အယူခံလား ။ ျပင္ဆင္လား။
အယူခံ၀င္ႏိုင္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ။
တရားရံုးတစ္ရံုးက ခ်မွတ္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ ပုဒ္မ ၂(၂)တြင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ ဆိုထားေသာ ဒီကရီျဖစ္ႏုိင္သလို ပုဒ္မ ၂(၁၄)တြင္ အက်ံဳး၀င္ေသာ ဒီကရီမဟုတ္သည့္ အမိန္႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။
အယူခံ၀င္ႏိုင္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ
(၁) မူလမႈတြင္ခ်မွတ္ေသာဒီကရီ (ပုဒ္မ -၉၆)
(၂) အယူခံမႈတြင္ ခ်မွတ္ေသာ ဒီကရီ (ပုဒ္မ - ၁၀၀)
(၃) ပုဒ္မ ၁၀၄(၁) ႏွင့္ အမိန္႔ ၄၃ ၊ နည္း ၁ တြင္ေဖာ္ျပထားသည့္ အမိန္႔မ်ား။
-----
ဇာရီမႈတြင္ မည္သည့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ ဒီကရီျဖစ္သနည္း။
ဇာရီမႈတြင္ခ်မွတ္ေသာအမိန္႔မ်ားအနက္ အမိန္႔ - ၄၃၊ နည္း - ၁(စ်)၊ ၁(စ်စ်) ႏွင့္ ၁(ည)တြင္ျပဌာန္းထားေသာ အမိန္႔မ်ားမွအပ ပုဒ္မ - ၄၇ ၌ အက်ံဳး၀င္ သည့္ ျပသနာမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ခ်မွတ္ေသာအမိန္႔မ်ားသည္ ပုဒ္မ-၂(၂) အရ ဒီကရီျဖစ္ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ မူလမႈတန္ဘိုးအေပၚမူတည္၍ “ဒုတိယအယူခံ” အထိ ၀င္ေရာက္ခြင့္ရွိသည္။
-----
အယူခံလား ၊ ျပင္ဆင္လား ဆန္းစစ္ပံု။
ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ကို အဆင့္ျမင့္ေသာ တရားရံုးတြင္ အယူခံ ၀င္ရမည္လား၊ ျပင္ဆင္မႈတင္သြင္း ရမည္လား ျပႆ နာေပၚေပါက္လာသည့္အခါ ထုိဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ ပုဒ္မ ၂(၂) တြင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေသာ ဒီကရီဟုတ္မဟုတ္ စိစစ္ရပါမည္။ဒီကရီျဖစ္လွ်င္ မူလအမႈတြင္ ျဖစ္ေစ၊ အယူခံမႈတြင္ျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ထားျခင္းျဖစ္သလား ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ေနာက္တစ္ဆင့္တက္၍ ဆန္းစစ္ရပါမည္။
ဒီကရီလည္းျဖစ္သည္ ၊ မူလမႈ သို႔မဟုတ္ အယူခံမႈတြင္လည္း ခ်မွတ္ထားေၾကာင္းေတြ႔ရလွ်င္ ထုိဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အယူခံ၀င္ႏိုင္သည္။
တစ္စံုတစ္ခုေသာဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ဒီကရီမဟုတ္လွ်င္ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိေသာ အမိန္႔ ဟုတ္မဟုတ္ တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒပုဒ္မ ၁၀၄(၁) ႏွင့္ အမိန္႔ ၄၃၊ နည္း ၁ တြင္ ရွာေဖြရပါမည္။
အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိလွ်င္ အယူခံ၀င္ရန္ျဖစ္သည္။
ဦးျမ ၊ေသာင္းေျပာင္းေထြလာဥပေဒျပႆသ နာ အမွတ္ (၁) ၊စာ - ၄
----
ဒီကရီတိုင္းသည္ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိ သလား။
ဒီကရီတိုင္းသည္ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိသည္မဟုတ္ပါ။ မူလမႈတြင္ ခ်မွတ္ထားေသာ ဒီကရီ ႏွင့္ အယူခံမႈတြင္ ခ်မွတ္ေသာ ဒီကရီမ်ားသည္သာ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိပါသည္။
မူလမႈတြင္ခ်မွတ္ေသာဒီကရီကို ပုဒ္မ ၉၆ အရ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိသည္။ ထိုနည္းတူ အယူခံတြင္ခ်မွတ္ေသာ ဒီကရီကိုလည္း ပုဒ္မ ၁၀၀(၁) အရ အယူခံ၀င္ ခြင့္ရွိသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ " ျပင္ဆင္မႈ " တြင္ ခ်မွတ္ေသာ ဒီကရီကို အယူခံ၀င္ခြင့္မရွိပါ။ေဒၚထိုက္ ႏွင့္ ဦးေပၚထြန္း (၁၉၈၃၊ မတစ၊ စာ - ၄၈) တြင္ၾကည့္ပါ။
---
အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိေသာ အမိန္႔သည္ တစ္ၾကိမ္သာ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိျခင္း။
ဒီကရီကိုအဆင့္ဆင့္ အယူခံ၀င္ခြင့္ေပးထားေသာ္လည္း အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိသည့္ အမိန္႔ကိုမူ တစ္ၾကိမ္သာ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိပါသည္။
----
ျပင္ဆင္မႈ
ဒီကရီလည္းမဟုတ္ ပုဒ္မ ၁၀၄(၁) ႏွင့္ အမိန္႔ ၄၃၊ နည္း ၁တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ အယူခံ၀င္ခြင့္ရွိေသာ အမိန္႔လည္း မဟုတ္လွ်င္ အယူခံ၀င္ခြင့္မရွိ၊ ျပင္ဆင္မႈသာ ေလွ်ာက္ ထားခြင့္ရွိသည္။
အယူခံ၀င္ႏိုင္ေသာ အမိန္႔ ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ အယူခံရံုးက ခ်မွတ္ေသာ အမိန္႔ျဖစ္လွ်င္လည္း ျပင္ဆင္မႈသာ ဆက္လက္တင္သြင္းႏုိင္ပါသည္။
အယူခံ၀င္ခြင့္မရွိဟု အတိအလင္းျပဌာန္းထားသည့္ ဒီကရီ ႏွင့္ အမိန္႔မ်ားသည္လည္း
ျပင္ဆင္မႈသာတင္သြင္းႏုိင္ပါသည္။ (ဥပမာ သီးျခားသက္သာခြင့္ဥပေဒပုဒ္မ -၉ အရ စြဲဆိုေသာအမႈတြင္ခ်မွတ္ေသာဒီကရီ)
-----
မူလမႈတန္ဘိုး သိန္း ၁၀၀ က်ပ္ ရွိသည့္ အမႈ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ အယူခံ။
ျမိဳ႕နယ္ရံုးမွ မူလမႈတန္ဘိုး က်ပ္ သိန္း ၁၀၀ ရွိေသာ အမႈသည္ ပုဒ္မ - ၁၁၀ အရ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္တြင္ “အယူခံမႈ”ဆက္လက္ တင္သြင္းႏုိင္ပါသည္။
ေလးစားစြာျဖင့္။
Tun Myo Htay
