆက္ခံခြင့္သည္ ဘိုးဘြား၊ မိဘ၊ အေမြကို သားသမီး၊ ေျမးျမစ္တို႔က မ်ိဳးႏြယ္စဥ္ဆက္၊သားစဥ္ေျမးဆက္ခံစားရေသာ အၿပီးအျပတ္ရရွိသည့္ အက်ိဳးခံစားခြင့္ ကိုVested Right ဟုေခၚဆိုၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ေမာင္ဘတူႏွင့္ မသက္စု အတြဲ(၅) ရန္ကုန္ ၊ စာမ်က္ႏွာ-၇၈၅ စီရင္ထုံးတြင္ ထုံးဖြဲ႕ထားပါသည္။

●ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ျမန္မာ့ဓေလ့ ထုံးတမ္း ဥပေဒအရ အေမြဆက္ခံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍အ ေျခခံမူ(၆)ရပ္ရွိပါသည္။

(၁)ေသတမ္း စာေရးခြင့္မရွိသည့္ အေမြဆက္ခံျခင္း။

(၂)သားသမီး မရွိသည့္လင္ႏွင့္ မယားတို႔တြင္ လင္ေသလၽွင္ မယား ၊မယားေသလၽွင္လင္ အေမြဆက္ခံ ျခင္း။

(၃)အေမြသည္ေအာက္ရွိ အေမြခံမ်ားရွိေနလၽွင္ အထက္ရွိ အေမြခံမ်ားထံသို႔ မဆန္ရျခင္း။

(၄)အေမြခံမ်ိဳးဆက္နီးသူက အေမြခံမ်ိဳးဆက္ေဝးသူအား အေမြမွဖယ္ထုတ္နိင္ျခင္း။

(၅)အေမြခံမ်ိဳးဆက္ အနီးအေဝးတူေနလၽွင္ေသြးရင္းေဆြမ်ိဳးကေသြး တစ္ဝက္ေဆြမ်ဳိးကိုအေမြမွဖယ္ ထုတ္နိင္သည္။

(၆)အျပဳအမူေကာင္းျခင္းေၾကာင့္ အေမြမရနိင္ေသာ္လည္း၊ အျပဳအမူဆိုးေၾကာင့္အေမြဆုံးရႈံးနိင္ျခင္း။

အထက္ပါအခ်က္(၆)ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်က္(၁)ရပ္ျခင္း အလိုက္ဆက္လက္၍ အခ်ိန္ရလၽွင္ရသလို ဗဟုသုတအျဖစ္ေဖၚျပေပးပါမည္။

ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒအရအေမြဆက္ခံေရးအေျခခံမူမ်ားမွ-

(၁)ေသတမ္းစာေရးခြင့္မရွိသည့္အေမြဆက္ခံျခင္းအေၾကာင္းဥပေဒဗဟုသုတ။

●ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒအရ"ေသတမ္းစာေရးခြင့္မရွိသည့္အေမြဆက္ခံျခင္း"

ဥပေဒသသည္အတည္ျဖစ္၍ခိုင္ျမဲလ်က္ရွိပါသည္။

●ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒ၌ေသတမ္းစာျဖင့္ပစၥည္းလႊဲေပးျခင္း၊အေမြခံပစၥည္းကို

ခြဲေဝထားခဲ့ျခင္း၊သည္ဓေလ့ထုံးတမ္းတစ္ခုျဖစ္လာေၾကာင္းထင္ရွားေအာင္မျပနိင္

ဘဲေသတမ္းစာကိုလက္မခံနိင္-ဟု"မဘြင့္ႏွင့္မရင္S.Jစာမ်က္ႏွာ(၉၅)အမွဳတြင္စီ

ရင္ထုံးဖြဲ႕ထားပါသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။

●မွတ္ခ်က္-ထို႔ေၾကာင့္ယေန႔ယခုအခ်ိန္တြင္"ေသတမ္းစာေရးသား၍အေမြမေပးနိင္"

သည့္ဥပေဒသည္အတည္ျဖစ္ခိုင္ျမဲလိုက္နာက်င့္သုံးေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။

(၂)သားသမီးမရွိလၽွင္ လင္ေသလၽွင္မယား၊မယားေသလၽွင္လင္၊ အေမြဆက္ခံျခင္းအေၾကာင္း ဥပေဒဗဟုသုတ။

●ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းဥပေဒအရ သားသမီးမက်န္ရစ္ေသာမုဆိုးဖို၊ မုဆိုးမမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အေျခခံမူမွာ လင္ ေယာက္က်ားေသဆုံးလၽွင္ က်န္ရစ္သူမယား(မုဆိုးမ)သည္ လင္မယားႏွစ္ဦးပိုင္ပစၥည္းအားလုံးကိုတစ္ဦးတည္း
အေမြခံအျဖစ္ ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအတူပင္မယားျဖစ္သူေသဆုံးလၽွင္လည္း က်န္ရစ္သူေယာက္က်ား(မုဆိုးဖို)သည္ လင္မယားႏွစ္ဦးပိုင္သည့္ပစၥည္း အားလုံးကို အေမြခံအျဖစ္ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။

●ထိုအျပင္ေသဆုံးသူလင္ သို႔မဟုတ္ မယားရပိုင္ခြင့္ရွိေသာ အေမြမခြဲရေသးသည့္ အေမြပစၥည္းအေပၚတြင္ လည္းရပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း ဓမၼသတ္ႏွင့္ စီရင္ထုံးမ်ား၌ေတိ့နိင္ပါသည္။

●"ေမာင္ဝိုက္ႏွင့္ေမာင္ၿငိမ္းပါ(၂)ေအာက္ျမန္မာျပည္(၁၈၉၇-၁၉၀၁)"စီရင္ထုံးတြင္-

-လင္ သို႔မဟုတ္မယားေသဆုံးခ်ိန္တြင္ သားသမီးမက်န္ရစ္လၽွင္ထို လင္မယားႏွစ္ဦးပိုင္ပစၥည္းအားလုံးကိုက်န္ရစ္သူမုဆိုးဖို
သို႔မဟုတ္ မုဆိုးမ တစ္ဦးတည္းကသာ အေမြစားအေမြခံအျဖစ္ရရွိသည္။

ထို႔အျပင္က်န္ရစ္သူ မုဆိုးဖို သို႔မဟုတ္ မုဆိုးမအေနျဖင့္ေသသူ၏မခြဲရေသးေသာ အေမြပုံကို ခြဲေဝေပးရန္ေတာင္းဆိုခြင့္ရွိသည္။

ဟုထုံးဖြဲ႕ထားပါသည္။

မွတ္ခ်က္- ထို႔ေၾကာင့္သားသမီး မက်န္ရစ္သည့္ ဗုဒၶဘာသာလင္မယားပိုင္ပစၥည္းတြင္ "လင္ေသမယားရ ၊မယားေသလင္ရ" အခြင့္အေရး

ရွိပါသည္။ ထို႔အျပင္ အေမြမခြဲေသးသည့္ေသဆုံးသူ၏ အေမြခံစားခြင့္ ကိုလည္းက်န္ရစ္သူမုဆိုးဖို သို႔မဟုတ္ မုဆိုးမ ကတရားစြဲဆိုေတာင္းဆိုခြင့္ရွိပါသည္။        ။

ယာဥ္ေမာင္းသူကိုသာ ထိခိုက္မိသည့္ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ားတြင္ အဆိုပါ ယာဥ္ေမာင္းကို တရားစြဲဆိုခြင့္ ရွိ /မရွိ

"ရာဇသတ္ႀကီးက အကာအကြယ္ ေပးထားေသာ လူ႔ခနၶာကိုယ္ လုံျခဳံမႈ" ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းသူကိုသာ ထိခိုက္မိသည့္ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ားတြင္ အဆိုပါ ယာဥ္ေမာင္းကို တရားစြဲဆိုခြင့္ ရွိ /မရွိဟူေသာ အဆိုအေပၚ ေဆြးေႏြးတင္ျပျခင္း"

         ရာဇသတ္ႀကီး Penal Code (၁ - ၅ - ၁၈၆၁) ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက စတင္ အာဏာ သက္ေရာက္ ခဲ့တဲ့ ဥပေဒတစ္ခု ျဖစ္လို႔ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာသည့္ လူမႈ/စီးပြား/ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ နဲ႔အညီ အခ်ဳိ႕ေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ျပဳျပင္သင့္သည္ သို႔မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္သင့္သည္ဟူေသာအဆိုကို  "မူ" (principle)အားျဖင့္ အမ်ား လက္ခံၾကလိမ့္မည္ ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။

         သို႔ရာတြင္ ျပဳျပင္/ပယ္ဖ်က္ရာ၌ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္တိုင္ ယင္း ဥပေဒမ်ားပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားက လူမႈ အဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခုကို ခိုင္ျမဲစြာ အကာအကြယ္ေပးႏွိုင္ခဲ့သည့္ ဂုဏ္အဂါၤ အႏွစ္သာရ ဝိညာဥ္(spirit of law)ကိုမူ အထူး ဂရုျပဳ စီစစ္၍သာ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳလိုပါသည္။

 

         ရာဇသတ္ႀကီးတြင္ အခန္း-၂၃ခန္း၊ ပုဒ္မ-၅၁၁ ခုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းျပဌာန္းထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏွိုင္ပါသည္။ ယင္းျပဌာန္းခ်က္မ်ားအနက္ လူသားတစ္ဦးစီ၏ ကိုယ္ခနၶာအေပၚ ကာကြယ္ေပးထာသည့္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို စီစစ္ ေရြးခ်ယ္ သုံးသပ္ တင္ျပလိုပါသည္။

          ယင္း ရာဇသတ္ႀကီး၏ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားတြင္ လူသားတစ္ဦးအျဖစ္ ပဋိသေနၶ ျဖစ္တည္ခြင့္(ျဖစ္တည္ခြင့္) မွစ၍ ေသဆုံးၿပီး death bodyအျဖစ္ သခ်ႋဳင္းေျမတြင္ ျမႇပ္ႏွံထားသည့္ကာလတိုင္ ဥပေဒက အကာအကြယ္ေပး ထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏွိုင္ပါသည္။ (ပုဒ္မ- ၃၁၂ မွ၃၁၈ ၊ႏွင့္၂၉၇ တို႔ကို ရည္ညြန္းပါသည္။)

           ထို႔ျပင္ လူသားအျဖစ္ ျဖစ္တည္ခြင့္(ျဖစ္တည္ခြင့္)ကို ပိတ္ပင္ရာေရာက္သည့္ မိမိ၏ခနၶာကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္က သေနၶမတည္ ႏွိင္ေအာင္  *ျပဳျပင္ျခင္း* သင္းကြပ္ျခင္း ကိုပင္ လူသားေလာင္းလ်ာ၏ လူျဖစ္ခြင့္(လူျဖစ္ခြင့္)တည္းဟူေသာ အခြင့္အေရးကိုပင္ မထိခိုက္ မဆုံးရႈံးေစေရးအတြက္ ကာကြယ္ရန္  ဥပေဒအရ ျပစ္ဒဏ္ျပဌာန္းထားသည္ ကိုလည္း ေတြုျမင္ႏွိုင္ပါသည္။ (ပုဒ္မ-၃၁၂-ကမွ-ဃ တိုကို ရည္ညြန္းပါသည္။)

