သက္​​ေသထြက္​ခ်က္​ မွတ္​တမ္​းတင္​ရန္​ မည္​သူ႔တြင္​ တာဝန္​ရိွသနည္​း။

သက္​​ေသထြက္​ခ်က္​ မွတ္​တမ္​းတင္​ရန္​ မည္​သူ႔တြင္​ တာဝန္​ရိွသနည္​း။

Iron Rose‎ ​ေမး၍ Tun Myo Htay ​ေျဖသည္​။

Iron Rose‎

July 30, 2014 ·

က်ြန္မ တစ္ခုေလာက္ ေမးခ်င္ ပါတယ္။ ဥပ ေဒ အရာ ရွိက ေမး ခြန္း ေမးၿပီး ရင္ မွတ္တမ္း တင္ေပးရပါတယ္။ မွတ္ တမ္း တင္ တာက ဥပ ေဒ အရာ ရွိ ရဲ႕လုပ္ ပိုင္ ခြင့္လား။ တရား သူႀကီး ရဲ႕ လုပ္ ပိုင္ ခြင့္လား သိခ်င္ ပါတယ္ ဆရာ ။ တရား သူႀကီး တစ္ေယာက္ က ေတာ့ ဥပ ေဒ အရာ ရွိကို မွတ္တမ္း တင္ ခြင့့္မ ေပးပဲ သူ႕ အာေဘာ္နဲ႔ သက္ေသ ေျပာသမွ် ကို စကားေျပာ ပံုစံ နဲ႕ တစ္လံုး မက်န္ မွတ္တမ္း တင္ေနလို႔ပါ။ စာပံုစံ နဲ႔ ပဲ တင္ ရမွာ မဟုတ္လား ဆရာ။ သက္ ေသ ေျပာသ မွ် ထမင္းစား ေရ ေသာက္ တာက အစ ေပါ့။ ထြက္ ခ်က္ ေတြကို ေတာ့ တရား သူႀကီး ကိုယ္ တိုင္ ပဲ ေရး မွတ္ ရတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ သိပါတယ္။( ျပစ္က်င့္ ပုဒ္မ- ၃၅၆ အရ ) ဒီပုဒ္ မ မွာျပဌာန္း ထားတဲ႔ သ ေဘာက ေရး မွတ္ ရမွာကို ေျပာတာလား ။ ထြက္ခ်က္ ေတြကို သူ႔ပါးစပ္ နဲ႔ မွတ္တမး္တင္ တာကိုပါ ​ေျပာတာလား မရွင္းဘူး ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ စီရင္ ထံုး မ်ား ရွိရင္ လည္း ညႊန္ ျပ ေပး ေစခ်င္ ပါတယ္။ ဥ ပ ေဒ အရာ ရွိတာ ဝန္က ေမးခြန္း ေမး ေပးရံု သက္ သက္ ပဲျဖစ္ ေနသလား လို႔ပါ ။ ေျဖၾကားေပးဦး ဆရာ။

Tun Myo Htay

 ျပစ္မႈဆုိင္ရာက်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ - ၃၅၆ မွာ the evidence of each witness shall be taken down in writing by the Judge or Magistrate or from his dictation ------- လို႔ျပဌာန္းထားပါတယ္။ သက္ေသထြက္ခ်က္ကို ရာဇ၀တ္တရားသူႀကီး ကိုယ္တိုင္က ျဖစ္ေစ ၊ ၄င္းကႏႈတ္တိုင္ခ်ေပးျခင္း (dictation) ျဖင့္ျဖစ္ေစ ရယူရပါတယ္။

ထို႔ေၾကာင့္ တရားသူႀကီးက ႏႈတ္တုိက္ေခၚေပးတာလည္း က်င့္ထံုးပုဒ္မ - ၃၅၆ မွာ အက်ံဴး၀င္ပါတယ္။

သက္ေသထြက္ခ်က္ကို ပုဒ္မ - ၃၅၉ မွ အေၾကာင္းအရာေျပာဆိုသည့္ပံုစံ (in the form of a narrative)ျဖင့္ ​ေရးမွတ္ရမည္ဟု ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ထို႔ေၾကာင့္ တရားသူႀကီးက စကားေျပာ ပံုစံ နဲ႕ တစ္လံုး မက်န္ မွတ္တမ္းတင္တာ မွန္ပါတယ္ဆရာမ။

တစ္လံုးမက်န္မွတ္တမ္းတင္တာမွန္ပါသလားဆိုလို႔ တရားသူႀကီးသည္ သက္ေသက ေမးျမန္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ေျဖၾကားသည္ျဖစ္ေစ၊ အမွန္တကယ္ျဖစ္ႏိုင္သမွ် အနီးကပ္ဆံုးေရးသားသင့္သည္။ သက္ေသက ေျပာၾကားသည့္အတိုင္း တိတိက်က်ေရးမွတ္ရမည္။ ေမာင္ညင္းျဗဴ ႏွင့္ အစိုးရ ( ၁၈၉၃-၁၉၀၀ ၊ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ စာ ၇၂၊(၇၇၊၇၈) ျပဆိုပါတယ္ဆရာမ။

တရားသူႀကီးသည္ အေမး ႏွင့္ အေျဖကို လံုးေစ့ပတ္ေစ့ေရးသားရန္တာ၀န္မရွိေခ်။ အမႈသည္ တစ္ဘက္ဘက္မွ အထူးေတာင္းဆိုသည္မဟုတ္လွ်င္ ၄င္း၏စဥ္းစားေ၀ဖန္ ပဋိတာ၀န္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္သာျဖစ္သည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္ ၊ ျပစ္မႈဆိုင္ရာက်င့္ထံုးဥပေဒဋီကာ စာ - ၁၀၇၄)

သက္ေသထြက္ခ်က္ မွတ္တမ္းတင္ရန္မွာ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ တာ၀န္ျဖစ္၍ အမႈသည္မ်ားအေနျဖင့္ မည္သို႔မည္ပံု မွတ္တမ္း ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳရန္ မဟုတ္ေပ ဟု ဗြီပရာကပ္ဆင္း ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ( ၁၉၈၁၊ မတစ၊ စာ ၆၄) မွာျပဆိုပါတယ္။

ထို႔ေၾကာင့္ က်င့္ထံုးပုဒ္မ - ၃၅၆ ကို အတိအက်လိုက္နာမည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ ဥပေဒအရာရွိ၊ တရားလို၏ေရွ႕ေန၊ တရားခံ၏ေရွ႕ေနမ်ားသည္ သက္ေသကို စစ္ေမးခြင့္သာရွိၿပီး သက္ေသထြက္ခ်က္ကို မွတ္တမ္းတင္ခြင့္မရွိပါေၾကာင္း ​ေလးစားစြာျဖင္​့  တင္ျပအပ္ပါသည္ ဆရာမခင္ဗ်ာ။

Iron Rose

 ဟုတ္ကဲ႔ပါ ဆရာ။ အခုလို ေျဖၾကား ေပးတာ ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ ဆရာ။