အဆိုလႊာ ေရးသားရာတြင္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း လိုက္နာက်င့္သုံးရမည္။
(၁) အဆိုလႊာကို တရားမက်င့္ထုံးဥပေဒ ေနာက္ဆက္တြဲ(က)ပါပုံစံမ်ားကို အသုံးျပဳနိုင္သမွ် ျပဳရမည္။ ယင္းတို႔ကို အသုံးမျပဳနိုင္ပါက ယင္းပုံစံမ်ားႏွင့္ သေဘာအားျဖင့္ ကိုက္ညီနိုင္သမွ် ကိုက္ညီေသာပုံစံမ်ားကို အသုံးျပဳရမည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၃)
(၂) တရားမႀကီးမႈကို တရားစြဲဆိုလႊာတင္သြင္းသည့္ တရား႐ုံးအမည္၊ ခုႏွစ္၊ တရားမႀကီးမႈအမွတ္ ပါရွိရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း၁ (က))
တရားမႀကီးမႈအမွတ္ကို စြဲဆိုသည့္ခုႏွစ္အလိုက္ တရား႐ုံးေတာ္က သတ္မွတ္ေပးရမည္။
(အမိန႔္ ၄၊ နည္း ၂)
(၃) တရားစြဲဆိုေသာ တရားလို၏ အမည္၊ သ႐ုပ္ေဖာ္ျပခ်က္ႏွင့္ ေနရပ္တို႔ကို ေဖာ္ျပေပးရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း၁ (ခ))
သ႐ုပ္ေဖာ္ျပခ်က္ဆိုသည္မွာ အဖအမည္ႏွင့္ ကာယကံရွင္သည္ မည္သူမည္ဝါျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိနိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာအျခား အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည္။
(ေအအိုင္အာ၊ ၁၉၄၃၊ ကာလကတၱား၊ ၃၁၉)
(၄) တရားစြဲဆိုခံရေသာ တရားၿပိဳင္၏ အမည္၊ သ႐ုပ္ေဖာ္ျပခ်က္ ႏွင့္ ေနရပ္တို႔ကို စုံစမ္းသိရွိနိုင္သမွ် ေဖာ္ျပေပးရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁(ဂ))
(၅) တရားလိုျဖစ္ေစ၊ တရားၿပိဳင္ျဖစ္ေစ အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသူ ျဖစ္လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စိတ္မႏွံ႕သူတစ္ဦး ျဖစ္လွ်င္ ေသာ္လည္းေကာင္း ထိုသို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေပးရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း၁ (ဃ))
အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသူဆိုသည္မွာ အ႐ြယ္ေရာက္ျခင္းအက္ဥပေဒ (The Majority Act) ပုဒ္မ ၃ အရ အသက္ ၁၈ႏွစ္ မျပည့္သူကို ဆိုလိုသည္။ ။
စိတ္မႏွံ႕သူ (Person of unsound mind)ဆိုရာတြင္ ႐ူးသြပ္သူအျပင္ စိတ္ေပါ့သြပ္သူ၊ စိတ္ေနာက္သူ စသည့္ စိတ္မမွန္ (Mental infirmity) ျဖစ္ၾကသူမ်ားလည္း ပါဝင္ၾကသည္။
(အမိန႔္ ၃၂၊ နည္း ၁၅)
အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသူကျဖစ္ေစ၊ စိတ္မႏွံ႕သူကျဖစ္ေစ တရားလိုအျဖစ္ တရားစြဲဆိုလွ်င္ ၄င္းတို႔၏ နီးစပ္ရာေဆြမ်ိဳးမိတ္ေဆြ (Next friend) ျဖင့္ စြဲဆိုရသည္။
(အမိန႔္ ၃၂၊ နည္း ၁ ႏွင့္ ၁၅)
အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသူသည္ အမႈကို ကိုယ္တိုင္စြဲဆိုျခင္း၊ ခုခံေခ်ပျခင္း မျပဳနိုင္သျဖင့္ ၄င္း၏ အက်ိဳးသက္ဆိုင္ခြင့္ (ဆိုင္ရာဆိုင္ခြင့္ကို) အ႐ြယ္ေရာက္သူက ၾကည့္ရႈရန္ လိုအပ္သည္။ အ႐ြယ္မေရာက္ေသးသူသည္ တရားလိုျဖစ္လွ်င္ ထိုသူကို နီးစပ္ရာ မိတ္ေဆြဟူ၍လည္းေကာင္း၊ တရားၿပိဳင္ ျဖစ္လွ်င္ အုပ္ထိန္းသူဟူ၍လည္းေကာင္း ေခၚသည္။