          ကိုယ္တိုင္ ေသေၾကာင္းၾကံျခင္း(Suicide) လုပ္ျခင္းအေပၚ ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ ထားျခင္းက မိမိေၾကာင့္ မိမိခနၶာ  ကိုယ္ကို ထိခိုက္ေစမႈမ်ား ကိုလည္း ျပစ္မႈ/ ျပစ္ဒဏ္မွကင္းလြတ္ခြင့္  ျပဳမထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏွိုင္ပါသည္။။(ရာဇသတ္ ႀကီးပုဒ္မ - ၃၀၉ ကိုရည္ညြန္းပါသည္။)

           ၄င္းအျပင္ ေသေၾကာင္းၾကံစည္သူ၏ ၾကံစည္မႈ ထေျမာက္ေအာင္ျမင္ကာ ေသေၾကာင္းၾကံစည္သူ ေသဆုံးသြား သည့္ အမႈျဖစ္စဥ္တြင္ပင္ ထို ေသေၾကာင္းၾကံစည္မႈကို အကူအညီေပးခဲ့သူရွိခဲ့ပါကလည္း  ထိုသူအေပၚ အေရးယူ ႏွိုင္ရန္ ျပစ္ဒဏ္ျပဌာန္းထားျခင္းက လူ႔ခနၶာကိုယ္ကို ရာဇသတ္ႀကီးက မည္မၽွကာကြယ္ေၾကာင္း ျပသရာေရာက္ ေစသည့္ ထူးျခား ခ်က္ တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ (ပုဒ္မ- ၃၀၆ ကို ရည္ညြန္းပါသည္။)

        သို႔ျဖစ္၍ ရာဇသတ္ႀကီးက ကာကြယ္ေပးထားသည့္ လူ႔ခနၶာ(human body)ဆိုရာတြင္*ျပဳသူႏွင့္ အျပဳခံရသူ*  တို႔ ၏ ကိုယ္ခနၶာ ၂ မ်ဴိးလုံး အၾကဳံးဝင္သည္ဟု ယင္းဥပေဒ၏ ဝိညာဥ္ (Spirit of law)အရ အခိုင္အမာ ေကာက္ယူ ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ 

          အခန္း ၁၆၊ လူကိုယ္ကို ထိခိုက္ေစေသာျပစ္မႈမ်ား(Of offences affecting the human body) အခန္းတြင္  ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ေခါင္းစဥ္ငယ္မ်ားအလိုက္ ပုဒ္မမ်ားခြဲ၍ ျပဌာန္းထားသည္ျဖစ္ရာ အဆိုပါ ေရးသားျပဌာန္း ခ်က္မ်ား(Letter of law)စာသားကို အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူၾကရာတြင္ ရာဇသတ္ႀကီး၏ ဝိညာဥ္ သို႔မဟုတ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ (Spirit of law)ႏွင့္လည္း ညီညြတ္မွသာ အဓိပၸါယ္ျပည္စုံမည္ဟု ယူဆမိပါသည္။ 

            "ယာဥ္ မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ေမာင္းႏွင္သူသာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈ ျဖစ္စဥ္ တြင္ ေမာင္းႏွင္သူအေပၚ တရားစြဲဆိုျခင္းသည္ မွန္ကန္မႈ ရွိမရွိ" ဆိုေသာissue တစ္ခုအား ရႈေဒါင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးမွ ျပည့္စုံစြာ ဥပေဒပေဒ ပညာရွင္မ်ားက ေဝဖန္ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါသည္။

           ယင္းကဲ့သို႔ မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္စဥ္သည္ ထိုက္သင့္သည့္သတိျပဳရန္ ပ်က္ကြက္ရာမွ ေပၚ ေပါက္ေလ့ရွိရာ ယင္းပ်က္ကြက္မႈသည္ ရာဇသတ္ႀကီး ပုဒ္မ-၃၂ အရ  *ျပဳလုပ္မႈ* မ်ားကို ရည္ညြန္းေသာ ျပဌာန္းခ်က္တြင္ ဥပေဒႏွင့္ မညီေသာ ပ်က္ကြက္မႈမ်ားလည္း အၾကဳံးဝင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။(ဥပမာ-ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ဥပေဒအရ ဆိုင္ကယ္စီး ဦးထုပ္မေဆာင္းသည့္ ျပစ္မႈ)

           ထိုျပင္ မည္သူကိုမၽွ ထိခိုက္မႈ မရွိေသာ္လည္း ယာဥ္ကို အရမ္း သို႔မဟုတ္ ေပါ့ဆစြာ ေမာင္းႏွင္ရုံမၽွျဖင့္ ပုဒ္မ-၂၇၉/၂၈၀တို႔အရ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္ဟုပင္ ျပဌာန္းထားၿပီးျဖစ္ရာ --

အဆိုျပဳခ်က္ပါ ယဥ္မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္ပြားစဥ္ --

"အျခားသူကိုမထိခိုက္ပါ ေမာင္းႏွင္သူသာ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါသည္" 

ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ ယာဥ္ေမာင္းသူသည္ ၄င္း၏ ထိုက္သင့္သည့္ သတိပ်က္ကြက္မႈ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ၄င္းကိုယ္တိုင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရေစသည့္ ျပစ္မႈမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ ရရန္အေၾကာင္မရွိႏွိုင္ဟု ယူဆမိပါသည္။

        ျမန္မာႏိုင္ငၤတြင္ ယခု issue ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စီရင္ထုံး ခိုင္ခိုင္မာမာ မေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကပင္ ေခတ္အဆက္ဆက္  ပညာရွိ ေရွ႕ေနႀကီးမ်ားက ယခု issue ကို law issue အျဖစ္ ေလၽွာက္ထားခဲ့ျခင္း မရွိသကဲ့သို႔ High Court, Central Court, Supreme Court တို႔ကလည္း ဖြင့္ဆိုရွင္းလင္းျပရန္ လိုအပ္သည့္ Law issue ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း မရွိဟု ယူဆႏွိုင္ေပသည္။

        စီရင္ခ်က္ ႏွင့္ စီရင္ထုံး အမ်ဳိးအစားႏွစ္မ်ဳိး၏ ေနာင္အမႈမ်ားအေပၚ စည္းေႏွာင္အား ခ်ိန္ခြင္လၽွာ မတူညီသည္ကို လည္း ဥပေဒသမားတိုင္း သိရွိၾကၿပီး ျဖစ္မည္ဟု ယုံၾကည္ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စီရင္ထုံးကို မလိုက္နာဘဲ စီရင္ခ်က္ ကိုသာ လိုက္နာရန္မွာလည္း ျဖစ္သင့္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ မဟုတ္ေပ။

ရာဇသတ္ႀကီး ပုဒ္မ-၃၃၇/၃၃၈၏ မူရင္းျပဌာန္းခ်က္တြင္-

by doing any act so rashly or negligently as--

                 --   to endanger human life

                                      or    

                 --    the personal safety of others ဟု*or* ျဖင့္ ျပဌာန္းထားရာ

         (၁) လူ႔အသက္(အသက္ရွင္ေနထိုင္မႈ)ကိုျဖစ္ေစ  

         (၂)အျခားသူ တို႔၏ personal လုံျခဳံေရးကို ျဖစ္ေစ

        * ေဘးျဖစ္ေအာင္ အရမ္း(သို႔) ေပါ့ဆစြာျပဳမူေၾကာင့္ ထိခိုက္မိပါက ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရာေရာက္သည္ဟု ျပဌာန္းထား ပါသည္။

          ယခု issue တြင္  ယာဥၤေမာင္းသူ၏ အရမ္း(သို႔)ေပါ့စြာ ေမာင္းႏွင္မႈေၾကာင့္ အျခားလူကို မထိခိုက္မိဘဲ  ယာဥ္ေမာင္းကိုသာ ထိခိုက္မိျခင္းသည္ ပထမ အပိုဒ္ to endanger human life တြင္အၾကဳံးဝင္သျဖင့္ ေမာင္းသူ အေပၚ ပုဒ္မ -၃၃၇/၃၃၈ တို႔အရ တရားစြဲခြင့္ရွိသည္ဟုသာ သုံးသပ္ ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပအပ္ပါသည္။

 သို႔ရာတြင္ ~~

(က)   တရားစြဲအဖြဲ႕အစည္းက တရားစြဲဆိုခြင့္ရွိသည္ဆိုျခင္းႏွင့္

( ခ)   ႏွစ္ဖက္သက္ေသမ်ားကို စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ အမႈျဖစ္စဥ္အလိုက္ တရားရုံးက တရားခံအေပၚ  ျပစ္မႈထင္ရွားေတြ႕ရွိျခင္း မေတြ႕ရွိျခင္း

( ဂ)    ျပစ္ဒဏ္ပမာဏကို ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ညီညြတ္စြာ  ေရြးခ်ယ္ျခင္း

 တို႔မွာ တူညီျခင္းမရွိသည္ကိုမူ ဂရုျပဳၾကရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ။ ဥပေဒႏွင့္အညီ ျဖစ္စဥ္ တခုျခင္းအလိုက္ လြတ္လပ္စြာ စီရင္ဆုံးျဖတ္ ႏိုင္ၾကပါေစ။

    (လြတ္လပ္စြာ သေဘာကြဲလြဲ  ေဝဖန္ခြင့္ ရွိပါသည္)

ဦးမ်ိဳးတင့္

တရားမမႈ အနိုင္အရႈံး ဆုံးျဖတ္ရန္ မူသေဘာ

၁။ အဆိုအေခ်အရ ဆုံးျဖတ္ရျခင္း။

၂။ ျငင္းခ်က္ထုတ္၍ စစ္ေဆးဆုံးျဖတ္ရျခင္း (ျငင္းခ်က္မွန္မွ အမႈမွန္ ဆုံးျဖတ္နိုင္မည္)။

၃။ အဆိုလႊာတြင္ ေတာင္းဆိုမထားေသာ အျခားအေၾကာင္းျဖင့္ သက္သာခြင့္ မေပးနိုင္ျခင္း။ 

၄။ အဆိုလႊာကို ဆန႔္က်င္ေသာတရားလို အနိုင္ဒီကရီ မရနိုင္ျခင္း။

၅။ ေခ်လႊာတြင္ မေခ်ပခဲ့ေသာ အခ်က္ျဖင့္ တရားၿပိဳင္အား အနိုင္မေပးနိုင္ျခင္း။

၆။ ေခ်လႊာတြင္ မေခ်ပခဲ့ေသာ္လည္း ထင္ရွားေပၚလြင္သည့္ အခ်က္အရ ဆုံးျဖတ္နိုင္ျခင္း။ 

၇။ အဆိုလႊာႏွင့္ အမႈျဖစ္အေၾကာင္းအရာ တိတိက်က် မကိုက္ညီေသာ္လည္း အနိုင္ဒီကရီ ခ်မွတ္ေပးနိုင္ျခင္း။ 

၈။ သက္သာခြင့္ ေတာင္းဆိုရမည့္ တရားလိုတာဝန္ႏွင့္ မေတာင္းဆိုသည္ကို တရား႐ုံးက ခြင့္ျပဳနိုင္ေသာ အေျခအေန။

၉။ တရားလိုသည္ သက္သာခြင့္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ေတာင္းဆိုနိုင္ျခင္းႏွင့္ တရား႐ုံးက ခ်မွတ္ေပးနိုင္ေသာ ဒီကရီ။ 

၁၀။ အဆိုလႊာပါ ေတာင္းဆိုခ်က္ထက္ သက္သာခြင့္ ပိုေပးနိုင္ျခင္း။

၁၁။ အမႈမၿပီးျပတ္မီ ေျပာင္းလဲလာေသာ အေျခအေနအရ သာမန္ဥပေဒသမွ ေသြဖီ၍ သက္သာခြင့္ေပးနိုင္ျခင္း။      ။

တရားစီရင္မႈကို တိုင္စာျဖင့္ ထိန္းေက်ာင္း၍ ရနိုင္သေလာ ...

