ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၅၁၄ အရ ခံ၀န္ခ်ဳပ္ ေဖါက္ဖ်က္ျခင္း
သက္ဆိုင္ရာ ရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ားက တရားခံေျပးမႈမ်ားမွာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၅၁၂ အရ တရားခံေျပးမႈအျပင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၅၁၄ အရပါ တရားခံကို ခံ၀န္ခ်ဳပ္ေဖါက္ဖ်က္မႈႏွင့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ အေထြေထြမႈမ်ား စြဲတင္ေလ့ရွိပါတယ္။
အဲလို စြဲတင္တဲ့အခါ အမႈတြဲမွာပါတဲ့ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို စီစစ္ တဲ့အခါ ရဲစကၠဴေတြမွာ ပါတဲ့ ခံ၀န္ခ်ဳပ္ပံုစံကို ေသခ်ာစြာ စစ္ေဆးပါ။ စစ္ေဆးတဲ့ အခါ တရားခံလက္မွတ္ထိုးထားျခင္း ရွိ/ မရွိ၊ ခံ၀န္ခ်ဳပ္ကို မည္သူ႕ေရွ႕မွာ ခ်ဳပ္ဆိုတာလဲ၊ အာမခံေပးသူဟာ ရဲအုပ္အဆင့္ဟုတ္ရဲ႕လားစတာေတြ စီစစ္ပါ။ မညီညြတ္တဲ့ ကိစၥေတြေတြ႕ရင္ ဘာမွ် မေျပာဘဲ အေထြေထြမႈ ဖြင့္ေပးလိုက္ပါ။ အမွန္က ေတာ့ ဒီလိုအပ္ခ်က္ ေတြကို သက္ဆိုင္ရာ ရဲစခန္း၊ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴ းရံုး၊မႈခင္းတပ္ဖြဲ႕၊ ၿမိဳ႕နယ္ဥပေဒရံုးတို႔က အဆင့္ဆင့္ စီစစ္ၿပီး ျဖတ္ေက်ာ္ လာျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီရံုးမ်ားဟာ စီစစ္ရမယ့္ဟာ ေတြကို စီစစ္ဖို႔အားနည္းၿပီး တံဆိပ္တံုးထု၊ လက္မွတ္ထိုးရံုသာ ထုိးေပးလိုက္တာပါ။
ဒီေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ တရားစြဲအဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ခ်ိ ဳ႕ယြင္းခ်က္၊ ေပါ့ဆခ်က္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို တရားရံုးက ျဖည့္ စြက္ ေပးဖို႔ရာ တာ၀န္မရွိပါဘူး။ အမႈဖြင့္ၿပီးေတာ့မွ မွတ္မွတ္သားသား ေလးျဖစ္ သြားေအာင္ ေအာက္က စီရင္ခ်က္ ေလးကို ကိုးကားၿပီး အမိန္႔ေလးသာ ခ်မွတ္ေပးလိုက္ပါ။ ဒါဆို ေနာက္မေပါ့ ရဲေတာ့ပါဘူး။ တစ္ခါ တစ္ရံကိုယ္က ေစတနာနဲ ႔စီစစ္ေပးေနေပမယ့္ အမွားေတြဟာ ထပ္တလဲလဲ ျဖစ္ေနတတ္ တာေတြ႕ရပါတယ္။
တစ္ခါတစ္ရံ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ခံ၀န္ခ် ဳပ္ပံုစံမွာ မူလက ခ်ဳပ္တုန္းက ၅၀၀၀၀၀ိ/-အာမခံသူ(၂)ဦး