(၆) အဆိုလႊာေရးသားရာ၌ စာပိုဒ္မ်ားခြဲ၍ စာပိုဒ္အသီးသီးကို အမွတ္စဥ္တပ္ရမည္။ ရက္စြဲ၊ ေငြေၾကးပမာဏႏွင့္ ကိန္းဂဏန္းတို႔ကို စာသားျဖင့္ မေဖာ္ျပဘဲ ဂဏန္းျဖင့္ ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၂)
(၇) အဆိုလႊာေရးရာတြင္ အေရးပါေသာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားကို တိုတိုႏွင့္ လိုရင္းကို ျပည့္စုံစြာ ေဖာ္ျပရသည္။ သက္ေသခံခ်က္မ်ား၊ ဥပေဒအခ်က္အလက္မ်ားကို မေဖာ္ျပရ။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၂ ႏွင့္ ၅)
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၁၁၉)
(၈) တရားလိုသည္ ကြဲျပားေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္အမ်ားအျပားကို ျဖစ္ေစ၊ သီးျခားကြဲျပားေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားမွ ေပၚေပါက္လာေသာ တရားစြဲဆိုရန္ အေၾကာင္းမ်ားကိုျဖစ္ေစ တသီးတျခားစီ ကြဲကြဲျပားျပားေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၈)
(၉) အမႈမစြဲဆိုမီက အခ်င္းျဖစ္ကိစၥႏွင့္ လိုအပ္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ အေျခအေန၊ အျဖစ္အပ်က္တို႔ကို ထင္ရွားစြာ ေဖာ္ျပရမည့္ အျပင္၊ ထိုကိစၥအတြက္ အခိုင္အမာေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း အဆိုလႊာတြင္ သေဘာသက္ေရာက္ေစရန္ ေဖာ္ျပရ မည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၆)
(၁၀) အမႈျဖစ္ကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အမႈသည္အခ်င္းခ်င္း တစ္ဘက္ႏွင့္ .တစ္ဘက္ စာအတန္တန္အလီလီ အျပန္အလွန္ေပးစာမ်ား၊ ေျပာဆိုမႈမ်ား၊ ပတ္ဝန္းက်င္အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားအရ သြယ္ဝိုက္၍ ပဋိညာဥ္ သို႔မဟုတ္ ဆက္ဆံမႈျဖစ္လာျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳရာတြင္ ယင္းတို႔ကို အေသးစိတ္ေဖာ္ျပရန္ မလိုဘဲ ေယဘုယ် ၿခဳံငုံေဖာ္ျပလွ်င္ လုံေလာက္ သည္။ အဆိုပါ ပဋိညာဥ္ သို႔မဟုတ္ ဆက္ဆံမႈသည္ တစ္ခုထက္ပို၍ ရွိေနၿပီး တစ္ခု သို႔မဟုတ္ တစ္ခုကို အားကိုးအားထားျပဳ၍ ေဖာ္ျပ စြဲဆိုလိုပါက စြဲဆိုနိုင္သည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၂)
(၁၁) ဥပေဒအရ မိမိအတြက္ အသာစီးမွတ္ယူေသာအခ်က္ႏွင့္ တစ္ဘက္အမႈသည္က သက္ေသျပရန္ တာဝန္ရွိသည့္အခ်က္ မ်ားကို တစ္ဘက္အမႈသည္ကလည္း ျငင္းဆိုျခင္းမရွိလွ်င္ အဆိုလႊာတြင္ ေဖာ္ျပရန္ မလို။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၃)
(၁၂) မေ႐ႊ႕မေျပာင္းနိုင္ေသာ ပစၥည္းေပါင္ႏွံျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း အေပါင္ပစၥည္းေ႐ြးႏုတ္ခြင့္ ပိတ္ပင္လိုမႈတြင္ျဖစ္ေစ၊ ေရာင္းလိုမႈတြင္ျဖစ္ေစ၊ ေ႐ြးႏုတ္လိုမႈတြင္ျဖစ္ေစ အေပါင္ပစၥည္းႏွင့္လည္းေကာင္း၊ ေ႐ြးႏုတ္ခြင့္ႏွင့္လည္းေကာင္း အက်ိဳးသက္ဆိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ားဟု တရားလိုက သိရွိထားသူအားလုံးကို အဆိုလႊာ တြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၃၄၊ နည္း ၁(ခ))