Pyay Lwin Myint

       အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ စီမံခန႔္ခြဲမႈဆိုင္ရာကိစၥမ်ားအတြက္ ဝန္ႀကီးဌာနအသီးသီးက တရားသျဖင့္မဟုတ္ဘဲ စီမံခန႔္ခြဲေနတာ ခံရပါတယ္လို႔ တိုင္တယ္။ တရားစီရင္မႈဆိုင္ရာကိစၥမ်ားအတြက္ မတရားစီရင္ဆုံးျဖတ္ျခင္းျပဳေနပါၿပီလို႔ တိုင္တယ္။

       ခုဆိုရင္ တိုင္ၾကားစာေတြကို စနစ္တက်မွတ္ပုံတင္ၿပီး လက္ခံ ေျဖရွင္း ေပးေနတဲ့ ေနရာဌာနေတြေပၚေပါက္ေနပါၿပီ။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္မွာလည္း တိုင္ၾကားစာေတြ လက္ခံေျဖရွင္းတဲ့ေကာ္မတီေတြရွိတယ္။ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႕နိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးမွာလည္းရွိတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္မွာလည္း ရွိတယ္။ ျပည္သူတို႔၏ တိုင္ၾကားစာႏွင့္ အသနားခံစာ ေကာ္မတီဆိုတာေတာင္ရွိတယ္လို႔ မွတ္တယ္။ အေၾကာင္းျခင္းရာ ျပႆနာ တစ္ခုတည္းအတြက္ တိုင္စာလက္ခံတဲ့ ေနရာဌာနအသီးသီးကို မိတၱဴေတြ ပို႔ၿပီး လိပ္မူတိုင္ၾကားေနတာလည္း မနည္းမေနာ ေျဖရွင္းေပးေနရတယ္လို႔ ၾကားသိရပါတယ္။ 

       'အေမြမႈတစ္မႈမွာ တရား႐ုံးက ဒီကရီခ်မွတ္ၿပီး (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာတဲ့ အေမြပစၥည္းကိုမရရွိတဲ့အတြက္ ကုသိုလ္ဒါနေတာင္ မျပဳနိုင္တာဟာ လူ႕အေရး အလြန္အမင္း ထိပါးနစ္နာေနပါၿပီ ဆိုၿပီး တိုင္လို႔ဗ်ာ။ ေသခ်ာစိစစ္ေတာ့မွ သူတို႔ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမအရင္းေတြကပဲ အမႈေခါင္းစီးေတြ တစ္မ်ိဳးၿပီး တစ္မ်ိဳးတပ္ၿပီး တစ္မႈၿပီးတစ္မႈ တရားစြဲေတာ့တာကိုးဗ်'

       တိုင္စာစိစစ္တဲ့ဌာနတစ္ခု၏ မိတ္ေဆြအရာရွိတစ္ဦးဟာ အဲသလိုညည္း တြားခဲ့ပါတယ္။ 

       “အမႈစစ္တရားသူႀကီးက ကြၽန္ေတာ္ မဟုတ္ပါဘဲနဲ႕ ကြၽန္ေတာ့္ကို ခ်ည္း ႏွစ္ႀကိမ္၊ သုံးႀကိမ္ တိုင္စာေတြပို႔ေနေတာ့ တစ္ေန႕မွာ တိုင္ၾကားသူကို ခင္ဗ် ဘာျဖစ္လို႔ ကြၽန္ေတာ့္ကိုတိုင္ေနတာလဲ ေခၚေမးတယ္။ အမႈစစ္တရားသူႀကီးကိုတိုင္ရင္ သူ႕အမႈကို အရႈံးေပးလိုက္မွာ စိုးလို႔ မတိုင္ရဲဘူးတဲ့၊ သူ႕ကိုအရႈံးေပးလိုက္ရင္ တိုင္ပစ္လိုက္မွာေနာ္ ဆိုတာကိုလည္း အမႈစစ္တရားသူႀကီး သိေစခ်င္တယ္တဲ့။ မစဥ္းစား မဆင္ျခင္တတ္တဲ့ လူႀကီးတစ္ေယာက္ေယာက္ရဲ႕ လက္ထဲခင္ဗ်ားတိုင္စာေရာက္သြားရင္ ကြၽန္ေတာ့္ကို မတရားစီရင္ဆုံးျဖတ္တဲ့ တရားသူႀကီးအျဖစ္ အလြယ္တကူ ေကာက္ခ်က္ခ်ပစ္လိုက္နိုင္တာ သိလား ဆိုေတာ့ မသိရပါဘူးတဲ့၊ ခင္ဗ်ားကို ပုဒ္မ ၁၈၂ နဲ႕ ကြၽန္ေတာ္က အမႈဖြင့္နိုင္တာကိုေကာ သိသလားဆိုေတာ့ ဆရာလုပ္ရင္လည္း ခံရမွာေပါ့တဲ့။ ေကာင္း ေရာဗ်ာ” 

       မိတ္ေဆြတရားသူႀကီးတစ္ေယာက္ကလည္း အဲသလိုညည္းတြားေျပာဆိုဖူးပါတယ္။

       ကြၽန္ေတာ့္မွာ ေမးခြန္းတစ္ခု ေကာက္ရေနပါတယ္။ တရားစီရင္မႈကို တိုင္စာနဲ႕ ထိန္းေက်ာင္းလို႔ရသလား - ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

       မၾကာေသးခင္က တရားေရးမ႑ိဳင္ကို ဝိုင္းဝန္းကူညီေထာက္မ ေပးေရး ဆိုတဲ့ အဆိုတစ္ရပ္ကို လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ေရးရာေကာ္မတီ ဥကၠ႒ လုပ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္က တင္သြင္းသတဲ့၊ အဲဒီအဆိုနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ကိုယ္စားလွယ္အမတ္ တခ်ိဳ႕ကလည္း စိတ္ဝင္တစား ဝင္ေရာက္ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကသတဲ့။ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြထဲမွာ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးက လြယ္ေမာက္ေတာင္ ဘုရားပြဲလူသတ္မႈမွာ တရား႐ုံးက တရားခံေတြကို မွားယြင္းၿပီး အျပစ္ေပးတာခံခဲ့ရပါတယ္ ဆိုတဲ့ တင္ျပခ်က္ တစ္ခုပါရွိသတဲ့။ အဲဒီတင္ျပေဆြးေႏြးခ်က္အေပၚ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ ကိုယ္စား တရားသူႀကီးတစ္ဦးက အရပ္သူ အရပ္သားေတြ အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ေလာက္တ့ဲ စကားလုံးေတြနဲ႔ ျပန္လည္႐ွင္းလင္း တင္ျပခ့ဲတာကို (ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္ေန႔က ထင္ပါရဲ႕) ၾကားလိုက္ရပါတယ္။

       ေတာ္ေတာ္စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းလို႔ မွတ္သားမိသေ႐ြ႕ ျပန္ေျပာလိုပါတယ္။ 

       အမႈက ၂၀၀၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလေလာက္က ေကာလင္းၿမိဳ႕နယ္၊ လြယ္ေမာက္ေတာင္ဘုရားပြဲမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဓမၼျပဳက်င့္လုယက္မႈနဲ႕ လူသတ္မႈပါ။ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ သူမရဲ႕ အစ္ကိုဝမ္းကြဲတို႔ ဘုရားပြဲမွာ ပြဲၾကည့္ေနခဲ့ရာက နံနက္ (၁) နာရီေလာက္မွာ ပြဲခင္းအျပင္ကိုထြက္ၿပီး အေပါ့စြန႔္ပါတယ္။ အေပါ့စြန႔္ၿပီး ေသာက္ေရခပ္ဖို႔အလာမွာ အမည္မသိအမ်ိဳးသား(၃)ဦးက မွတ္ပုံတင္ပါသလား ေမးၿပီး သူမရဲ႕ အစ္ကိုဝမ္းကြဲကို တုတ္နဲ႕ရိုက္ပစ္လိုက္ေၾကာင္း၊ သူမကိုလည္း အလိုမတူဘဲ အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့ေၾကာင္းနဲ႕ သူမရဲ႕ လည္ပင္းကဆြဲႀကိဳးကိုလည္း လုယက္ခဲ့ေၾကာင္း က်ဴးလြန္ခံရတဲ့မိန္းကေလးက တိုင္တန္းတဲ့အမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ 

        အဲဒီအမႈမွာ တရားခံ ဝင္းေအာင္ ပါ ၃ ဦးကို ေကာလင္းရဲစခန္းက တရားစြဲတင္ပို႔ပါတယ္။ ကသာခရိုင္တရား႐ုံးက အမႈလက္ခံစစ္ေဆးပါတယ္။ တရား႐ုံးေရွ႕ေနစစ္ေဆးတဲ့ သက္ေသခံခ်က္ေတြအရ တရားလိုမိန္းကေလးကို အဓမၼျပဳက်င့္သူဟာ အသက္ႀကီးႀကီး လွ်ာထိုးဦးထုပ္ေဆာင္းသူျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူ႕အစ္ကိုကို တုတ္နဲ႕ရိုက္ေတာ့ က်န္တဲ့ႏွစ္ဦးက သူ႕ကို ဆြဲေခၚခဲ့ေၾကာင္း၊ အသက္ႀကီးႀကီးလူက သူ႕ကိုဦးစြာ အဓမၼျပဳက်င့္ၿပီး က်န္တဲ့ ႏွစ္ဦးကလည္း ျပဳက်င့္ေၾကာင္း၊ အသက္ႀကီးႀကီးလူ အဓမၼျပဳက်င့္စဥ္က ထြက္က်လာတဲ့ဓားကို မိန္းကေလးက ေကာက္ယူထားၿပီး ရဲစခန္းမွာ အမႈတိုင္တန္းေတာ့ အပ္ႏွံခဲ့ေၾကာင္း၊ လူျမင္ရင္ မွတ္မိပါတယ္လို႔ တိုင္တန္းခဲ့တဲ့အတြက္ တရားသူႀကီး ေရွ႕ေမွာက္ လူအမ်ားနဲ႕ ေရာေႏွာတန္းစီျပတဲ့အခါ အသက္ ၅၂ ႏွစ္ျဖစ္တဲ့ ဝင္းေအာင္ကို မွန္ကန္စြာ ေ႐ြးထုတ္ျပနိုင္ၿပီး က်န္ႏွစ္ဦးကိုလည္း ၫႊန္ျပနိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ေပၚေပါက္ခဲ့ပါသတဲ့။

