"ရာဇသတ္ႀကီးက အကာအကြယ္ ေပးထားေသာ လူ႔ခနၶာကိုယ္ လုံျခဳံမႈ" ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းသူကိုသာ ထိခိုက္မိသည့္ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈမ်ားတြင္ အဆိုပါ ယာဥ္ေမာင္းကို တရားစြဲဆိုခြင့္ ရွိ /မရွိဟူေသာ အဆိုအေပၚ ေဆြးေႏြးတင္ျပျခင္း"
ရာဇသတ္ႀကီး Penal Code (၁ - ၅ - ၁၈၆၁) ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက စတင္ အာဏာ သက္ေရာက္ ခဲ့တဲ့ ဥပေဒတစ္ခု ျဖစ္လို႔ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာသည့္ လူမႈ/စီးပြား/ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ နဲ႔အညီ အခ်ဳိ႕ေသာ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ျပဳျပင္သင့္သည္ သို႔မဟုတ္ ပယ္ဖ်က္သင့္သည္ဟူေသာအဆိုကို "မူ" (principle)အားျဖင့္ အမ်ား လက္ခံၾကလိမ့္မည္ ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။
သို႔ရာတြင္ ျပဳျပင္/ပယ္ဖ်က္ရာ၌ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္တိုင္ ယင္း ဥပေဒမ်ားပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားက လူမႈ အဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခုကို ခိုင္ျမဲစြာ အကာအကြယ္ေပးႏွိုင္ခဲ့သည့္ ဂုဏ္အဂါၤ အႏွစ္သာရ ဝိညာဥ္(spirit of law)ကိုမူ အထူး ဂရုျပဳ စီစစ္၍သာ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးအၾကံျပဳလိုပါသည္။
ရာဇသတ္ႀကီးတြင္ အခန္း-၂၃ခန္း၊ ပုဒ္မ-၅၁၁ ခုျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းျပဌာန္းထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏွိုင္ပါသည္။ ယင္းျပဌာန္းခ်က္မ်ားအနက္ လူသားတစ္ဦးစီ၏ ကိုယ္ခနၶာအေပၚ ကာကြယ္ေပးထာသည့္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို စီစစ္ ေရြးခ်ယ္ သုံးသပ္ တင္ျပလိုပါသည္။
ယင္း ရာဇသတ္ႀကီး၏ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားတြင္ လူသားတစ္ဦးအျဖစ္ ပဋိသေနၶ ျဖစ္တည္ခြင့္(ျဖစ္တည္ခြင့္) မွစ၍ ေသဆုံးၿပီး death bodyအျဖစ္ သခ်ႋဳင္းေျမတြင္ ျမႇပ္ႏွံထားသည့္ကာလတိုင္ ဥပေဒက အကာအကြယ္ေပး ထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏွိုင္ပါသည္။ (ပုဒ္မ- ၃၁၂ မွ၃၁၈ ၊ႏွင့္၂၉၇ တို႔ကို ရည္ညြန္းပါသည္။)
ထို႔ျပင္ လူသားအျဖစ္ ျဖစ္တည္ခြင့္(ျဖစ္တည္ခြင့္)ကို ပိတ္ပင္ရာေရာက္သည့္ မိမိ၏ခနၶာကိုယ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္က သေနၶမတည္ ႏွိင္ေအာင္ *ျပဳျပင္ျခင္း* သင္းကြပ္ျခင္း ကိုပင္ လူသားေလာင္းလ်ာ၏ လူျဖစ္ခြင့္(လူျဖစ္ခြင့္)တည္းဟူေသာ အခြင့္အေရးကိုပင္ မထိခိုက္ မဆုံးရႈံးေစေရးအတြက္ ကာကြယ္ရန္ ဥပေဒအရ ျပစ္ဒဏ္ျပဌာန္းထားသည္ ကိုလည္း ေတြုျမင္ႏွိုင္ပါသည္။ (ပုဒ္မ-၃၁၂-ကမွ-ဃ တိုကို ရည္ညြန္းပါသည္။)