(၁၃) တရားၿပိဳင္သည္ အခ်င္းျဖစ္ပစၥည္းတြင္ အက်ိဳးသက္ဆိုင္ခြင့္ ရွိေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ ယင္းသို႔ အက်ိဳးသက္ဆိုင္ခြင့္ရွိသည္ဟု အေရးဆိုလ်က္ရွိေၾကာင္း အဆိုလႊာတြင္ ေဖာ္ျပရမည့္အျပင္၊ တရားလို၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ေျဖရွင္းရန္လည္း တာဝန္ရွိ ေၾကာင္း ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၅)
(၁၄) စာခ်ဳပ္စာတမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စာခ်ဳပ္စာတမ္းပါ အေရးပါ ေသာ လိုရင္းအခ်က္ကိုသာ ေဖာ္ျပရၿပီး စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ အားလုံးကို အက်ယ္ေဖာ္ျပရန္ မလို။ အေရးမပါေသာ အခ်က္ကို ျဖစ္နိုင္သမွ် အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၉)
(၁၅) တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ မသမာစိတ္၊ လိမ္လည္လိုစိတ္ႏွင့္ အျခားစိတ္ေနစိတ္ထား၊ ႀကံ႐ြယ္ခ်က္ မည္သို႔ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပရန္ လိုသည့္ကိစၥတြင္ မည္သည့္ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနအေၾကာင္းမ်ားအရ မည္သို႔စိတ္ထားရွိေၾကာင္း ပတ္ဝန္းက်င္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အက်ယ္ေဖာ္ျပရန္ မလို။ ယင္းျဖစ္ေပၚေနသည့္ စိတ္အေျခအေနကိုသာ တိုက္ရိုက္ေဖာ္ျပ အဆိုျပဳလွ်င္ လုံေလာက္သည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၀)
(၁၆) အဆိုလႊာတြင္ မလိုအပ္ေသာ၊ အသေရပ်က္ေစေသာ၊ အမွန္တရားကို စစ္ေဆးစီရင္ရာတြင္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစေသာ၊ ၾကန္႔ၾကာေစေသာအခ်က္မ်ား မပါရိွေစရ။
(အမိန္႔ ၆၊ နည္း ၁၆)
(၁၇) တရားလိုသည္ ေငြရလိုေၾကာင္း စြဲဆိုလွ်င္ ေတာင္းဆိုသည့္ ေငြပမာဏအတိအက်ကို အဆိုလႊာတြင္ ေဖာ္ျပရမည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၾကားကာလအျမတ္ကိုျဖစ္ေစ၊ တရားလိုႏွင့္ တရားၿပိဳင္အၾကား မရွင္းလင္းရေသးသည့္စာရင္းကို ရွင္းလင္းသည့္အခါ တရားလိုသို႔ ေပးရန္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရမည့္ေငြကိုျဖစ္ေစ ရလိုေၾကာင္းျဖင့္ စြဲဆိုျခင္းျဖစ္ပါက စြဲဆိုသည့္ ေငြခန႔္မွန္းေျခကို အဆိုလႊာတြင္ ေဖာ္ျပရမည္။
(၁၈) အလြဲေျပာဆိုျခင္း၊ လိမ္လည္ျခင္း၊ ယုံၾကည္အပ္ႏွံမႈ ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း၊ တမင္ပ်က္ကြက္ျခင္း၊ မေလ်ာ္ၾသဇာသုံးျခင္း တစ္ရပ္ရပ္ကို အားကိုးအားထားျပဳ၍ စြဲဆိုေသာ အမႈအားလုံးႏွင့္ အထက္တြင္ ဆိုခဲ့ေသာ ပုံစံမ်ားတြင္ ဥပမာအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည္ထက္ ပိုမိုက်ယ္ဝန္းေသာ အခ်က္အလက္မ်ား လိုအပ္သည့္အျခားအမႈအားလုံးတြင္ အခ်က္အလက္မ်ားကို အဆိုအေခ်တြင္ ျပည့္ျပည့္စုံစုံေဖာ္ျပရမည္။ လိုအပ္လွ်င္ ရက္စြဲႏွင့္ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကိုပါ ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၄)