       အခင္းျဖစ္ညက ဝင္းေအာင္ဟာ မီးသတ္ဝတ္စုံ ဝတ္ထားၿပီး ဦးထုပ္ ေဆာင္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ပူးတြဲတရားခံ ႏွစ္ေယာက္နဲ႕အတူ ပြဲခင္းမွာ ရွိေနခဲ့ေၾကာင္းနဲ႕ အခင္းျဖစ္ည မတိုင္မီက ည ခြင္ဖန္ျပမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း၊ ဝင္းေအာင္ဟာ အလားတူ အမူအက်င့္မ်ိဳး ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတယ္လို႔လည္း သက္ေသခံခ်က္ ရွိပါသတဲ့။ ဝင္းေအာင္ဟာ အသက္ ၅၂ ႏွစ္၊ က်န္ႏွစ္ဦးက ၁၇ ႏွစ္နဲ႕ ၅ ႏွစ္ျဖစ္လို႔ အသက္ႀကီးႀကီးလူဆိုတဲ့ တရားလို မိန္းကေလးရဲ႕ တိုင္ခ်က္နဲ႕ ကိုက္ညီပါသတ့ဲ၊ အခင္းျဖစ္ေနရာမွာ က်န္ခဲ့တဲ့ ေျခရာပုံစံနဲ႕ တရားခံ ဝင္းေအာင္ရဲ႕ ေျခရာပုံစံတို႔ တူညီေၾကာင္း အင္းစိန္ မႈခင္းတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ စစ္ေဆးတင္ျပခ်က္၊ ေသသူ အစ္ကိုဝမ္းကြဲမွာ တုံးေသာလက္နက္နဲ႕ ျပဳလုပ္တဲ့ဒဏ္ရာ၊ ဓားဒဏ္ရာတို႔ ရရွိေသဆုံး ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သက္ေသခံခ်က္ေတြအရ ကသာခရိုင္တရား႐ုံးက ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ 

       ခရိုင္တရား႐ုံး အမႈစစ္ေဆးေနဆဲမွာပဲ တိုင္ၾကားခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာနိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕က အမႈကို ထပ္မံစုံစမ္းစစ္ေဆးခဲ့ၿပီး တရားခံ အစစ္အမွန္ဟာ ဝင္းေအာင္ပါ-၃ ဦးတို႔ မဟုတ္ေၾကာင္းနဲ႕ ဆန္းဦးပါ-၃ ဦးတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း အစီရင္ခံခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အမႈျဖစ္ၿပီး(၁)ႏွစ္ေလာက္အၾကာမွာ ဆန္းဦးက သူတို႔ လူသတ္ခဲ့ေၾကာင္း ဘိုနီဆိုသူတို႔ကို အရက္ဝိုင္းမွာ ေျပာဆိုခဲ့တာကို ၾကားသိရပါတယ္လို႔ ထပ္မံ စုံစမ္းတဲ့ ရဲအရာရွိထံ ဘိုနီရဲ႕ေျပာဆိုခ်က္ကို အေျခခံၿပီး တရားခံအစစ္အမွန္ဟာ ဆန္းဦးတို႔သာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ဆိုခဲ့ေပမယ့္ ဆန္းဦးတို႔ ဘယ္သို႔ဘယ္ပုံ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ လုံေလာက္တဲ့ သက္ေသခံခ်က္ေတြ မတင္ျပနိုင္ခဲ့ ပါဘူးတဲ့။ ဝင္းေအာင္တို႔-၃ ဦးကို စီရင္ခ်က္ မခ်မွတ္ရေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆိုင္ရာရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆန္းဦးတို႔ကို ဖမ္းဆီးတရားစြဲဆိုတာ၊ ဝင္းေအာင္တို႔ကို အမႈ႐ုပ္သိမ္းခြင့္ျပဳဖို႔ ေလွ်ာက္ထားတာ၊ ဥပေဒ လုပ္ထုံးနည္းနာမ်ားကို ရွိတဲ့အတိုင္း လုပ္ေဆာင္ျခင္း မျပဳခဲ့တဲ့အတြက္ ခရိုင္တရား႐ုံးက ဥပေဒအတိုင္း စီရင္ဆုံးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။

 +++++

       ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားသူႀကီးရဲ႕ ျပန္လည္ ရွင္းလင္း တင္ျပခ်က္ေတြမွာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဉာဏ္ရင့္သန္သူတို႔အဖို႔ရာ အေလးအနက္ ႏွိုင္းခ်င့္စရာအခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးပါပါတယ္။ 

       “တရား႐ုံးမ်ားဟာ အမႈမ်ားစီရင္ဆုံးျဖတ္ရာမွာ တည္ဆဲဥပေဒ၊ က်င့္ထုံး သက္ေသခံဥပေဒ စတဲ့ စံႏႈန္းသတ္မွတ္ခ်က္ေတြအေပၚ အေျချပဳၿပီး ဆုံးျဖတ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ဖက္ဖက္က မေက်နပ္မႈ ရွိနိုင္တာေၾကာင့္ မေက်နပ္တဲ့ဘက္က အထက္႐ုံးမ်ားကို အယူခံမႈ၊ ျပင္ဆင္မႈ ဝင္ေရာက္ၾကရပါတယ္။ တရားလို၊ တရားခံႏွစ္ဖက္အၾကား အမွားအမွန္ကို ဆုံးျဖတ္ေပးရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ မိမိလိုအင္ဆႏၵနဲ႕ မကိုက္ညီတဲ့သူက အဂတိလိုက္စား ဆုံးျဖတ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အလြယ္တကူ အေထာက္အထားမဲ့ စြပ္စြဲေျပာဆိုတတ္ပါတယ္။ စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္ကို ၾကားရတဲ့သူက အဲဒီေျပာဆိုခ်က္ဟာ ေျခေျချမစ္ျမစ္ ရွိမရွိ မစဥ္းစားဘဲ ဟုတ္မွာပဲလို႔လည္း အလြယ္တကူ လက္ခံေျပာဆိုေလ့ရွိတယ္”

       “တရား႐ုံးက ရနိုင္သမွ် အေထာက္အထားအေပၚ အဆုံးအျဖတ္ ျပဳရာမွာ ေငြမ်ားတရားနိုင္၊ မမွန္မကန္ ဘက္လိုက္ဆုံးျဖတ္ေၾကာင္း၊ အဂတိ လိုက္စားေၾကာင္း၊ အဆုံးအျဖတ္ကို မေက်နပ္သူရဲ႕ အလြယ္တကူ စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္ကို လက္ခံၾကမယ္ဆိုရင္၊ တရားေရးမ႑ိဳင္ ႀကံ့ခိုင္မႈမရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုေနၾကမယ္ ဆိုရင္ ဝိုင္းဝန္းေထာက္ကူ ေဖးမရာ ေရာက္မွာ မဟုတ္ဘဲ တရား႐ုံးမ်ားအေပၚ ပိုၿပီး အထင္အျမင္ လြဲမွားနိုင္စရာသာရွိပါတယ္။” 

       “အမႈမွာ ေပၚေပါက္တဲ့သက္ေသခံခ်က္ေတြကို မေခ်ဖ်က္နိုင္တဲ့ တရားခံက မေရမရာ တင္ျပတဲ့ ခုခံေခ်ပခ်က္ကို လက္ခံၿပီး လက္ရွိျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရတဲ့ တရားခံမ်ားကို အမႈမွာ အျပစ္မရွိလို႔ ဆုံးျဖတ္မယ္ဆိုရင္ က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရရွာတဲ့ တရားလို မိန္းကေလးရဲ႕နစ္နာမႈ၊ ေသဆုံးခဲ့ရရွာတဲ့ သူ႕အစ္ကိုဝမ္းကြဲ မိသားစုတို႔ရဲ႕ နစ္နာမႈေတြကို ကုစားေပးရာ မေရာက္နိုင္ပါေၾကာင္း၊ ကာကြယ္ေပးရာ မေရာက္နိုင္ပါေၾကာင္း ရွင္းလင္း ေျဖၾကားအပ္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား။”

       တခ်ိဳ႕ေသာသူေတြက တစ္ဖက္ပဲျမင္ၿပီး တစ္နားပဲ ၾကားပါတယ္။ အသက္အ႐ြယ္နဲ႕ ရာထူးရာခံ ႀကီးရင့္ျမင့္မားလာမႈေၾကာင့္ ေပါင္းမယ့္သင္းမယ့္သူ နည္းလာၿပီး “အထီးက်န္”လာတဲ့အခါ သတင္းက ရွားလာပါတယ္။ ဒရိုင္ဘာေျပာလည္း ယုံလိုက္တာပဲ၊ မာလီေျပာလည္း ယုံလိုက္တာပဲ။ တစ္ဖက္ၿခံက အတင္းအဖ်င္းကို အိမ္အကူမေလးက “အဲဒီလို ဘဘႀကီးရဲ႕” ဆိုလည္း ဟဲခနဲ ယုံပစ္လိုက္တာပဲ။ အဲဒီလို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ိဳးရဲ႕ လက္ထဲ တိုင္စာအေစာင္(၁၀၀)ေရာက္ သြားလို႔ကေတာ့ အေစာင္ (၁၀၀)စလုံး တိုင္သူ အမွန္ခ်ည့္ ေျပာေတာ့တာ။ တရားစီရင္မႈ အေတြ႕အႀကဳံ ဆြံ႕ရွားသူျဖစ္ရင္ အလြန္ဆိုး။

       တရားစီရင္မႈဆိုတာ ယုံေလာက္ေအာင္ ေျပာတတ္သူတို႔ ႏွစ္ဖက္ဆိုင္ၿပိဳင္ ၾကတာခ်ည့္၊ ယုံစရာခ်ည့္၊ သူတို႔ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေတြ ဝင္နားေယာင္မိတာ က်ဳပ္ျဖင့္ ႏွစ္ဖက္စလုံး မွန္တယ္ထင္တာပဲ ဆိုသူတို႔ကို မၾကာမၾကာ ေတြ႕ရတတ္တယ္။ တရားသူႀကီးဆိုတာ ႏွစ္ဖက္ၾကားနာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားသူမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ နား႐ြက္တစ္ဖက္၊ မ်က္လုံးတစ္လုံးနဲ႕ စီရင္လို႔ ဘယ္ရလိမ့္မွာလဲ။

       ႏွစ္ဖက္အမႈသည္၊ ႏွစ္ဖက္ေရွ႕ေနတို႔ သဲသဲမဲမဲဆိုင္ၿပိဳင္ၾကလို႔ ေသဒဏ္၊ တစ္သက္တစ္ကြၽန္းဒဏ္ က်ခံရနိုင္တဲ့ အမႈမွာ တရားခံ ႏြမ္းပါးလို႔ ေရွ႕ေနမငွားနိုင္ရင္ေတာင္မွ နိုင္ငံေတာ္စရိတ္နဲ႕ ေရွ႕ေနငွားရမ္းေပးဖို႔ကို ႐ုံးေတာ္က တာဝန္ယူလို႔၊ စီရင္ဆုံးျဖတ္မႈတစ္ခုကို ရႈံးနိမ့္တဲ့အခါ အထက္႐ုံးကို အယူခံမႈ၊ ျပင္ဆင္မႈ တက္ေရာက္နိုင္တဲ့ ဥပေဒပါ အခြင့္အေရးကို အသုံးျပဳလို႔။ တရားစီရင္မႈအတြက္ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဥပေဒ လုပ္ထုံးနည္းနာေတြက အင္မတန္ လွပပါတယ္။ တခ်ိဳ႕အမႈသည္ ေရွ႕ေနေရွ႕ရပ္ေတြကပဲ ဒီဥပေဒပါ အခြင့္အေရးကို အသုံးမျပဳဘဲ တရားသူႀကီးကို တိုင္ၾကားစာနဲ႕ ေျခာက္လွန႔္ ထိန္းေက်ာင္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေလ့ရွိပါတယ္။