ကိုယ္တိုင္ ေသေၾကာင္းၾကံျခင္း(Suicide) လုပ္ျခင္းအေပၚ ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ ထားျခင္းက မိမိေၾကာင့္ မိမိခနၶာ ကိုယ္ကို ထိခိုက္ေစမႈမ်ား ကိုလည္း ျပစ္မႈ/ ျပစ္ဒဏ္မွကင္းလြတ္ခြင့္ ျပဳမထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏွိုင္ပါသည္။။(ရာဇသတ္ ႀကီးပုဒ္မ - ၃၀၉ ကိုရည္ညြန္းပါသည္။)
၄င္းအျပင္ ေသေၾကာင္းၾကံစည္သူ၏ ၾကံစည္မႈ ထေျမာက္ေအာင္ျမင္ကာ ေသေၾကာင္းၾကံစည္သူ ေသဆုံးသြား သည့္ အမႈျဖစ္စဥ္တြင္ပင္ ထို ေသေၾကာင္းၾကံစည္မႈကို အကူအညီေပးခဲ့သူရွိခဲ့ပါကလည္း ထိုသူအေပၚ အေရးယူ ႏွိုင္ရန္ ျပစ္ဒဏ္ျပဌာန္းထားျခင္းက လူ႔ခနၶာကိုယ္ကို ရာဇသတ္ႀကီးက မည္မၽွကာကြယ္ေၾကာင္း ျပသရာေရာက္ ေစသည့္ ထူးျခား ခ်က္ တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ (ပုဒ္မ- ၃၀၆ ကို ရည္ညြန္းပါသည္။)
သို႔ျဖစ္၍ ရာဇသတ္ႀကီးက ကာကြယ္ေပးထားသည့္ လူ႔ခနၶာ(human body)ဆိုရာတြင္*ျပဳသူႏွင့္ အျပဳခံရသူ* တို႔ ၏ ကိုယ္ခနၶာ ၂ မ်ဴိးလုံး အၾကဳံးဝင္သည္ဟု ယင္းဥပေဒ၏ ဝိညာဥ္ (Spirit of law)အရ အခိုင္အမာ ေကာက္ယူ ၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
အခန္း ၁၆၊ လူကိုယ္ကို ထိခိုက္ေစေသာျပစ္မႈမ်ား(Of offences affecting the human body) အခန္းတြင္ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ေခါင္းစဥ္ငယ္မ်ားအလိုက္ ပုဒ္မမ်ားခြဲ၍ ျပဌာန္းထားသည္ျဖစ္ရာ အဆိုပါ ေရးသားျပဌာန္း ခ်က္မ်ား(Letter of law)စာသားကို အဓိပၸါယ္ေကာက္ယူၾကရာတြင္ ရာဇသတ္ႀကီး၏ ဝိညာဥ္ သို႔မဟုတ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ (Spirit of law)ႏွင့္လည္း ညီညြတ္မွသာ အဓိပၸါယ္ျပည္စုံမည္ဟု ယူဆမိပါသည္။
"ယာဥ္ မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ေမာင္းႏွင္သူသာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈ ျဖစ္စဥ္ တြင္ ေမာင္းႏွင္သူအေပၚ တရားစြဲဆိုျခင္းသည္ မွန္ကန္မႈ ရွိမရွိ" ဆိုေသာissue တစ္ခုအား ရႈေဒါင့္အမ်ဳိးမ်ဳိးမွ ျပည့္စုံစြာ ဥပေဒပေဒ ပညာရွင္မ်ားက ေဝဖန္ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရပါသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္စဥ္သည္ ထိုက္သင့္သည့္သတိျပဳရန္ ပ်က္ကြက္ရာမွ ေပၚ ေပါက္ေလ့ရွိရာ ယင္းပ်က္ကြက္မႈသည္ ရာဇသတ္ႀကီး ပုဒ္မ-၃၂ အရ *ျပဳလုပ္မႈ* မ်ားကို ရည္ညြန္းေသာ ျပဌာန္းခ်က္တြင္ ဥပေဒႏွင့္ မညီေသာ ပ်က္ကြက္မႈမ်ားလည္း အၾကဳံးဝင္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။(ဥပမာ-ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ဥပေဒအရ ဆိုင္ကယ္စီး ဦးထုပ္မေဆာင္းသည့္ ျပစ္မႈ)
ထိုျပင္ မည္သူကိုမၽွ ထိခိုက္မႈ မရွိေသာ္လည္း ယာဥ္ကို အရမ္း သို႔မဟုတ္ ေပါ့ဆစြာ ေမာင္းႏွင္ရုံမၽွျဖင့္ ပုဒ္မ-၂၇၉/၂၈၀တို႔အရ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သည္ဟုပင္ ျပဌာန္းထားၿပီးျဖစ္ရာ --
အဆိုျပဳခ်က္ပါ ယဥ္မေတာ္တဆမႈ ျဖစ္ပြားစဥ္ --
"အျခားသူကိုမထိခိုက္ပါ ေမာင္းႏွင္သူသာ ဒဏ္ရာရခဲ့ပါသည္"
ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ ယာဥ္ေမာင္းသူသည္ ၄င္း၏ ထိုက္သင့္သည့္ သတိပ်က္ကြက္မႈ အက်ဳိးဆက္ေၾကာင့္ ၄င္းကိုယ္တိုင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရေစသည့္ ျပစ္မႈမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ ရရန္အေၾကာင္မရွိႏွိုင္ဟု ယူဆမိပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငၤတြင္ ယခု issue ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ စီရင္ထုံး ခိုင္ခိုင္မာမာ မေပၚေပါက္ခဲ့သည္ကပင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ပညာရွိ ေရွ႕ေနႀကီးမ်ားက ယခု issue ကို law issue အျဖစ္ ေလၽွာက္ထားခဲ့ျခင္း မရွိသကဲ့သို႔ High Court, Central Court, Supreme Court တို႔ကလည္း ဖြင့္ဆိုရွင္းလင္းျပရန္ လိုအပ္သည့္ Law issue ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ျခင္း မရွိဟု ယူဆႏွိုင္ေပသည္။
စီရင္ခ်က္ ႏွင့္ စီရင္ထုံး အမ်ဳိးအစားႏွစ္မ်ဳိး၏ ေနာင္အမႈမ်ားအေပၚ စည္းေႏွာင္အား ခ်ိန္ခြင္လၽွာ မတူညီသည္ကို လည္း ဥပေဒသမားတိုင္း သိရွိၾကၿပီး ျဖစ္မည္ဟု ယုံၾကည္ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ စီရင္ထုံးကို မလိုက္နာဘဲ စီရင္ခ်က္ ကိုသာ လိုက္နာရန္မွာလည္း ျဖစ္သင့္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ မဟုတ္ေပ။
ရာဇသတ္ႀကီး ပုဒ္မ-၃၃၇/၃၃၈၏ မူရင္းျပဌာန္းခ်က္တြင္-
by doing any act so rashly or negligently as--
-- to endanger human life
or
-- the personal safety of others ဟု*or* ျဖင့္ ျပဌာန္းထားရာ
(၁) လူ႔အသက္(အသက္ရွင္ေနထိုင္မႈ)ကိုျဖစ္ေစ
(၂)အျခားသူ တို႔၏ personal လုံျခဳံေရးကို ျဖစ္ေစ
* ေဘးျဖစ္ေအာင္ အရမ္း(သို႔) ေပါ့ဆစြာျပဳမူေၾကာင့္ ထိခိုက္မိပါက ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရာေရာက္သည္ဟု ျပဌာန္းထား ပါသည္။
ယခု issue တြင္ ယာဥၤေမာင္းသူ၏ အရမ္း(သို႔)ေပါ့စြာ ေမာင္းႏွင္မႈေၾကာင့္ အျခားလူကို မထိခိုက္မိဘဲ ယာဥ္ေမာင္းကိုသာ ထိခိုက္မိျခင္းသည္ ပထမ အပိုဒ္ to endanger human life တြင္အၾကဳံးဝင္သျဖင့္ ေမာင္းသူ အေပၚ ပုဒ္မ -၃၃၇/၃၃၈ တို႔အရ တရားစြဲခြင့္ရွိသည္ဟုသာ သုံးသပ္ ေတြ႕ရွိရပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပအပ္ပါသည္။
သို႔ရာတြင္ ~~
(က) တရားစြဲအဖြဲ႕အစည္းက တရားစြဲဆိုခြင့္ရွိသည္ဆိုျခင္းႏွင့္
( ခ) ႏွစ္ဖက္သက္ေသမ်ားကို စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ အမႈျဖစ္စဥ္အလိုက္ တရားရုံးက တရားခံအေပၚ ျပစ္မႈထင္ရွားေတြ႕ရွိျခင္း မေတြ႕ရွိျခင္း
( ဂ) ျပစ္ဒဏ္ပမာဏကို ျဖစ္ရပ္ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ညီညြတ္စြာ ေရြးခ်ယ္ျခင္း
တို႔မွာ တူညီျခင္းမရွိသည္ကိုမူ ဂရုျပဳၾကရမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ။ ဥပေဒႏွင့္အညီ ျဖစ္စဥ္ တခုျခင္းအလိုက္ လြတ္လပ္စြာ စီရင္ဆုံးျဖတ္ ႏိုင္ၾကပါေစ။
(လြတ္လပ္စြာ သေဘာကြဲလြဲ ေဝဖန္ခြင့္ ရွိပါသည္)
ဦးမ်ိဳးတင့္
