xxxxxxxxxxx
ေဒၚေထြးတင္ ႏွင့္ ေဒၚၾကည္ၾကည္ (၁၉၉၀၊ မတစ၊ စာ ၅၆(၅၇)) ဇာရီမႈ တစ္မႈကို ဆိုင္းငံ့ထားႏိုင္ေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။
(က) တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္း ၂၆၊
(ခ) တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္း ၂၉၊
(ဂ) တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၄၁၊ နည္း ၅။
(ဃ)ထူးျခားေသာအေျခအေနတြင္တရားရံုးတစ္ရံုးသည္တရားမက်င့္ထံုး ဥပေဒပုဒ္မ ၁၅၁ ပါ မူလဘူတအာဏာကို သံုးစြဲ၍ ဇာရီမႈတစ္မႈကို ဆိုင္းငံ့ႏိုင္သည္။
ထို႔ျပင္ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ျမိဳ႕ျပဆိုင္ရာငွားရမ္းခၾကီးၾကပ္ေရးအက္ဥပေဒပုဒ္မ ၁၅(၁) ပါျပ႒ာန္းခ်က္အရလည္း ဇာရီမႈကို ဆိုင္းငံထားႏိုင္ပါသည္။
----
အပိုင္း (၁)
xxxxxxxxx
အမိန္႕ ၂၁၊ နည္း ၂၆ အရ ဇာရီမႈကို ဆိုင္းငံ့ျခင္း
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
နည္း ၂၆ အရ ဇာရီမႈကို ဆိုင္းငံ့ႏိုုင္ေသာ တရားရံုး
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္းဥပေဒ ၂၆(၁) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ေအာက္ပါတရားရံုးသည္ ဇာရီမႈကို ဆိုင္းငံ့ႏိုင္ပါသည္။
"ဒီကရီကိုအတည္ျပဳေပးရန္ လႊဲေျပာင္းလက္ခံရရွိေသာ တရားရံုး"
(the Court to which a decree has been sent for execution)
ဆရာ ဦးျမ ေသာင္းေျပာင္းေထြလာဥပေဒျပႆနာ အမွတ္ ၁၀၊ စာ ၃၆၁ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ညႊန္ျပပါသည္။
"နည္း ၂၆ သည္ ဒီကရီကို လႊဲေျပာင္းရရွိထားသည့္ တရားရံုးက ဒီကရီအတည္ျပဳျခင္းကို ဆိုင္းငံ့ျခင္းႏွင့္ သက္ဆုိင္သည္။ ဒီကရီကို ခ်မွတ္ သည့္ တရားရံုးက အဆုိပါလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို က်င့္သံုးခြင့္ မရွိေခ်။"
ဆရာ ဦးျမ ေသာင္းေျပာင္းေထြလာဥပေဒျပႆနာ အမွတ္ ၈၊ စာ ၆၀၊ ၆၁ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဖာ္ျပပါသည္။
"ဇာရီကို ဒီကရီခ်မွတ္သည့္ တရားရံုးက အတည္ျပဳႏိုင္သည္။ ထို ဒီကရီကို အတည္ျပဳေပးရန္ လႊဲေျပာင္း လက္ခံရရွိေသာ တရားရံုးကလည္း အတည္ျပဳႏိုင္သည္။ တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ ပုဒ္မ ၃၈ ကို ၾကည့္ပါ။ အမိန္႕ ၂၁၊ နည္း ၂၆ သည္ အျခားတရားရံုးမွ ဒီကရီကို အတည္ျပဳေပးရန္ လႊဲေျပာင္း လက္ခံရရွိသည့္ တရားရံုး (တစ္နည္းဆိုရေသာ္ အျခားတရားရံုး၏ ဒီကရီ အတည္ျပဳသည့္ တရားရံုး)က ဇာရီမႈ ဆိုင္းငံ့ျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ပါသည္။ ဤအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးဖူးပါသည္။ နည္း ၂၆ သည္ ဇာရီမႈ အတည္ျပဳသည့္ တရားရံုးက ဇာရီမႈ ဆိုင္းငံ့ျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ပါသည္။ ဤအေၾကာင္းကို အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးဖူးပါသည္။ နည္း ၂၆ သည္ ဇာရီမႈ ျပဳျခင္းကို ဆိုင္းငံ့ျခင္း ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ ေအာက္တြင္ရွိသျဖင့္ ဇာရီမႈကို ဆိုင္းလိုလွ်င္ ထုိနည္းဥပေဒကို လြယ္လြယ္ ကိုးကားၾကဟန္ တူပါသည္။ ဥပေဒကို ေလးေလးနက္နက္ ေလ့လာၾကရန္ လိုပါသည္။"
---
နည္း ၂၆ အရ ဇာရီမႈကို ဆိုင္းငံ့ႏိုင္ေသာအေၾကာင္းမ်ား
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္းဥပေဒ ၂၆(၁) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ဇာရီမႈကို ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ဆိုင္းငံ့ႏိုင္ပါသည္။
တရားရႈံးက -
ေအာက္ပါတရားရံုး တစ္ရံုးရံုးတြင္
(၁) ဒီကရီခ်မွတ္ေသာ တရားရံုး
(၂) ဒီကရီ သို႔မဟုတ္ ယင္းဒီကရီ အတည္ျပဳျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အယူခံ စီရင္ပိုင္ခြင့္ အာဏာရွိေသာ တရားရံုးတစ္ရံုးရံုး