       အဲဒီလို တိုင္ၾကားစာေကာင္းေကာင္းနဲ႕ တစ္ဖက္နားပဲရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ိဳးနဲ႕ ေတြ႕လို႔ကေတာ့ ဂ်ီမနဲ႕ ပဲခင္းေတြ႕သလို အင္မတန႔္ကို အတိုင္အေဖာက္ညီ ေတာ့တာ။ သို႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ နားလည္မိသေလာက္ေတာ့ျဖင့္ တရား႐ုံးတစ္႐ုံးရဲ႕ မွားယြင္းစီရင္ဆုံးျဖတ္မႈကို သူ႕အထက္တရား႐ုံးက ျပင္ဆင္တာက လြဲလို႔ ဘယ္တိုင္စာဌာနကမွ ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္လို႔ မရနိုင္ခဲ့ပါဘူး။

       တရားသူႀကီးကို စိုးရိမ္ေၾကာက္လန႔္ေအာင္ ေျခာက္လွန႔္လိုတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ိဳး တိုင္ၾကားသူတခ်ိဳ႕မွာ ရွိေကာင္းရွိနိုင္ပါတယ္။ တရားသူႀကီးဆိုတာကလည္း အမႈစတင္ၿပီ ဆိုကတည္းက တိုင္စာနဲ႕ စတင္ခဲ့တာ၊ တိုင္ခ်က္နဲ႕စတင္ အမႈဖြင့္ရတာ၊ အဲဒါသူ႕အလုပ္ဌာနရဲ႕ သဘာဝပါ။

       တစ္ခုပဲ၊ တစ္ခုပါပဲ။ တရားသူႀကီးဟာ ပညာအားျဖင့္လည္း မခ်ိဳ႕တဲ့ဘူး၊ မရိုးမေျဖာင့္မႈနဲ႕ မတရားစီရင္ ဆုံးျဖတ္လိုတဲ့သေဘာလည္း မရွိဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ သူဟာ စိုးရိမ္ေၾကာက္လန႔္မႈ တစ္ခုခုရွိေနမယ္ဆိုရင္ အမွန္ကို ဘယ္လိုမွ မစီရင္နိုင္ဘူး၊ စိုးရိမ္ထိတ္လန႔္ေနတဲ့ တရားသူႀကီးတစ္ေယာက္ဟာ အမွန္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မစီရင္နိုင္ဘူး။ အမွန္ကို စီရင္ဆုံးျဖတ္ေစခ်င္ရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က သူ႕ကိုေျခာက္လွန႔္ရမွာမဟုတ္ဘူး။ အမွန္ကိုစီရင္ရဲတဲ့သတၱိရွိေအာင္ (encourage) လုပ္ေပးရမွာ။ 

       တရားစီရင္မႈကို တိုင္စာနဲ႕ ထိန္းေက်ာင္းလို႔ရနိုင္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ မထင္ျမင္ပါဘူး။       ။

ေျပလြင္ျမင့္

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ (CRIMINALOGY) အခန္း - ၃

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ    (CRIMINALOGY)

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

အခန္း - ၃

⛑⛑⛑

ေလာဘႏွင့္ေဒါသအေလ်ာက္ ျဖစ္ပြားသည့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ား 

📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖

ေလာဘ-ေဒါသ-ေမာဟ-စိတ္ေၾကာင့္ 

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

      လူတို႔သည္ အခြင့္အခါႀကဳံခဲ့လွ်င္ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးဂုဏ္၊ အဆင့္အတန္းဂုဏ္၊ အသက္အ႐ြယ္ဂုဏ္တို႔ကိုပင္ မဆင္ျခင္ မေထာက္ထား ၾကဘဲ ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္အေလ်ာက္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ၾကသည္ကို ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် ႐ုံးတင္ တရားစြဲသည့္ လိမ္လည္မႈ၊ အလြဲသုံးစားမႈ၊ ခိုးမႈ၊ လုယက္မႈ၊ ဓါးျပတိုက္မႈ၊ လူသတ္မႈ၊ မုဒိန္းမႈ စသည့္ျပစ္မႈမ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိနိုင္ေပသည္။ ထို႐ုံးတင္ တရားစြဲသည့္ အမႈမ်ားတြင္ တရားခံအျဖစ္ ပါဝင္သူမ်ားအနက္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဆင့္အတန္း အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အသက္အ႐ြယ္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ပါဝင္ၾကမည္ကို ေတြ႕ရၾကေပမည္။ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ ရာဇဝင္တြင္ လူအဆင့္အတန္းအားျဖင့္ ျမင့္သည့္လူပင္ ျဖစ္လင့္ကစား အခြင့္အခါႀကဳံက ေလာဘ စိတ္ကို မထိမ္းသိမ္းနိုင္သျဖင့္ လူထု ၾကည္ညိဳအားထားမႈကိုပင္ ဂ႐ုမျပဘဲ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္သည့္ အထင္ကရအမႈမွာ အဂၤလန္နိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ “ဟိုေရ႐ိႈဘြတ္တြမ္လီ”ေခၚသူ၏ လိမ္လည္မႈျဖစ္သည္။ “ဘြတ္တြမ္လီ” မွာ ပထမကမာၻစစ္ႀကီး အတြင္းတြင္ စစ္ေအာင္နိုင္ေရးအတြက္ စစ္သားစုေဆာင္းရာတြင္ ထူးခြၽန္စြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သျဖင့္ ျပည္သူ႕လူစြမ္းေကာင္းတစ္ေယာက္ဟု ခ်ီးက်ဴးျခင္း ခံရသည့္အျပင္၊ အစိုးရ၏ ေက်းဇူးတင္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္-၁၉၁၈ ခု ႏွစ္အတြင္းေလာက္တြင္ “ဘြတ္တြမ္လီ”မွာ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ ဝန္ႀကီး တစ္ဦးထက္ပင္ ထင္ရွားေက်ာ္ေဇာ နာမည္ႀကီးခဲ့သူ တစ္ဦးျဖစ္၏။ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ အစိုးရ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြေခ်းလက္မွတ္မ်ား ေရာင္းသည့္အခါတြင္ “ဘြတ္တြမ္လီ”သည္ ဆင္းရဲသား လူထုလည္း ထိုေငြေခ်းလက္မွတ္၏ အက်ိဳးထူးကို ခံစားရန္ဆိုကာ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြစုအသင္းဖြဲ႕ကာ အစိုးရထုတ္သည့္ ေငြစုလက္မွတ္မ်ား၏ တန္ဘိုး ႏွစ္ဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိ အစုဝယ္လက္မွတ္မ်ားကို ေရာင္းခ်၏။ ထိုသို႔ ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ အစိုးရတြင္ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြစုလက္မွတ္မ်ားကို ကုေဋခ်ီ၍ ေရာင္းရေတာ့၏။ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ဆင္းရဲသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ ဝယ္ထားသည့္ ေငြစုလက္မွတ္ငယ္မ်ားကို လႊဲေျပာင္းရာတြင္လည္းေကာင္း၊၊ အျမတ္အတိုးရရန္ ေတာင္းဆိုသည့္ အခါတြင္လည္းေကာင္း ရသင့္ရထိုက္သည့္ ေငြမ်ားကို မရသျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရဌာနသို႔ တိုင္တန္းၾကေတာ့၏။ ထိုအခါတြင္ အစိုးရ၏ ျပည္သူ႕ေငြစာရင္းစစ္အရာရွိက ထို“ဘြတ္တြမ္လီ” တည္ေထာင္သည့္ စစ္ေအာင္နိုင္ေရး ေငြစုအသင္း၏ စာရင္းအင္းမ်ားကို စစ္ေဆးၾကည့္ရႈသည့္အခါ “ဘြတ္တြမ္လီ” သည္ ေငြႏွစ္သိန္းေက်ာ္ခန႔္ကို အလြဲသုံး စား ျပဳလုပ္ထားေၾကာင္းကို ေတြ႕ရွိရေတာ့၏။ ထိုသို႔ အလြဲသုံးစားျပဳထားသည္ကို ေတြ႕ရွိသျဖင့္ “ဘြတ္တြမ္လီ”အား တရားစြဲဆို အေရးယူရာတြင္ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရေတာ့၏။ 

ကသာေငြ တိုက္မႈ 

📖📖📖📖📖

      ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း ရာထူးအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသက္အ႐ြယ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း အခါအခြင့္ႀကဳံက ေလာဘစိတ္ကုိ မထိန္းႏိုင္ဘဲ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ေၾကာင္းကို ကသာေငြကိုက္မွ ေငြမ်ားခိုးယူ အလြဲသုံးစားျပဳသည့္ အမႈမွ သိနိုင္ေပသည္။ ေသာင္း က်န္းသူမ်ား ၁၉၄၉ ခု ႏွစ္ဦးေလာက္တြင္ ထႂကြစဥ္က ကရင္သူပုန္ မ်ားသည္ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ တိုက္ခိုက္ရန္ ခ်ီတက္လာသည့္အခါ ကသာၿမိဳ႕ရွိ ေငြတိုက္မွ ေငြမ်ားကို သူပုန္တို႔လက္သို႔ မေရာက္ေစျခင္းငွါ အစိုးရက ျမစ္ႀကီးနားသို႔ မီးရထားျဖင့္ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းရန္ အစီအစဥ္ ျပဳေစ၏။ ထိုသို႔ အစီအစဥ္ ျပဳေစရာတြင္ ေလာဘေဇာ မသတ္နိုင္သည့္ အရာရွိအခ်ိဳ႕သည္ တင္ပို႔ရမည့္ ေငြေသတၱာအခ်ိဳ႕ကို ေဖ်ာက္ထားၿပီး ထိုေငြမ်ားကို ခိုးယူ အလြဲသုံးစာ ျပဳၾကေလသည္။ ေဒါသအေလွ်ာက္ စိတ္ကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္သည့္အတြက္ အမ်ိဳးဂုဏ္၊ အဆင့္အတန္းဂုဏ္ စသည္တို႔ကိုပင္ မငဲ့ကြက္ဘဲ အခါအခြင့္အေလွ်ာက္ ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၾကသည္မွာလည္း အမ်ားအျပားပင္ ရွိေလသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျဖစ္ပြါးေသာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကို ေန႕စဥ္ႏွင့္အမွ် သတင္းစာမ်ားတြင္ ေတြ႕နိုင္ၾကေပမည္။ 

