Sunday, February 24, 2019

အဆိုအေခ်ဆိုင္ရာ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား (၁)

အဆိုလႊာတြင္ ႐ုံးခြန္ထမ္းေဆာင္ျခင္း
🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂

အဆိုလႊာတြင္ တရား႐ုံး၏ စီရင္ပိုင္ခြင့္အာဏာႏွင့္ ႐ုံးခြန္အလို႔ငွာ အမႈတန္ဖိုးကို ေဖာ္ျပရသည္။
(အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁)

စြဲဆိုသည့္အမႈတန္ဖိုးအေပၚျဖစ္ေစ၊ အမႈတန္ဖိုး တိတိက်က် သတ္မွတ္၍ မရေသာ အမႈမ်ိဳးတြင္ျဖစ္ေစ အမႈအမ်ိဳးအစားအလိုက္ ႐ုံးခြန္ အက္ဥပေဒႏွင့္အညီ ႐ုံးခြန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။ အဆိုလႊာတြင္ ႐ုံးခြန္ လုံေလာက္စြာ ထမ္းေဆာင္မထားပါက လိုအပ္ေသာ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္း ကို ထပ္မံထမ္းေဆာင္ရန္ တရား႐ုံးက အခ်ိန္သတ္မွတ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ သတ္မွတ္သည့္အခ်ိန္အတြင္း ထပ္မံထမ္းေဆာင္ရန္ ပ်က္ကြက္ပါက အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁၁ အရ အဆိုလႊာပယ္ျခင္းခံရမည္ ျဖစ္သည္။ (အဆိုလႊာပယ္ျခင္းသည္ ပလပ္ျခင္းမဟုတ္သျဖင့္ အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁၃ အရ ယင္းအမႈကို ျပန္လည္စြဲဆိုနိုင္သည္။)

႐ုံးခြန္အက္ဥပေဒ၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ တစ္ဖက္အမႈသည္အေပၚ လက္နက္သဖြယ္ အသုံးျပဳရန္မဟုတ္ဘဲ နိုင္ငံေတာ္အတြက္ အခြန္ဘ႑ာရရွိရန္ ျဖစ္သည္။
(ခ်စ္တီးနတ္လီမိတက္ဘဏ္ ႏွင့္ ဦးေတာ္၊ ၁၉၅၇၊ မတစ၊ လႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၊ ၅၆)

ၾကားကာလ အျမတ္အစြန္းရလိုမႈႏွင့္ စာရင္းရွင္းလင္းေပးေစလိုမႈမ်ားတြင္ ဒီကရီက်ေငြသည္ ေတာင္းဆိုေသာေငြထက္ ပိုေနပါက ထိုပိုေသာ ေငြအတြက္ ႐ုံးခြန္ထပ္မံမထမ္းေဆာင္လွ်င္ ဒီကရီကို အတည္ျပဳခြင့္မရေပ။ (႐ုံးခြန္အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၁)။ သို႔အတြက္ အဆိုပါအမႈမ်ား စြဲဆိုသည့္အခါ တရားစြဲဆိုသည့္ေန႕အထိ ရရန္ရွိသည့္ေငြမ်ားကို အမႈတန္ဖိုး အျဖစ္ ေဖာ္ျပ၍ ႐ုံးခြန္ထမ္းေဆာင္ထားၿပီး ဒီကရီက်ေငြက ပိုမိုခ်မွတ္ ပါက ႐ုံးခြန္ထပ္မံထမ္းေဆာင္ပါမည့္အေၾကာင္း အဆိုလႊာတြင္ေဖာ္ျပေပးၾကသည္။

တရားၿပိဳင္သည္ အမိန႔္ ၂၁၊ နည္း ၁၃ အရ အေမြေဝစုရရွိလွ်င္ ႐ုံးခြန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။
(ဦးဖိုးျမႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ရီယိုဖရက္၊ ၁၉၃၉၊ ရန္ကုန္၊ ၁၃၄)

႐ုံးခြန္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မူလမႈတြင္ ကန႔္ကြက္ခဲ့ျခင္း မရွိပါက ဇာရီမႈတြင္ ႐ုံးခြန္ကိစၥ အေရးဆိုပိုင္ခြင့္မရွိ။
(ဦးကိုႀကီးႏွင့္ ေဒၚေပ၊ ၁၉၇၆၊ မတစ၊ ၄)


💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥


အဆိုလႊာ၌ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္ရမည့္ ေနရာႏွင့္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္နည္း
🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂

အဆိုလႊာ ေလွ်ာက္လႊာ၏ ပထမစာမ်က္ႏွာအထက္ပိုင္းတြင္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းကပ္ရန္အလို႔ငွာ (၄)လက္မခန႔္ ကြက္လပ္ခ်န္လွပ္ထားရမည္။ စာ႐ြက္နံေဘးကြက္လပ္တြင္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္း မကပ္ရ။ ကပ္လ်က္ပါလွ်င္ တရား႐ုံးက လက္မခံရ။ ျပန္လည္ကပ္ရန္ အမႈသည္ကို ျပန္ေပးရမည္။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၁၁၀၉)

႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို ရနိုင္သေ႐ြ႕ အျမင့္ဆုံးတန္ဖိုးရွိ တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို အသုံးျပဳရမည္။ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားတစ္ခု အေပၚတစ္ခု ထပ္ေအာင္ ကပ္ျခင္း မျပဳရ။ ထပ္၍ ကပ္ပါက ႐ုံးက ခြင့္မျပဳရ။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၉၀)

တရား႐ုံးက ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းအစား ေငြသားကို လက္ခံယူျခင္း မျပဳရ။ လက္ခံရယူသည့္ အေလ့အထလည္း မရွိေစရ။ စာေရးမ်ားသည္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားကို လက္ခံယူသည့္အခါ ရရွိေၾကာင္း ေျပစာလက္မွတ္ေပးရမည္။
(တရား႐ုံးမ်ားလက္စြဲ အပိုဒ္-၉၀ ႏွင့္ ၁၀၃၀)

၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္၊ ႐ုံးခြန္အက္ဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္အရ ႐ုံးခြန္ အမ်ားဆုံး ၁၅ဝဝဝဝိ/- က်ပ္အထိ သတ္မွတ္ထားသျဖင့္ ယင္းအမႈမ်ိဳးအတြက္ ႐ုံးခြန္ႏွိပ္တံဆိပ္ေခါင္းမ်ားျဖင့္ သီးျခားထမ္းေဆာင္နိုင္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ သီးျခား႐ုံးခြန္ထမ္းေဆာင္သည့္ ႐ုံးခြန္တံဆိပ္ေခါင္းစာ႐ြက္ အသီးသီးတြင္ အဆိုလႊာေခါင္းစီး၌ ေဖာ္ျပသကဲ့သို႔ ႐ုံးအမည္။ တရားမႀကီးမႈအမွတ္၊ အမႈသည္အမည္၊ အမႈသည္မ်ားကို ေရးသား၊ ရိုက္ႏွိပ္ထားၿပီး ႐ုံးခြန္တန္ဖိုး မည္မွ်ထမ္းေဆာင္ပါေၾကာင္း ေဖာ္ျပ၍ အမႈသည္ သို႔မဟုတ္ ေရွ႕ေနက လက္မွတ္ထိုးထားရန္ လိုမည္ျဖစ္သည္။


💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥💥


အဆိုလႊာ၊ ေခ်လႊာႏွင့္အတူ ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာတင္သြင္းျခင္း
🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂🌂

အဆိုလႊာ၊ ေခ်လႊာတို႔တြင္ အမိန႔္ ၆၊ နည္း ၃ ႏွင့္ အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁ တို႔အရ အဆိုလႊာ၊ ေခ်လႊာတို႔တြင္ တရားလို၊ တရားၿပိဳင္တို႔၏ ေနရပ္လိပ္စာမ်ား ေဖာ္ျပရသည့္အျပင္ တရားလိုသည္ အဆိုလႊာ တင္သြင္းသည့္အခါ မိမိအား .ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာေဖာ္ျပထားသည့္ သီးျခားစာတြဲ (a proceeding stating his address for service) (တစ္နည္းအားျဖင့္ ၄င္းအားဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာသီးျခားေလွ်ာက္လႊာ)ကို တစ္ၿပိဳင္တည္းတင္သြင္းရမည္။
(အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-က(၁))

ထို႔အတူ လာေရာက္ခုခံမည့္ တရားၿပိဳင္က ၄င္းအား တရား႐ုံးသို႔ လာေရာက္၍ ေခ်လႊာတင္ရန္ ဆင့္ဆိုသည့္ေန႕ သို႔မဟုတ္ ထိုေန႕မတိုင္မီ မိမိအား ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာေဖာ္ျပထားသည့္ေလွ်ာက္လႊာ၊ စာတြဲကို တင္ရမည္။
(အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-က(၂))

တရားလိုက မိမိအား ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာတင္သြင္းရန္ ပ်က္ကြက္လွ်င္ အဆိုလႊာကို ပလပ္ျခင္းခံရမည္။ ထို႔အတူ တရားၿပိဳင္က မိမိအား ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာတင္သြင္းရန္ ပ်က္ကြက္လွ်င္ ေခ်လႊာကို ပလပ္ျခင္းခံရမည္။ ထိုသို႔ လိပ္စာတင္ရန္ ပ်က္ကြက္ေသာ အမႈသည္ အေပၚ ယင္းသို႔ေသာ ပလပ္သည့္အမိန႔္ခ်ေပးရန္ တစ္ဖက္က ေလွ်ာက္ထားနိုင္သည္။ ယင္းသို႔ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အေပၚ တရား႐ုံးက သင့္ေလ်ာ္မွ်တသည့္ အမိန႔္ခ်မွတ္ေပးနိုင္သည္။
(အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂၀-က(၄))