(၁၉) အခ်င္းျဖစ္ပစၥည္းသည္ မေ႐ႊ႕မေျပာင္းနိုင္သည့္ပစၥည္းျဖစ္ပါက ထိုပစၥည္းကို ခြဲျခားသိရွိနိုင္ရန္ လုံေလာက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အဆိုလႊာတြင္ ေဖာ္ျပရမည္။ ထို႔ျပင္ ေၾကးတိုင္ေျမတိုင္းအမွတ္၊ ေျမကြက္အမွတ္၊ နယ္နိမိတ္ႏွင့္ အမွတ္အသားမ်ားကိုလည္း ေဖာ္ျပရသည္။
(အမိန႔္ ၊ နည္း ၃)
(၂၀) တရားလိုသည္ မိမိေတာင္းဆိုေသာ သက္သာခြင့္ကိုျဖစ္ေစ၊ ယင္းသက္သာခြင့္ မရနိုင္ပါက အျခားရလိုသည့္ သက္သာခြင့္ကိုျဖစ္ေစ အဆိုလႊာတြင္ အတိအလင္းေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၇)
(၂၁) အဆိုလႊာကို တင္သြင္းၿပီးေနာက္ အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၇ အရ ျပင္ဆင္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ မူလအဆိုလႊာႏွင့္ မညီၫြတ္သည့္ အခ်က္၊ သို႔မဟုတ္ အဆိုလႊာတြင္ မပါသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္အသစ္၊ စြပ္စြဲခ်က္အသစ္တစ္ရပ္ရပ္ကို တင္ျပျခင္း၊ ထည့္သြင္းျခင္း မျပဳရ။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၇)
တရားမစြဲမီ နို႔တစ္စာေပးရန္ လိုေသာ အမႈတြင္ မည္သည့္ကိစၥ၌ မည္သည့္ေန႕ရက္က မည္ကဲ့သို႔ေပးခဲ့ေၾကာင္း အတိုခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရန္ လိုသည္။ နို႔တစ္စာပါ အခ်က္မ်ားကို အက်ယ္ေဖာ္ျပရန္ မလို။ (အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၁)
(၂၃) တရားလိုက ကိုယ္စားျပဳစြဲဆိုေသာ အမႈတြင္ အခ်င္းျဖစ္ကိစၥ၌ မိမိသည္ အမွန္တကယ္ လက္ရွိအက်ိဳးသက္ဆိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္းကိုသာမက အခ်င္းျဖစ္ကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တရားမမႈစြဲဆိုနိုင္ရန္ ေဆာင္႐ြက္ရမည့္ကိစၥမ်ားရွိပါကလည္း ေဆာင္႐ြက္ၿပီးေၾကာင္း ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၄)
(၂၄) တရားလိုသည္ ေတာင္းဆိုခ်က္အနက္မွ စြန႔္ပယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ခုႏွိမ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းရွိလွ်င္ ထိုစြန႔္ပယ္ေသာ အစိတ္အပိုင္းကို ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁)
(၂၅) အဆိုလႊာတြင္ ေတာင္းဆိုေသာ သက္သာခြင့္တန္ဖိုးကို မွန္ကန္စြာ ေဖာ္ျပရမည္။ ေလွ်ာ့ထားပါက ျပင္ဆင္ေပးရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁၁ (ခ))
(၂၆) အမႈစြဲဆိုၿပီးမွ ေပၚေပါက္လာေသာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အဆိုလႊာမျပင္ဘဲ ယင္းအခြင့္အေရးမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ သက္သာခြင့္ေပးနိုင္မည္ မဟုတ္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၇)
(၂၇) ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ တားျမစ္ထားခ်က္ကို ေဖာ္ျပျခင္းမျပဳ ရ။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁၁(ဃ))
(၂၈) တရားစြဲဆိုရန္ အေၾကာင္းေဖာ္ျပခ်က္ႏွင့္ မည္သည့္အခ်ိန္က စတင္ေပၚေပါက္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္ ပါရွိရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁(င)ႏွင့္ နည္း ၁၁(က))
(၂၉) တရားမမႈကို ကာလစည္းကမ္းသတ္အက္ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းကမ္းသတ္ကာလေက်ာ္လြန္ၿပီးမွ စြဲဆိုေသာအမႈတြင္ ယင္းဥပေဒအရ ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို အဆိုလႊာတြင္ ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၆)
(၃၀) အေရးႀကီးေသာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားကို မတင္ျပနိုင္လွ်င္ ယင္းစာခ်ဳပ္စာတမ္းပါ ကိစၥရပ္မ်ားကို သိရွိထားသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား က်မ္းသစၥာျပဳေစ၍ ယင္းသစၥာျပဳလႊာကို အဆိုလႊာတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပ၍ လိုအပ္သလို တင္သြင္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပရပါမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁၆)
(၃၁) စြဲဆိုသည့္ တရား႐ုံးသည္ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁(စ))
(၃၂) အဆိုလႊာတြင္ တရား႐ုံး၏ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာႏွင့္ ႐ုံးခြန္ အလို႔ငွာ အမႈတန္ဖိုးကို မွန္ကန္စြာ ေဖာ္ျပရသည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁(ဈ)ႏွင့္ နည္း ၁၁ (ဂ))
(၃၃) အဆိုလႊာတြင္ တရားလိုကျဖစ္ေစ၊ နည္းလမ္းတက် လႊဲအပ္ထားေသာ တရားလို၏ အခြင့္ရကိုယ္စားလွယ္ကျဖစ္ေစ လက္မွတ္ေရးထိုးရသည္။ ေရွ႕ေနငွားရမ္းထားပါက ေရွ႕ေနကလည္း လက္မွတ္ထိုးရသည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၄)
(၃၄) အဆိုလႊာ၏ ေအာက္ေျခတြင္ “ဝန္ခံခ်က္” (Verification of Pleading)ဟူ၍ ေရးၿပီး အဆိုလႊာပါ မည္သည့္အပိုဒ္သည္ ကိုယ္တိုင္သိရွိမွန္ကန္သည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း၊ မည္သည့္အပိုဒ္သည္ သတင္းၾကားသိ မွန္ကန္သည္ဟု ယုံၾကည္ ေၾကာင္း၊ မည္သည့္ေန႕ရက္၊ မည္သည့္ေနရာတြင္ ဝန္ခံ လက္မွတ္ေရးထိုးေၾကာင္း ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၁၅)
(၃၅) အဆိုလႊာႏွင့္ ပူးတြဲတင္ျပရမည့္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ား အားကိုးအားထားျပဳ ေသာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းမ်ားကို ေဖာ္ျပရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၉၊ ၁၄ ႏွင့္ ၁၈)
(၃၆) အဆိုလႊာ၏ လက္ဝဲဘက္နံေဘး၌ မည္သည့္စာကိုမွ် ေရးသားျခင္းမျပဳဘဲ လက္ဝဲဘက္နံေဘးတြင္ (၂)လက္မကြက္လပ္ ခ်န္လွပ္ထားရမည္။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၁၁၀၉)
(၃၇) အဆိုလႊာေလွ်ာက္လႊာ၏ ပထမစာမ်က္ႏွာအထက္ပိုင္းတြင္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္ရန္အလို႔ငွာ (၄)လက္မခန႔္ ကြက္လပ္ ခ်န္ ထားရမည္။ စာ႐ြက္နံေဘးကြက္လပ္တြင္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္း မကပ္ရ။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၁၁၀၉)