ေဒါသမီး

📖📖

      အမ်ိဳးဂုဏ္အားျဖင့္ ျမင့္၍ ဥစၥာပစၥည္းအားျဖင့္ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာၿပီး ပညာလည္း အေတာ္အတန္ တတ္ေျမာက္သူ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္၍ အခါအခြင့္ ႀကဳံသည့္အေလွ်ာက္ ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈတစ္ခုမွာ က်ိဳကၡမီခရိုင္၊ မုဒုံၿမိဳ႕အပိုင္က မာဝက္႐ြာတြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ သူေ႒းသားဖုန္းေ႐ႊ၏ လူသတ္မႈျဖစ္သည္။ ဖုန္းေ႐ႊမွာ ဥစၥာစီးပြါး အလြန္ခ်မ္းသာသူ၏ သားျဖစ္ၿပီး ေခတ္အလိုက္ ပညာ အေတာ္အတန္ တတ္ေျမာက္သူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ၎ေနထိုင္ သည့္ နယ္တဝိုက္တြင္လည္း လူသူေလးစားျခင္း ခံရသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီးမျဖစ္မီ အခ်ိန္ေလာက္တြင္ ဖုန္းေ႐ႊသည္ တစ္ေန႕၌ မိမိအိမ္မွ အျပင္သို႔ ကိစၥတစ္ခုႏွင့္ သြားေရာက္ေန၏။ ထိုအခ်ိန္တြင္ တစ္႐ြာတည္းေန လူမိုက္ျဖစ္သူ ေ႐ႊလုပ္သည္ မူးယစ္လ်က္ ဖုန္းေ႐ႊ၏ အိမ္ေပၚသို႔ တက္ေရာက္ကာ သူ၏ဖခင္ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ရွိသူ ဇနီးတို႔အား ႐ိုက္ႏွက္ေလသည္။ ဖုံးေ႐ႊသည္ အလုပ္ကိစၥၿပီး၍ အိမ္သို႔ျပန္ ေရာက္လာသည့္အခါ အိမ္တြင္ ဆူညံသံၾကား၍ ေျပးကာ ဝင္ေရာက္ ၾကည့္ရာတြင္ မိမိ၏ ဖခင္ႏွင့္ ဇနီးျဖစ္သူတို႔အား ေ႐ႊလုပ္က ရိုက္ႏွက္ ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိသျဖင့္ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္ဘဲ မိမိလက္တြင္ ပါလာသည့္တုတ္ျဖင့္ ရိုက္လိုက္၏။ ထိုသို႔ရိုက္လိုက္ရာတြင္ ေ႐ႊလုပ္မွာ ေနရာတြင္ ပုံ၍လဲက်သြား၏။ ေ႐ႊဖူးႏွင့္ အတူပါလာသူ မိတ္ေဆြႏွစ္ဦးလည္း အသက္ႀကီးသူ ဖုံးေ႐ႊ၏ ဖခင္ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ရွိသူ ဖုန္းေ႐ႊ၏ဇနီးတို႔အား ေ႐ႊလုပ္ ေစာ္ကားေနသည္ကို ေတြ႕၍ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းဘဲ ဝင္ေရာက္၍ ဖုန္းေ႐ႊႏွင့္အတူ ရိုက္ႏွက္ၾက၏။ ေ႐ႊလုပ္မွာ ဖုန္းေ႐ႊႏွင့္ ၎မိတ္ေဆြႏွစ္ဦးတို႔ ရိုက္ႏွက္သည့္ ဒဏ္ရာျဖင့္ ေသဆုံးသြား၏။ ထိုလူသတ္မႈကို တရားစြဲတင္ရာ ဖုန္းေ႐ႊႏွင့္ အေပါင္းပါ ႏွစ္ဦးတို႔မွာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံၾကရေလသည္။

       ျပည္သူလူထု၏ကိုယ္စား အားထားမႈကိုခံရသည့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ အမတ္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား အခြင့္အခါ ႀကဳံလာလွ်င္ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္ဘဲ ရာဇဝတ္မႈကို က်ဴးလြန္တတ္ေလသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီးမျဖစ္မီက ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း မင္းတိုင္ပင္ အမတ္တစ္ဦးသည္ ညဥ့္စာထမင္းကို ဆိုင္တစ္ဆိုင္တြင္ စားေသာက္ေနစဥ္ ဆိုင္တြင္းရွိ အျခားလူတစ္ဦးႏွင့္ အခ်င္းမ်ားၾက၏။ ထိုသို႔ အခ်င္းမ်ားသည္တြင္ အမတ္မင္းသည္ ေဒါသကို မခ်ဳပ္တည္းနိုင္သျဖင့္ မိမိတြင္ ပါလာသည့္ ေသနတ္ျဖင့္ မိမိႏွင့္ အခ်င္းမ်ားသူအား ပစ္ခတ္ရာ ဒဏ္ရာႀကီးစြာ ရေလသည္။ ထိုအမႈကို ႐ုံးတင္ တရားစြဲရာတြင္ ထိုမင္းတိုင္ပင္အမတ္မွာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရေလသည္။ 

ရဟန္းေသာ္မွ ေဒါသမီးႂကြလွ်င္ 

📖📖📖📖📖📖📖📖

      ႏွစ္ရာ့ႏွစ္ဆယ္ ခုနစ္သြယ္ေသာ သိကၡာပုဒ္ကို ေစာင့္ထိန္းၾကရသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားပင္ ျဖစ္လင့္ကစား ေဒါသအေလွ်ာက္ အခြင့္အခါႀကဳံက ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္တတ္ၾကေလသည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး မျဖစ္မီက ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕အနီးတြင္ လူသူမ်ား ၾကည္ညိဳ ကိုးကြယ္ျခင္းခံရေသာ ဦးသုတ ဆိုသည့္ ေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီးတစ္ပါး ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ ၎ဘုန္းႀကီး၏ ေက်ာင္းဝင္အတြင္းရွိ ဇရပ္တြင္ ေနထိုင္သည့္ သီလရွင္ မယ္ေခမာ ဆိုသူႏွင့္ ထိုေက်ာင္းထိုင္ဘုန္းႀကီးတို႔ ေနထိုင္ပုံကို ရပ္႐ြာရွိ လူတို႔က မႏွစ္သက္၍ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးကို ပင့္ေခၚၿပီး ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ေဆာက္ေပးကာ ဘုန္းႀကီး ဦးသုတ၏ ေက်ာင္းအနီးတြင္ ေက်ာင္းထိုင္ေစ၏။ သာမန္လူတို႔ ျဖစ္ပ်က္ေလ့ရွိသည့္အတိုင္း ထိုဘုန္းႀကီးႏွစ္ပါးမွာ တစ္ပါးႏွင့္တစ္ပါး မသင့္မတင့္ ရွိၾက၏။ တစ္ေန႕ေသာအခါဝယ္ ဘုန္းႀကီး ဦးသုတက ဦးဇာဂရ ေက်ာင္းႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ရွိေသာ မိမိ၏ ေက်ာင္းဝင္းၿခံကို မိမိေက်ာင္းရွိ ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားအား ျပဳျပင္ေစရာ ထိုေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားသည္ ဦးဇာဂရ ေက်ာင္းေျမေပၚသို႔ ဝင္ေရာက္ၾက၏။ ထိုအခါ ဘုန္းႀကီး ဦးဇာဂရက ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ႀကိမ္းေမာင္း၍ ေမာင္းႏွင္ထုတ္၏။ ေက်ာင္းသားသူငယ္မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ဆရာဘုန္းႀကီးအား သြားေရာက္ တိုင္ေျပာရာ ဆရာဘုန္းႀကီးလုပ္သူ ဦးသုတမွာ ေဒါသအေလွ်ာက္ ဦးဇာဂရ ေက်ာင္းသို႔ သြားေရာက္ၿပီး ဦးဇာဂရကိုယ္ေတာ္အား ထိုးႀကိတ္ေတာ့၏။  ဦးဇာဂရမွာ မိမိ၏အနီးရွိ ဓါးျဖင့္ယူ၍ ဦးသုတအား ခုတ္ရာ ဦးသုတမွာ ဒဏ္ရာၾကီးစြာ ရရွိသြား၏။ ဓါးခုတ္မႈျဖင့္ ဦးဇာဂရအား တရားစြဲဆိုရာ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပးျခင္း ခံရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကို အခါအခြင့္ ႀကဳံခဲ့လွ်င္ လူတို႔သည္ အမ်ိဳးမေ႐ြး၊ အဆင့္တန္းမေ႐ြး၊ အ႐ြယ္မေ႐ြး ေလာဘ၊ ေဒါသႏွင့္ ေမာဟစိတ္အေလွ်ာက္ က်ဴးလြန္ၾကသည္မွာ ထင္ရွားလွေတာ့၏။      ။

ဦးဝိဇၨာ

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ (CRIMINALOGY) အခန္း - ၂

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ    (CRIMINALOGY)

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

အခန္း - ၂

⛑⛑⛑

စိတ္ေရာဂါမကင္းသူမ်ားႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားဆက္စပ္ပုံ

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူကို ေလ့လာနည္း ၂ - ရပ္

📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖

      ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာမွာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ ျဖစ္ပြါးျခင္း အေၾကာင္းျဖင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူကို အေၾကာင္းကို စုံစမ္းေလ့လာသည့္ ပညာရပ္ျဖစ္သည္။ ထိုပညာရပ္ကို အေနာက္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ သဘာဝ အထုပၸတၱိပညာႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းမႈပညာဟု ႏွစ္ရပ္ ထပ္မံခြဲၿပီး ေလ့လာေလသည္။ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ သဘာဝ အထုပၸတၱိ ပညာတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူ၏ မ်ိဳးရိုးဗီဇ၊ ကိုယ္လက္အဂၤါ အေနအထားႏွင့္ စိတ္ဓါတ္အေျခအေန စသည့္ ကိုယ္လက္အဂၤါႏွင့္ စိတ္တို႔ကို ပိုင္းျခား၍ ေလ့လာသည္။ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းမႈပညာတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူသည္ ငယ္စဥ္မွ မည္သို႔ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သည့္ အေျခေရာက္ရသည္ကို စုံစမ္းေလ့လာသည္။

အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး 

📖📖📖📖📖

     မေကာင္းမႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၾကသူမ်ားသည္ ေလာဘ-ေဒါသ-ေမာဟစိတ္မ်ားေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆိုနိုင္ေသာ္ျငားလည္း၊ ထိုသို႔ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားတြင္ စိတ္ေရာဂါ မကင္းသူမ်ား၊ ရာဂစိတ္ထူးကဲ ေဖါက္ျပန္သူမ်ားႏွင့္ အေပါင္းဖ်က္သျဖင့္ ပ်က္စီးၾကသူမ်ားက ဦးေရပိုမို မ်ားျပားသည္ကို ေတြရမည္ ျဖစ္သည္။ စိတ္ေရာဂါရွိသူ၊ စိတ္ေရာဂါမကင္းသူမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ခ်စ္ခင္ေသာ ေဆြမ်ိဳးမ်ားကို ၎ စိတ္,ေနာက္ ေပါက္လာသည့္အခါ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ၾကသည္ကို မၾကာခဏ သတင္းစာမ်ားထဲ၌ ဖတ္႐ႈၾကရေပသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာသူမ်ားမွာ သာမန္အားျဖင့္ စိတ္ေရာဂါ မရွိ၊ ပကတိ လူေကာင္းမ်ားပမာ လူအမ်ားက ထင္ျမင္ၾကရ၏။ သို႔ေသာ္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ၿပီး၊ ၎ကို စမ္းသပ္ၾကည့္သည့္အခါမွသာ စိတ္ေရာဂါမကင္း၊ အတြင္းစိတ္ ခြၽတ္ယြင္းေနရွာသည့္အတြက္ ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္ေၾကာင္း သိရွိရေလသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ေလာက္က အဂၤလန္ျပည္တြင္ မစၥဒူရန္ကင္ ဆိုသူႏွင့္ အျခားလူ ရွစ္ဦးတို႔အား ရက္စက္စြာ သတ္သည့္ ဂြၽန္ေဂ်ာ့ဟိတ္ ဆိုသူမွာ အေပၚယံအျမင္အားျဖင့္ ၎အား စိတ္ေရာဂါရွိသူတစ္ဦးဟု ယူဆနိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိေခ်။ လူသတ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၿပီးသည့္ေနာက္ ၎၏ဇစ္ျမစ္ကို စုံစမ္းသည့္အခါတြင္မွသာ ငယ္စဥ္က မၾကာခဏ စိတ္ေနာက္ေရာဂါ စြဲကပ္ခဲ့ဖူးသည့္ အေၾကာင္းရင္းေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို က်ဴးလြန္မိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေခ်သည္။

