လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးျခင္းဆိုင္ရာ သိေကာင္းစရာ
ျပစ္ဒဏ္မွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ဟာ ကာလ၊ ေဒသအလိုက္ အေခၚအေ၀ၚ အသုံးအႏႈန္း ကြဲျပားမႈ ရွိၾကေသာ္လည္း၊ ကမၻာ့သမိုင္းစဥ္ တေလ်ာက္မွာ လက္ခံက်င့္သုံးမႈ ရွိၾကပါတယ္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ ကာလမွာပင္ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္မ်ားက မင္းျပစ္မင္းဒဏ္ သင့္သူ ေက်းကြ်န္ေတာ္ေတြကို ရာဇဒဏ္ ေဘးက လြတ္ၿငိမ္းေစၿပီး အသက္ ခ်မ္းသာေပးခဲ့တဲ့ သာဓက မ်ားစြာလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းစဥ္ တေလွ်ာက္မွာလည္း ဘုရင္စနစ္မွ စ၍ ယေန႔ေခတ္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ လက္ထက္တိုင္ေအာင္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတြ အခါအားေလ်ာ္စြာ ေပးခဲ့ၾကတာကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးျခင္းဆိုင္ရာ သိေကာင္းစရာ အခ်ိဳ႕ကို စာေပက်မ္းလာမ်ား အတုိင္း ေကာက္ႏုတ္ တင္ျပေပးလိုပါတယ္။
* လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ (Amnesty) ဟူသည္ ...
လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ဆိုတာ သာမန္အားျဖင့္ လူပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးတည္းအတြက္ ရည္ရြယ္တာ မဟုတ္ဘဲ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ လူတစ္စု (သို႔မဟုတ္) အမ်ိဳးအစား၊ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုအတြက္ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ေပးျခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္။ တစ္နည္းဆိုရရင္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ဆိုတာ ျပစ္မႈလို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အျပဳအမူကို ျပစ္မႈလို႔ မယူဆေတာ့ဘဲ ျပည္သူတို႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ သင္ပုန္းေခ်ကာ ခြင့္လႊတ္ျခင္းမ်ိဳးပဲလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တရားရုံးေတြမွာ အမႈစစ္ေဆးခံေနရဆဲ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္က်ခံ ေနရသူေတြကိုပါ အထိုက္အေလ်ာက္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ရရွိေစပါတယ္။* ဘာေၾကာင့္ ေပးသလဲ၊ ဘယ္အခါ ေပးသလဲ
လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးျခင္းဟာ ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲက စာနာသနား သက္ညွာလို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ၿပီး ထူးျခားတဲ့ အခါႀကီး၊ ရက္ႀကီး၊ အျဖစ္အပ်က္၊ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ႀကီးမ်ား၊ ထေျမာက္ ေအာင္ျမင္မႈႀကီးမ်ား စသည္တို႔ ေပၚေပါက္တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးေလ့ရွိတာကိုလည္း ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စစ္ေျပၿငိမ္းတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ဆိုၾကရင္ စစ္မက္ ဓေလ့ထုံးတမ္းနဲ႔ ဥပေဒ ကို မလိုက္နာခဲ့ဘဲ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတဲ့ ႏွစ္ဘက္ စစ္သားေတြအေပၚမွာ ၄င္းတို႔ က်ဴးလြန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြအတြက္ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ျပဳရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး စစ္ေျပၿငိမ္းစာခ်ဳပ္ေတြမွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ထည့္သြင္းေရးသား ခ်ဳပ္ဆို တတ္တာမ်ိဳးလည္း ရွိေၾကာင္း မွတ္သားေလ့လာ ရပါတယ္။* ကြဲကြဲျပားျပား သိပါေစ