(၃၈) တန္ဖိုးအေလ်ာက္ ႐ုံးခြန္ထမ္းေဆာင္ရသည့္ အမႈမ်ားတြင္ ႐ုံးခြန္တန္ဖိုးမ်ားသျဖင့္ အဆိုလႊာေလွ်ာက္လႊာ၏ ပထမ စာမ်က္ႏွာအထက္ပိုင္းတြင္ ကပ္၍ ဆုံမည္မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ သီးျခားစာ႐ြက္မ်ားတြင္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္၍လည္းေကာင္း၊ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္း ပါရွိသည့္ စာ႐ြက္မ်ားတြင္လည္းေကာင္း အဆိုလႊာေခါင္းစီးတြင္ ေဖာ္ျပသကဲ့သို႔ ႐ုံးအမည္၊ တရားမႀကီးမႈအမွတ္၊ အမႈသည္မ်ားကို ေရးသားရိုက္ႏွိပ္ၿပီး ႐ုံးခြန္တန္ဖိုး မည္မွ်ထမ္းေဆာင္ပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပ၍ အမႈသည္၊ သို႔မဟုတ္ ေရွ႕ေနက လက္မွတ္ေရးထိုးရမည္။
(၃၉) ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို ရနိုင္သ၍ အျမင့္ဆုံးတံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို အသုံးျပဳရမည္။ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ား တစ္ခုအေပၚ တစ္ခု ထပ္၍ မကပ္ရ။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၉၀)
(၄၀) တရား႐ုံးက ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းအစား ေငြသားကို လက္ခံယူျခင္း မျပဳရ။ စာေရးမ်ားသည္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို လက္ခံယူသည့္အခါ ရရွိေၾကာင္း ေျပစာလက္မွတ္ေပးရမည္။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၉၀ ႏွင့္ ၂၀၃၀)
(၄၁) တရားၿပိဳင္ဦးေရရွိသည့္အတိုင္း အဆိုလႊာ မိတၱဴမ်ား တင္သြင္း ရမည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၉(၁))
(၄၂) တရားလို သို႔မဟုတ္ အယူခံတရားလို သို႔မဟုတ္ ေလွ်ာက္ ထားသူတိုင္းသည္ အဆိုလႊာ၊ အယူခံလႊာ သို႔မဟုတ္ အက်ဥ္းနည္းျဖင့္ စစ္ေဆးရန္ ေတာင္းခံလႊာ သို႔မဟုတ္ ေလွ်ာက္လႊာ တစ္ရပ္ရပ္ကို တင္သြင္းသည့္အခါ သို႔မဟုတ္ စြဲဆိုရန္ ေရာက္ရွိသည့္အခါ မိမိအား ဆင့္ေခၚရန္ လိပ္စာေဖာ္ျပေသာစာမ်ားကို တရား႐ုံးတြင္ တစ္ခ်ိန္တည္း တင္သြင္းရမည္။
(အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-က(၁))
(၄၃) ကိုယ္စားလွယ္မွတစ္ဆင့္ တရားစြဲဆိုရာ၌ အဆိုလႊာတြင္ ကိုယ္စားလွယ္၏လိပ္စာကို ေဖာ္ျပၿပီး “အထက္ပါလိပ္စာသည္ တရားလိုထံ ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာျဖစ္သည္”ဟု ေဖာ္ျပျခင္းသည္ နည္း ၂ဝ က (၁)အရ လိပ္စာတင္သြင္းရာေရာက္သည္။
(ျပာဝါဘီဘီႏွင့္ မစၥတာ အမ္အီဘရာဟင္၊ ၁၉၈၄၊ မတစ၊ ၁၀၅ (အိႏၵိယနိုင္ငံေန တရားလို၏ လိပ္စာကို ေဖာ္ျပရန္ မလို။)
(၄၄) တရားမမႈတြင္ အမိန႔္ဆင့္စာအတြက္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမွာ တရားၿပိဳင္တစ္ဦးအတြက္ ၂၀၀ က်ပ္၊ သက္ေသအတြက္ ၁၀၀ က်ပ္၊ အျခားအမိန႔္ဆင့္စာအတြက္ ၁၀၀ က်ပ္ ထမ္းေဆာင္ရသည္။
(ခ႐ိုင္တရား႐ံုးႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ံုးမ်ားဆိုင္ရာ အမိန႔္ဆင့္ စာမ်ား နည္းဥပေဒမ်ား ၁၀ ႏွင့္ တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၁၀၀၃)။