အဆိုအေခ်မ်ားတြင္ လိပ္စာမ်ားေဖာ္ျပထားသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂၀-က အရ ဆင့္ေခၚရန္ လိပ္စာေဖာ္ျပရန္ မလိုဟု မွားယြင္းယူဆတတ္ၾကသည္။ အဆိုတြင္ အမိန႔္ ၇၊ နည္း ၁(ခ)ႏွင့္ (ဂ)အရ တရားလိုႏွင့္ တရားၿပိဳင္အသီးသီး၏ ေနရပ္ကို ေဖာ္ျပရသည္မွန္ေသာ္လည္း အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-ကတြင္ ဆင့္ေခၚရန္ လိပ္စာကို ရည္ၫႊန္းထားေၾကာင္း ေတြ႕ရေပလိမ့္မည္။ ယင္းျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို တိတိက်က်လိုက္နာမည္ဆိုပါက ဆင့္ေခၚရန္လိပ္စာကို သီးျခားစာတြဲ (ဆိုလိုသည္မွာ သီးျခားစာ႐ြက္)တြင္ ေဖာ္ျပရန္ ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕က အဆိုအေခ်ပါအမႈသည္မ်ား၏ ေနရပ္ကို ၫႊန္း၍ အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-က အလို႔ငွာ ဆင့္ေခၚရန္လိပ္စာျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုအေခ်မွာပင္ တစ္ပါတည္းေဖာ္ျပၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဤနည္းျဖင့္ အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-ကပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို စတိသေဘာ လိုက္နာၾကသည္။ တရား႐ုံးမ်ားက အမႈသည္မ်ား၏ လိပ္စာကို အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-က တြင္ အတိအလင္းသတ္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း သီးျခားစာတြဲျဖင့္ တင္သြင္းေစရန္အတြက္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲၾကရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ႏိႈးေဆာ္လိုက္သည္။

မူလ႐ုံးတရားၿပိဳင္တို႔သည္ အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂၀-က(၂)အရ လိုအပ္သည့္လိပ္စာကို တရား႐ုံးတြင္ တင္သြင္းရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ တရားမက်င့္ထုံးဥပေဒ အမိန႔္ ၅၊ နည္း ၂ဝ-က ကို ျပ႒ာန္းခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္းျပ႒ာန္းခ်က္ကို အမႈသည္မ်ား၊ ေရွ႕ေနမ်ား၊ တရားသူႀကီးမ်ား ေကာင္းစြာ ေလ့လာၾကဟန္ မတူေခ်။ နည္း ၂ဝ-က(၂) အရဆိုလွ်င္ အမႈကို ဆိုင္ၿပိဳင္ရန္ ရည္႐ြယ္သူတရားၿပိဳင္ သို႔မဟုတ္ အယူခံတရားၿပိဳင္ သို႔မဟုတ္ ေလွ်ာက္ထားခံရသူသည္ ႐ုံးေခၚစာ သို႔မဟုတ္ နို႔တစ္စာ၌ ေဖာ္ျပထားေသာ ႐ုံးခ်ိန္းေန႕မတိုင္မီျဖစ္ေစ၊ ယင္းေန႕တြင္ျဖစ္ေစ မိမိအား ဆင့္ဆိုရန္လိပ္စာကို တင္သြင္းရမည္ ျဖစ္သည္။
(ေမာင္သာေဌးပါ-၄ ႏွင့္ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္၊ ၁၉၈၉၊ မတစ၊ ၇၈ (၈၀) (၈၁))

တရားၿပိဳင္က ၄င္းအား ဆင့္ဆိုရန္ လိပ္စာမတင္သြင္းသျဖင့္ လိပ္စာတင္ရန္ တရား႐ုံးက ၃ ႀကိမ္ၫႊန္ၾကားေသာ္လည္း မတင္သြင္းသည့္အျပင္ ႐ုံးခ်ိန္းတစ္ခ်ိန္း၌ လိပ္စာတင္သည့္ေလွ်ာက္လႊာတင္ေသာ္လည္း တရားလိုဘက္မွ ကန႔္ကြက္သျဖင့္ ၄င္း၏ေလွ်ာက္လႊာကို မတင္လိုေတာ့ေၾကာင္းႏွင့္ ၄င္းတြင္ ကုစားရန္ အျခားနည္းရွိေၾကာင္း ေရွ႕ေနက ေျပာၿပီး ျပန္ယူသြားသည္။ ဤပ်က္ကြက္မႈမွာ ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို မလိုက္နာရာက်သည့္အျပင္ တရား႐ုံးကို မထီေလးစားျပဳရာေရာက္သျဖင့္ ေခ်လႊာကို ပလပ္သည့္အမိန႔္မွာ မွန္ကန္သည္။
(ဦးႀကီးစိန္ (ခ) ဝူခ်ီစင္းႏွင့္ ဦးလွၿမိဳင္၊ တရားမျပင္ဆင္မႈအမွတ္- ၃၅၁/၉၄ (၁၅-၂-၉၅))။         ။ 




သူရူးမှု စစ်ဆေးစီရင်ခြင်းအကြောင်း သိမှတ်ဖွယ်ရာများ

 အချို့သော အမှုအခင်းတွေမှာ ရူးသွပ်တဲ့ တရားခံတွေ ပါလာတာကို တစ်ခါတစ်ရံ ကြုံတွေ့ရတတ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်ကိုယ်တိုင် စိတ်ဝင်စားမိတာက အဲဒီလို သူရူးမှု...