လူအမ်ားက "လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးျခင္း" (Pardom) ကို "လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ေပးျခင္း" (Amnesty) ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရနဲ႔ ေရာေထြးယွက္တင္ သုံးစြဲေလ့ရွိၾက ပါတယ္။ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးျခင္း (Pardom) ကို အမ်ားအတြက္ မဟုတ္ဘဲ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ (သို႔မဟုတ္) လူနည္းစုကို အက်ိဳးခံစားခြင့္ ေပးရာမွာ သုံးစြဲေလ့ရွိတာ ျဖစ္ပါတယ္။"လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးျခင္း" မွာ "ကန္႔သတ္ခ်က္ မရွိဘဲ ေပးတဲ့ လုံး၀လြတ္ၿငိမ္းခြင့္" (Free Pardom) နဲ႔ "စည္းကမ္း သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ေပးတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ႏွင့္ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ (Conditional Pardom) ဆိုၿပီး ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ရွိပါတယ္။ လုံး၀ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးျခင္းရဲ႕အက်ိဳးအာနိသင္ကေတာ့ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ရသူအား ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းကို ပေပ်ာက္ေစတာ ျဖစ္လို႔ ဥပေဒအရ ထိုသူဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ ျခင္းမရွိတဲ့ အျပစ္ကင္းစင္သူ အျဖစ္ကို ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ ျပစ္ဒဏ္က်ခံေနရဆဲ ျဖစ္ရင္လည္း ျပစ္ဒဏ္မွ လြတ္ကင္းေစျခင္းျဖင့္ ထိုျပစ္ဒဏ္ကို ဖယ္ရွား ပယ္ဖ်က္၊ သင္ပုန္းေခ်လိုက္ျခင္း လည္း ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္သားရပါတယ္။
* လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ေပးျခင္း အမ်ိဳးအစားမ်ား
"လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ေပးျခင္း" (Amnesty) မွာေတာ့ ေအာက္ပါ အမ်ိဳးအစားမ်ား ပါ၀င္ပါတယ္__(၁) ျပစ္ဒဏ္ဆိုင္းငံ့ျခင္း (Reprieve or Suspension of Sentence)
(၂) ျပစ္ဒဏ္ ေရႊ႕ဆိုင္းျခင္း (Respite)
(၃) က်ခံရန္ က်န္ရွိေသာ ျပစ္ဒဏ္ကို ေလ်ာ့ေပါ့ျခင္း/ ေလွ်ာ္ပစ္ျခင္း (Remmission)
(၄) ျပစ္ဒဏ္ ေလ်ာ့ခ် ေျပာင္းလဲေပးျခင္း (Commutation)
(၅) အမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ သက္ညွာျခင္း (Clemency) ။
* ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၀၁၊ ၄၀၂ အား ေလ့လာျခင္း
ပုဒ္မ ၄၀၁ အရ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဟာ မည္သို႔ေသာ အမိန္႔မွာမဆို စည္းကမ္းခ်က္ ပါသည္ျဖစ္ေစ၊ မပါသည္ျဖစ္ေစ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ ခံထားရၿပီး ျဖစ္တဲ့ တရားခံတစ္ဦး အေပၚ ျပစ္ဒဏ္ တစ္ခုလုံး၊ ဒါမွမဟုတ္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကို ဆိုင္းငံ့ျခင္း (Suspersion)၊ က်ခံရန္ က်န္ရွိေနတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကို ေလ်ာ့ပစ္ျခင္း၊ ေလွ်ာ့ေပါ့ေစျခင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ျပစ္ဒဏ္ဆိုင္းငံ့ ထားရန္၊ လြတ္ၿငိမ္း သက္သာခြင့္ေပးရန္ အျပစ္က် တရားခံက ေလွ်ာက္ထားမယ္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဟာ စစ္ေဆးတဲ့ ရုံး (သို႔မဟုတ္) ျပစ္ဒဏ္ အတည္ျပဳတဲ့ ရုံး၌ ထိုေလွ်ာက္လႊာကို လက္ခံရန္ သင့္၊မသင့္ အႀကံဥာဏ္ ေတာင္းဆိုႏိုင္ပါတယ္။ လက္ခံရန္ (သို႔မဟုတ္) ပယ္ရန္ အႀကံေပးခ်က္ကို အမႈတြဲႏွင့္ တပါတည္း တင္ျပလာတဲ့ အခါမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဟာ လုံး၀ (သို႔မဟုတ္) စည္းကမ္းခ်က္ ပါတဲ့ ဆိုင္းငံ့သည့္ အမိန္႔ (သို႔မဟုတ္) ေလ်ာ့ေပါ့ေစတဲ့ အမိန္႔ကို ထုတ္ျပန္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလို ထုတ္ျပန္ရာမွာ ေလွ်ာက္ထားသူရဲ႕ သေဘာဆႏၵကို လိုက္နာေနဖို႔ မလိုပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဟာ ယင္းသို႔ ျပစ္ဒဏ္ ဆိုင္းငံ့ရန္ (သို႔မဟုတ္) ေလ်ာ့ေပါ့ေစရန္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အခါ ေဆာင္ရြက္ပုံ၊ ေဆာင္ရြက္နည္းေတြကို စည္းကမ္းသတ္မွတ္ ညႊန္ၾကား ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို စည္းကမ္း/ ညႊန္ၾကားခ်က္ တစ္စံုတစ္ရာ ရွိတယ္လို႔ေတာ့ မၾကားမိပါဘူး။ အကယ္၍သာ မရွိခဲ့ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ေပးျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း တစ္ရပ္ကို (က်င့္ထုံးအရ) ေရးဆြဲသင့္တယ္လို႔ ေတြးမိပါတယ္။ ပုဒ္မ ၄၀၂ အရလည္း ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံ လ်က္ရွိသူရဲ႕ သေဘာတူညီ ခ်က္ မပါရွိဘဲ ခ်မွတ္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ထက္ နိမ့္ေသာ အျခားျပစ္ဒဏ္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးသို႔ ေလ်ာ့ခ် ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ေပးႏိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။* ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄ (က)၊ (ခ)
၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၀၄ (က)အရ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ျပစ္ဒဏ္ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ (Pardom) ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိၿပီး၊ ပုဒ္မ ၂၀၄ (ခ)အရ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီရဲ႕ေထာက္ခံခ်က္နဲ႔ အညီ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ (Amnesty) ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိတယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ လူတစ္စု (သို႔မဟုတ္) အမ်ိဳးအစား အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုအတြက္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ျဖစ္ေသာ (General Amnesty) အေထြေထြ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ (သို႔မဟုတ္) လူနည္းစုအား ျပစ္မႈမွသာမက ျပစ္ဒဏ္မွပါ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ျပဳေသာ လုံး၀ (သို႔မဟုတ္) စည္းကမ္းခ်က္ျဖင့္ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ျပဳျခင္းနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥေတြကို ေဆာင္ရြက္ၿပီး၊ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထုံးဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၀၁ နဲ႔ ၄၀၂ တို႔အရ ေလွ်ာက္ထားကာ ျပစ္ဒဏ္ ဆိုင္းငံ့ျခင္း၊ က်န္ရွိတဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကို ေလ်ာ့ေပါ့ျခင္း၊ ေလ်ာ္ပစ္ျခင္း၊ ျပစ္ဒဏ္ ေလ်ာ့ခ် ေျပာင္းလဲေပးျခင္း စတဲ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ မ်ိဳးကိုသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္တာကို ေလ့လာေတြ႕ရွိ ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေသဒဏ္ ခ်မွတ္ခံရသူရဲ႕ ေလွ်ာက္ထားမႈေတြမွာလည္း မည္သည့္ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ ေလွ်ာက္ထားေစကာမူ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတကသာ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပ႒ာန္းထားျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္တယ္လို႔ သုံးသပ္ရရိွပါတယ္။ယခုအခါ ၂၀၁၄ ႏွစ္ေဟာင္းမွ ၂၀၁၅ ႏွစ္သစ္သို႔ ကူးေျပာင္းစ ျဖစ္တာမို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသား အားလုံးရဲ႕ ဦးကင္းဥေသွ်ာင္ ျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္ အေနနဲ႔ စည္းကမ္း ေသ၀ပ္ၿပီး အက်င့္စာရိတၱ ျပန္လည္ျပဳျပင္ လာၾကေသာ အက်ဥ္းသားမ်ားႏွင့္ စာရိတၱ ဆိုင္ရာ ျပစ္မႈမဟုတ္ဘဲ အျခားျပစ္မႈမ်ားနဲ႔ ျပစ္ဒဏ္က်ခံၿပီး၊ က်ခံဆဲ အက်ဥ္းသားမ်ားကို လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထား သနားငဲ့ညွာစြာနဲ႔ အက်ဥ္းသားမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ က်န္ရစ္ေသာ မိသားစု၀င္မ်ားရဲ႕ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး အခက္အခဲ မ်ားစြာတို႔အား ေျပေလ်ာ့သက္သာရာ ရစိမ့္ေသာငွာ သင့္ျမတ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုမွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္မ်ား ထုတ္ျပန္ေပးပါေစေၾကာင္း မဂၤလာႏွစ္သစ္မွာ ဆုေတာင္းလိုက္ ရပါတယ္ ခင္ဗ်ာ။
လႊမ္းမိုးေအာင္ (တရားေရး)