ျဖစ္ေပမယ့္ ရံုးကို စြဲတင္တဲ့အခါ Correction နဲ႔ ဖ်က္ၿပီး သံုည ႏွစ္လံုးျဖဳတ္ကာ ငါးေထာင္က်ပ္သာ ျဖစ္သြားတာ မ်ိ ဳ းလည္း ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုအခါ အဲဒီ Correction နဲ႔ ဖ်က္ထားတာ ကိုယ္မျဖစ္ဖို႔ အမႈတြဲ လာတင္တဲ့ စာေရးကို ဖ်က္ရာေနရာမွာ လက္မွတ္ထိုးခိုင္း ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါ့ထက္ပို ဆိုးတာလည္း ရွိပါေသးတယ္။
ဥပေဒအရာရွိက အႀကံျပဳလုိက္တာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ-၄၀၆ နဲ႔ ၄၂၀ ျဖစ္ေပမယ့္ ဥပေဒရံုးနဲ႔ တရားရံုး ၾကားမွာ ၄၂၀ ေပ်ာက္သြားၿပီး ၄၀၆ တစ္ခုတည္းပဲ က်န္တတ္သလို ၄၀၆ ကိုဖ်က္ၿပီး ၄၂၀ ပဲျဖစ္သြားတတ္ တာမ်ိဳးကိုလည္း တရားသူႀကီးမ်ား သတိထားသင့္ပါတယ္။
ရဲအရာရွိက ရယူသည့္ အာမခံ ခံ၀န္ခ်ဳပ္ကို တရားခံက ေဖါက္ဖ်က္ျခင္း အတြက္ အာမခံသူမ်ား အေပၚ ျပစ္မႈဆိုင္ ရာ က်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ-၅၁၄ အရ အေရးယူျခင္းသည္ ဥပေဒအရ မွန္ကန္ျခင္း ရွိ/ မရွိကိစၥ။
ဆံုးျဖတ္ခ်က္။
အာမခံမေပးနိဳင္ေသာ ျပစ္မႈျဖင့္ စြပ္စြဲခံရသူကို အာမခံေပးနိဳင္ခြင့္မွာ ရဲစခန္းမွဴ းႏွင့္ တရားရံုးတို႔
သာ ျဖစ္သည္။ စခန္းမွဴ းေအာက္နိမ့္ေသာ အရာရွိက အာမခံမေပးနိဳင္။ ဤအမႈတြင္ မည္သူက အာမခံေပးေၾကာင္း ေဖၚျပမထားေပ။ အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားသူ ဒုရဲအုပ္ေဌး၀င္း၏ တိုင္ၾကားခ်က္ တြင္လည္း ယင္းအေၾကာင္းကို ေဖၚျပမထားေပ။ ခံ၀န္ခ်ဳပ္ကို မည္သူ၏ေရွ႕တြင္ ျပဳလုပ္ေၾကာင္းကိုလည္း ခံ၀န္ခ်ဳ ပ္ တြင္ ေဖၚျပမထားေပ။တရားခံအား (ပ)နံပါတ္-၆၄၈/၉၉ တြင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒပုဒ္မ-၄၀၆ အရ အမႈဖြင့္ ထားေသာ္လည္း ခံ၀န္ခ်ဳပ္ တြင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ-၄၂၀ ဟု ေဖၚျပၿပီး ခံ၀န္ခ်ဳ ပ္ ခ်ဳပ္ဆိုထားသည္ ကို ေတြ႕ရသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အဆိုပါ ခံ၀န္ခ်ဳပ္သည္ ဥပေဒလုပ္ထံုး လုပ္နည္းႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ ခံ၀န္ခ်ဳပ္ျဖစ္ သည္ဟု ဆိုနိဳင္ရန္ ခဲယဥ္းေပသည္။
ဦးေအာင္ၾကည္ပါ-၂ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိဳင္ငံေတာ္ ( ၂၀၀၁-ခုႏွစ္၊ မတစ၊ စာ-၁၁၃) ဆရာ ဦးေသာင္းထြန္း၊ တြဲညႊန္၊ တရားရံုးခ်ဳပ္ ျပဳစုေသာ ျမန္မာနိဳင္ငံတရား စီရင္ထံုး ေပါင္းခ်ဳပ္ (ျပစ္မႈ တရားစီရင္ေရး ၁၉၇၄-၂၀၀၅) စာအုပ္တြင္ လည္း ဖတ္ရႈ နိဳင္ပါသည္။