ထူးကဲေသာ ရာဂစိတ္ေဖာက္ျပန္မႈ

📖📖📖📖📖📖📖📖

      ရာစိတ္လြန္ကဲ ေဖာက္ျပန္သူမ်ားလည္း ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကို သာမန္လူမ်ားထက္ ပိုမိုက်ဴးလြန္တတ္သည္။ ရာဂစိတ္ထူးကဲ ေဖာက္ျပန္သူမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္အေျခ မည္သို႔ပင္ ရွိေစကာမူ ရာဂစိတ္ ေဖာက္ျပန္မႈေၾကာင့္ မရွက္မေၾကာက္ လူမ်ား ရြံရွာမုန္းတီး သည့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမ်ားကိုပင္ က်ဴးလြန္နိုင္ၾကသည္။ အဂၤလန္ျပည္၌ ၁၉ ရာစုႏွစ္ အဆုံးေလာက္တြင္ နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီး ေအနာ့(စ) ကာပိုင္းမွာ ကြင္း(စ)ဘဲရီးၿမိဳ႕စား၏သား ေလာ့(ဒ္)အယ္ဖရက္ ေဒါက္ကလပ္ႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈမကင္းသည့္ ရာဂေဖာက္ျပန္မႈကို က်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ ကမာၻေက်ာ္ တရားစီရင္မႈႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ဖူးေလသည္။ ယခု ေလာေလာဆယ္တြင္ပင္ အဂၤလန္ျပည္တြင္ ဘိုလ်ဴးၿမိဳ႕စား ေလာ့(ဒ္)မြန္ေတဂူသည္ ေယာက္်ားကေလးမ်ားႏွင့္ အက်င့္ေဖာက္ျပားသည္ ဆိုသည့္အတြက္ ႐ုံးတင္တရားစြဲဆိုျခင္းခံရဆဲျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ျပည္၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လေလာက္တြင္ ဟာလိုဖေရဒင္ ဆိုသူ မိန္းမစိတ္ေပါက္လ်က္ရွိေသာ ေယာက္်ားငယ္မွာ မိမိခ်စ္သူ ဒင္နစ္ဝက္(ပ္)မင္း ဆိုသူ ေယာက္်ားငယ္ႏွင့္ မိဘမ်ား၏ လက္ရွိပစၥည္းမ်ားသာမက ၎တို႔ ေသဆုံးသည့္အခါမွ ရနိုင္မည့္ အသက္အာမခံေငြမ်ားျဖင့္ လြတ္လပ္ေပ်ာ္႐ႊင္စြာ ေနႏိုင္ရန္ မိခင္ႏွင့္ ဖခင္တို႔အား တစ္ရက္တြင္ အဆိတ္ခတ္ သတ္ခဲ့ဖူးေလသည္။

အေပါင္းဖ်က္ဆီးမႈ

📖📖📖📖📖

      ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈေၾကာင့္ ပ်က္စီးကာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ တရား႐ုံးမ်ားတြင္ မၾကာခဏ အမ်ိဳးေကာင္း သူငယ္မ်ားသည္ လုယက္မႈ ဓားျပတိုက္မႈမ်ားတြင္ တရားခံအျဖစ္ ပါဝင္လ်က္ရွိၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။ ဤသို႔ပ်က္စီးၾကရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ ေလာင္းကစားျခင္း၊ အရက္ေသာက္စားျခင္း၊ မိန္းမမ်ားႏွင့္ ေပ်ာ္ပါးျခင္းတို႔ကို အလြန္အက်ဴး လိုက္စားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤသို အေပါင္းအသင္းဖ်က္၍ ပ်က္စီးရေသာ အမ်ိဳးေကာင္းသား၊ အမ်ိဳးေကာင္းသမီးတို႔မွာ အေနာက္နိုင္ငံမ်ား၌လည္း အေျမာက္အျမား ရွိၾကသည္။ အဂၤလန္ျပည္၌ အေပါင္းဖ်က္၍ ပ်က္စီးၿပီး မေကာင္းမႈ ရာဇဝတ္အျပစ္ကို က်ဴးလြန္သည့္ အထင္ကရအမႈမွာ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ ျဖစ္ပြါးခဲ့သည့္ မစၥတာ စေကာ့စတီဖင္အား သတ္မႈပင္ျဖစ္သည္။ မစၥက္ ဘာနီ ဆိုသူမွာ မိေကာင္းဖေကာင္းမွ ေမြးဖြားလာသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေသာ္လည္း ငယ္စဥ္က အိမ္ေထာင္ပ်က္ၿပီး မေကာင္းသူမ်ားႏွင့္ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံမိ၍ ေသာက္စားမူးယစ္၊ အေပ်ာ္အပါး လိုက္စားကာ မစၥတာ စေကာ့စတီဖင္ ဆိုသူ သူငယ္တစ္ေယာက္ႏွင့္ တရားမဝင္သည့္ လင္မယားအျဖစ္ ေပါင္းသင္းေနထိုင္ခဲ့၏။ ထိုစတီဖင္မွာ အလုပ္အကိုင္ မလုပ္ကိုင္ဘဲ မစၥက္ဘာနီ၏ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားကို သုံးစြဲစားေသာက္ေန႐ုံသာမက မၾကာခဏ နိုင္လိုမင္းထက္ ျပဳက်င့္ၿပီး ထြက္ခြါသြားမည္ဟု အႀကိမ္ႀကိမ္ ၿခိမ္းေျခာက္သည္တြင္ မစၥက္ဘာနီမွာ စတီဖင္အား တစ္ေန႕ေသာအခါ ထိုသို႔ၿခိမ္းေျခာက္သည္တြင္ မခံမရပ္နိုင္၍ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္မိေတာ့၏။ အခန္း-၁ တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေသာ အေမရိကန္ျပည္ ကန္ဆတ္(စ္)ျမိဳ႕တြင္ ျဖစ္ပြားသည့္ လူျပန္ေပးမႈတြင္ ပါဝင္သည့္ မစၥတာေဟာႏွင့္ မစၥက္ေဟဒီ တို႔မွာလည္း နဂိုေကာင္းေသာ္လည္း အေပါင္းအသင္းဖ်က္၍ ပ်က္စီးခဲ့ရေသာသူမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ 

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကာကြယ္နည္းမ်ား

📖📖📖📖📖📖📖📖

      စိတ္ေရာဂါမကင္းေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ရာဂစိတ္လြန္ကဲ ေဖာက္ျပန္ျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္းကို လြယ္ကူစြာ ႀကိဳတင္သိရွိနိုင္ရန္ ခက္ခဲသည့္အေလွ်ာက္၊ မကာကြယ္နိုင္ၾကေသာ္လည္း၊ အေပါင္းအသင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးကာ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္းကို ကာကြယ္နိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ျမႇင့္တင္သည့္ ကစားခုံစားအသင္းမ်ား၊ အႏုပညာအသင္းမ်ား၊ ျပဇာတ္အသင္း၊ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈအသင္းမ်ား စသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ကာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာနည္းတို႔ျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္တင္ျခင္းျဖင့္ ရာဇဝတ္မႈတားဆီးေရးကို ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိၾက၏။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္လည္း ယခုအခါ လူငယ္ေဂဟာ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန၊ အမ်ိဳးသမီး ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန စသည္ျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးကို ျမႇင့္သည့္လုပ္ငန္းရပ္မ်ားကို ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိၾကေသာ္လည္း တစ္နိုင္ငံလုံးတြင္ ေပၚေပါက္လ်က္ရွိသည့္ ရာဇဝတ္မႈဦးေရႏွင့္ ႏိႈင္းစာက နည္းလွ- မညီမွ်လွေသးေပ။ ထိုသို႔ေသာ အလားတူအဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံတြင္းရွိ ေတာလက္ေက်း႐ြာမက်န္ ဖြဲ႕စည္းၾကျခင္းျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံကို တိုးတက္ေစ၍ ရာဇဝတ္မႈပေပ်ာက္ေရးကို ယခုထက္ ထိေရာက္စြာ ႐ြက္ေဆာင္နိုင္ေပမည္။     ။

⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑⛑

ဦးဝိဇၨာ

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ (CRIMINALOGY) အခန္း - ၁

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာပညာ    (CRIMINALOGY)

📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚

အခန္း - ၁ 

ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္

📖📖📖📖📖📖📖📖📖📖

 ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ သူတို႔၌ စိတ္ ဓါတ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကေလသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ မိမိကိုယ္ကိုမိမိ အထင္ၾကီးေသာ စိတ္ဓါတ္၊ အခ်ိဳ႕မွာ ႂကြားဝါတတ္ေသာ စိတ္ဓါတ္၊ အခ်ိဳ႕မွာ စိတ္ငယ္ေသာ စိတ္ဓါတ္ စသျဖင့္ ရွိၾကေလသည္။ သို႔ ေသာ္ မည္သည့္ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူမဆို ၎တို႔ထက္ အင္အားငယ္သည့္ လူမ်ားကို အနိုင္အထက္ ျပဳလုပ္တတ္သည့္ စိတ္ဓါတ္၊ ျပဳလုပ္ခ်င္သည့္ စိတ္ဓါတ္ ရွိၾကစၿမဲျဖစ္သည္။ထိုသို႔ေသာ စိတ္ဓါတ္ရွိေသာေၾကာင့္ လက္နက္စြဲကိုင္သည့္ ဓါးျပမ်ားသည္ လက္နက္မဲ့ ႐ြာသိမ္ ႐ြာငယ္မ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး ႐ြာသားမ်ားကို အနိုင္အထက္ ျပဳက်င့္ကာ ပစၥည္းလု၊ လူႏွိပ္စက္ လုပ္ၾက၏။ ရပ္႐ြာထဲတြင္ ေသာက္စားမူးရစ္ၿပီး မိမိ ကိုယ္ကို မိမိလူမိုက္ဟု အထင္ႀကီးသည့္ လူသည္ မိမိနိုင္သူကို ႏွိပ္စက္ကလူ ျပဳေလ့ ျပဳထ ရွိၿပီး မိမိေၾကာက္ရမည့္ လူမ်ိဳးကိုမူကား အေသအလဲ ေၾကာက္တတ္ၾက၏။ ထိုသို႔ေသာ အနိုင္အထက္ ျပဳက်င့္ေသာ စိတ္ဓါတ္ရွိသူတို႔သည္ မိမိတို႔ထက္ အင္အားႀကီးမားသည့္လူမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ သိုမဟုတ္ မိမိတို႔ ေၾကာက္ၾကရ မည့္ လူမ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုမူ အေၾကာင္းမရွိ၊ ေၾကာက္တတ္သည့္ စိတ္ဓါတ္ရွိၾက၏။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတိုင္းပင္လွ်င္ ျပစ္မႈႏွိမ္နင္းသည့္ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းကိုမဆို ေၾကာက္႐ြံ႕ ၾကစၿမဲျဖစ္၏။

စိတ္ဓါတ္ေလ့လာ၍   ႏွိပ္ကြပ္နည္း႐ွာ

📖📖📖📖📖📖📖📖📖

 အေနာက္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္မ်ားကိုသိရန္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္ပညာ ( Criminal Psychology ) ႏွင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို သိသာရန္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈပညာရပ္ (Criminology ) တို႔ကို ပညာရပ္မ်ားအျဖစ္ျဖင့္ ေလ့လာၾကၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို နည္းပါးေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို တည္ထြင္ကာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈကို ႏွိမ္နင္းၾကေတာ့၏။ အေရးႀကီးေသာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔အေၾကာင္းကို နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေလ့လာ စုံစမ္းၾကရာတြင္ တိုင္းျပည္တျပည္၏ ဓေလ့ထုံးစံ၊ လူမ်ိဳးအေနႏွင့္ ထားတတ္သည့္ စိတ္ဓါတ္ စသည္တို႔ကိုပါ ထည့္သြင္း၍ စဥ္းစားၾကေလသည္။ 

ျပင္သစ္နည္း

📖📖📖

ဥပမာ ျပင္သစ္ျပည္တြင္ ဥပေဒအရ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူသည္ မိမိျပစ္မႈ မက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ေခ်ပရမည့္ တာဝန္မွာ ၎အေပၚတြင္ သက္ေရာက္သျဖင့္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ တခုျဖစ္ေပၚလာလွ်င္ ၎အား ထိုအမႈအတြက္ မသကၤာျခင္းခံရမည္ကို မ်ားစြာေၾကာက္႐ြံ႕ၾက၏။ ထို႔အတြက္ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ မကင္းသည့္သူသည္ ျပစ္မႈတခု က်ဴးလြန္ၿပီးခဲ့လွ်င္ အေနအထိုင္ အမွားမွား အေခ်ာ္ေခ်ာ္ ျဖစ္ရ၏။ ဤသို႔အေနအထိုင္၊ အသြားအလာ မွားမႈကို ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕က စုံစမ္းၿပီး ၎လူကို ဖမ္းဆီးကာ ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္းျဖင့္ မ်ားေသာအမႈမ်ား၌ တရားခံမ်ားသည္ အမွန္ကို ထုတ္ေဖၚကာ မိမိတို႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္းကို ဝန္ခံၾကေတာ့၏။ ဤအမႈစုံစမ္းသည့္ စနစ္ကို ျပင္သစ္ျပည္တြင္ ထေျမာက္ေအာင္ျမင္စြာ အသုံးျပဳသည္ကို ရာဇဝတ္မႈျပစ္မႈ ေလ့လာသူတိုင္း ၁၉၅၃ ခုႏွစ္က အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး စားနပ္ရိကၡာ ပါရဂူႀကီးျဖစ္ေသာ ဆာဂ်က္ ဒရမ္းမြန္း (Sir Jack Drummond)ႏွင့္ ၎၏ ဇနီးသမီးမ်ားကို ျပင္သစ္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းတြင္ ဂ်ီ ဒိုမီနီစီ (G.Dominici.) ဆိုသူက သတ္သည့္ လူသတ္မႈ စုံစမ္းေပၚေပါက္လာပုံတြင္ အကဲခပ္ နိုင္၏။ ထိုလူသတ္မႈတြင္ ျပင္သစ္ျပစ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕မွ လူသတ္မႈ စစ္ေဆးရာတြင္ ျပင္သစ္ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၏ စိတ္ဓါတ္ႏွင့္ ျပင္သစ္ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈႏွိမ္နင္းသည့္အဖြဲ႕တို႔ အသုံးျပဳသည့္ စည္းစနစ္ တို႔ကို ေကာင္းစြာသိနိုင္ေလသည္။ 

အဂၤလိပ္နည္း

📖📖📖📖

 အဂၤလန္ျပည္တြင္မူ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ လူမ်ိဳးအေနႏွင့္ မိမိတို႔၏ အတြင္းေရး အေၾကာင္းမ်ားကို အျခားလူမ်ား သိမွာ မ်ားစြာ ေၾကာက္တတ္ၾက၏။ ၎ျပင္ အဂၤလိပ္လူထုမွာ ျပစ္မႈႀကီးမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့လွ်င္ ရာဇဝတ္ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕ကို တတ္နိုင္ေသာဘက္မွ အကူအညီ ေပးလိုေသာ အေလ့ရွိ၏။ ထို႔အတြက္ ဤလူမ်ိဳးတို႔၏ ဓေလ့ႏွင့္ စိတ္ဓါတ္ကို ေကာင္းစြာ ေလ့လာသိရွိေသာ အဂၤလိပ္ ရာဇဝတ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕တို႔မွာ ျပစ္မႈတခု ျဖစ္ပြားခဲ့လွ်င္ ထိုျပစ္မႈ ျဖစ္ပြားေၾကာင္းကို ဥေကၠာေဒယ် ျဖစ္ေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ျဖင့္ ေၾကညာ၏။ ထိုသို႔ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္သူမွာ ေနမတတ္၊ ထိုင္မတတ္ ျဖစ္ၿပီး ဟိုပုန္းဒီလွ်ိဳး လုပ္ရေတာ့၏။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္သည့္သူကို အဂၤလိပ္လူထုက ေစာင့္ၾကည့္ကာ ရာဇဝတ္မႈ ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕ကို သတင္းေပးေတာ့၏။ ထိုနည္းျဖင့္ မသကၤာသူအား ဖမ္းဆီးရမိေတာ့၏။ ထိုသို႔ရမိသည့္အခါ ေသခ်ာစြာ ေမးျမန္းျခင္း ျပဳလုပ္ကာ ထိုျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမွာ အခ်ိန္အနည္းအတြင္း ဟုတ္တိုင္းမွန္ရာကို ေျဖာင့္ဆို၍ ေျပာေတာ့၏။ ဤျပစ္မႈေပၚေပါက္ေအာင္ စုံစမ္းသည့္ နည္းကို အခ်က္က်စြာ အသုံးျပဳျခင္းကို မၾကာမီက ႏွစ္ရွည္လမ်ား မိမိႏွင့္ မတရား ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေသာ မိန္းမမ်ားအား လွ်ိဳ႕ဝွက္စြာ သတ္ျဖတ္ၿပီး အိမ္အတြင္း၌ အေလာင္းမ်ား ျမႇုဳပ္ႏွံခဲ့သူ ဂြၽန္ ခရစ္(စ္)တီ ( John Christie )၏ လူသတ္မႈကို စုံစမ္းျခင္းတြင္ ေတြ႕ရွိရ၏။ 

အေမရိကနည္း 

📖📖📖📖

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုသည္ စက္မႈပညာ၊ ဓါတ္သတၳဳပညာ၊ လွ်ပ္စစ္ပညာ စသည္တို႔တြင္ မ်ားစြာ ထြန္းကားတိုးတက္ေသာျပည္ျဖစ္၍ မည္သည့္လုပ္ငန္းတြင္မဆို ဓါတ္သတၱဳစက္တို႔ အသုံးျပဳျခင္းျဖင့္ လိုရာကို ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကံေဆာင္နိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းရွိသည့္ တိုင္းျပည္တျပည္ ျဖစ္သည့္အတိုင္း ထိုတိုင္းျပည္ရွိ လူထုမွာလည္း ထိုစက္,ဓါတ္,လွ်ပ္စစ္ စသည္တို႔ျဖင့္ မည္သည့္ကိစၥမ်ိဳးတြင္မဆို ေအာင္ျမင္စြာ အသုံးျပဳနိုင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကေလသည္။ ထိုသို႔ေသာ ယုံၾကည္မႈမွာ ရာဇဝတ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူတို႔၌လည္း ရွိၾက၏။ ထို႔အတြက္ ထိုနိုင္ငံတြင္ ျပစ္မႈတစ္မႈ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း သိလွ်င္ အနီးအနားရွိ ျပည္နယ္အသီးသီး တို႔ရွိ တယ္လီပရင္းတာ (Teleprinter) ေခၚ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ျဖင့္ ျပစ္ မႈ ျဖစ္ပြားေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားသည့္စနစ္၊ ႀကိဳးမဲ့ ေၾကးနန္း (Radio) ျဖင့္အေၾကာင္းၾကားသည့္စနစ္ စသည္တို႔ကို အသုံးျပဳကာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတို႔၏ ပုံသ႑ာန္၊ ၎တို႔အသုံးျပဳသည့္ ယာဥ္၊ ၎တို႔ ကိုင္ေဆာင္သည့္ လက္နက္ စသည္တို႔ကို တမုဟုတ္ျခင္း ႀကိဳတင္ အေၾကာင္းၾကားျခင္းျဖင့္ မသကၤာသူတို႔အား ရာဇဝတ္ႏွိမ္နင္းေရး အဖြဲ႕မ်ားမွ ေစာင့္၍ ၾကည့္ေတာ့၏။ ထိုသိုေစာင့္၍ ေတြ႕ရွိေသာ မသကၤာသူတို႔ကို ဖမ္းဆီးၿပီးလွ်င္ စစ္ေဆးေမးျမန္းျခင္း ျပဳသည့္အခါ၌လည္း အျခားနိုင္ငံမ်ား၌ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္း ျပဳသကဲ့သို႔ မဟုတ္။ မုသားေျပာသည္ကို သိနိုင္သည့္ ဓါတ္စက္(Lie Detector)ကို အသုံးျပဳကာ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္းျပဳ၏။ ဤသို႔ ေခတ္မီစက္ကိရိယာ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို အသုံးျပဳကာ စုံစမ္းေမးျမန္းျခင္းခံရေသာ ရာဇဝတ္ ျပစ္မႈမကင္းသူမွာ နဂိုစိတ္ဓါတ္က အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၏ စက္မႈလက္မႈ လွ်ပ္စစ္ပညာကို တိုးတက္ေနေၾကာင္း သိရွိသျဖင့္ ထိုဓါတ္စက္ကို အသုံးျပဳကာ စစ္ေဆး ေမးျမန္းျခင္းျပဳသည့္အခါ ေၾကာက္႐ြံ႕ျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ဟုတ္တိုင္းမွန္ရာတို႔ကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုၾကေလသည္။ ဤသို႔ေသာ နည္းစနစ္ကို ထေျမာက္စြာ အေမရိကန္ ရာဇဝတ္ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕က အသုံးျပဳခဲ့ေၾကာင္းကို မၾကာမီက ကန္ဆား(စ္) (Kansas) ၿမိဳ႕ရွိ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခု၏ ပိုင္ရွင္ ဂရင္းလိ(စ္) (Greenlease) ဆိုသူ၏ သားငယ္ကို ေက်ာင္းမွ ျဖားေယာင္း ေသြးေဆာင္ ေခၚယူကာ ျပန္ေပးလုပ္၍ ေဒၚလာ ေျခာက္သိန္းခန႔္ ေတာင္းယူ၍ ကေလးကိုပါ သတ္သည့္ ေဟာလ္ (Hall) ႏွင့္ မစၥစ္ဟီးဒီး (Mrs, Heady.) ဆိုသူတို၏အမႈ စုံစမ္းစစ္ေဆးျခင္းကို ၾကည့္႐ႈေလ့လာျခင္းျဖင့္ သိနိုင္ေလသည္။      ။ 

ဦးဝိဇၨာ