ေအာက္ပါအမိန္႔မ်ားအား ေလွ်ာက္ထားရယူႏိုင္ရန္
(၁) ဒီကရီအတည္ျပဳျခင္းကို ဆိုင္းငံ့ေသာအမိန္႔
(၂) အထက္ေဖာ္ျပပါ တရားရံုးတစ္ရံုးရံုးက ခ်မွတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ ဒီကရီ သို႔မဟုတ္ ယင္းဒီကရီ အတည္ျပဳျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အျခားအမိန္႔တစ္ရပ္ရပ္
ဥပမာ - သရက္ျမိဳ႕နယ္တရားရံုးတြင္ ေငြဒီကရီခ်မွတ္ထားရာ မင္းလွျမိဳ႕နယ္ တရားရံုး၏ စီရင္ပိုင္ခြင့္ေဒသအတြင္းရွိ တရားရႈံးပိုင္ ပစၥည္းအေပၚ အေရးယူႏိုင္ရန္ ဒီကရီကို မင္းလွျမိဳ႕နယ္တရားရံုးသုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပးလိုက္သည္။ တရားႏိုင္က မင္းလွ ျမိဳ႕နယ္တရားရံုးတြင္ ဇာရီမႈေလွ်ာက္ထားေသာအခါ တရားရႈံးက သရက္ျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ ဒီကရီကို မင္းလွျမိဳ႕နယ္တရားရံုးသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးရန္ ဇာရီေလွ်ာက္ လႊာသည္ ကာလစည္းကမ္းသတ္ ေက်ာ္လြန္ေၾကာင္း တင္ျပသည္။
ထုိျပႆနာကို ဒီကရီခ်မွတ္သည့္ သရက္ျမိဳ႕နယ္တရားရံုးကသာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္ ရွိသည္ျဖစ္၍ တရားရႈံးသည္ အဆိုပါတရားရံုးတြင္ ယင္းကိစၥကို တင္ျပအဆံုးအျဖတ္ ခံယူႏိုင္ေစရန္ မင္းလွျမိဳ႕နယ္တရားရံုးသည္ မိမိရံုးရွိ ဇာရီေလွ်ာက္လႊာကို တရားမ က်င့္ထံုး ဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္း ၂၆ အရ ဆိုင္းငံ့ထားႏိုင္သည္။ ARJUNDAS v. U KA YA(ရန္ကုန္၊အတြဲ၁၄စာ၅၅၀)(ဆရာဦးျမတရားမက်င့္ထံုးဥပေဒစီရင္ထံုးေပါင္းခ်ဳပ္ စာ ၃၅၃)
ဆရာ ဦးျမ ေသာင္းေျပာင္းေထြလာဥပေဒျပႆနာ အမွတ္ ၁၀ စာ ၃၆၁ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဖာ္ျပပါသည္။
" ဆိုင္းငံရန္ အေၾကာင္းမွာလည္း က်ယ္ျပန္႔ျခင္း မရွိေခ်။ ဆိုင္းငံ့ႏုိင္ သည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ကို ေအအိုင္အာ ၁၉၃၆ ရန္ကုန္ ၂၇၁ တြင္ ရွင္းျပထားသည္။"
ဆရာ ဦးျမ ေသာင္းေျပာင္းေထြလာဥပေဒျပႆနာ အမွတ္ ၁၊၂၊၃ ေပါင္းခ်ဳပ္ စာ ၁၈၃ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဖာ္ျပပါသည္။
"တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႕ ၂၁၊ နည္း ၂၆ အရ ဇာရီမႈကို ေခတၱ ဆိုင္းငံ့ျခင္းသည္ တရားရံုးတစ္ရံုးရံုးက ခ်မွတ္ထားေသာ ဒီကရီကို အတည္ျပဳ ေပးရန္ လႊဲေျပာင္းလက္ခံရရွိသည့္ တရားရံုးက ယင္းနည္းဥပေဒတြင္ ပါရွိ သည့္ကိစၥ ႏွစ္ရပ္ အနက္ တစ္ရပ္ရပ္ အတြက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ဆိုင္းငံ ထားျခင္း ျဖစ္သည္။"
-----
မိမိရံုးဒီကရီကို အတည္ျပဳသည့္တရားရံုးသည္ ဇာရီမႈကို နည္း ၂၆ အရ ဆိုင္းငံ့မႈ မျပဳႏိုင္ျခင္း
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
ေဒၚေထြးတင္ ႏွင့္ ေဒၚၾကည္ၾကည္ (၁၉၉၀၊ မတစ၊ စာ ၅၆(၅၇))တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပပါသည္။
"ဤအမႈတြင္ ရွမ္းျပည္နယ္တရားရံုးသည္ မိမိခ်မွတ္လိုက္ေသာ ဒီကရီကို အတည္ျပဳလ်က္ရွိရာ ယင္းဒီကရီကို တရားမက်င့္ထံုး ဥပေဒ အမိန္႕ ၂၁၊ နည္း ၂၆ အရ ဆိုင္းငံ့ထားခြင့္ မရွိသည္မွာ ယံုမွားဖြယ္မရွိေခ်။"
ေဒၚခင္ခင္ေမ ႏွင့္ အာဆူးဘီဘီ(ခ)မလွလွ၀င္း (၁၉၉၆၊ မတစ၊ စာ ၁(၄)) အမႈတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ညႊန္ျပပါသည္။
"တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္း ၂၆ မွာ အျခားတရားရံုးမွ ဒီကရီကို အတည္ျပဳေပးရန္ လႊဲေျပာင္းလက္ခံရရွိေသာ တရားရံုးက ဇာရီမႈကို ဆိုင္းငံ့၏ထားျခင္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည္။ မူလရံုးသည္ မိမိရံုးက ဒီကရီကို အတည္ျပဳလုပ္သည့္ ဇာရီမႈအား ဆိုင္းငံ့ရာ၌ တရားမက်င့္ထံုး ဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္း ၂၆ ကို ရည္ညႊန္းျခင္း မွာ မွားယြင္းသည္။"
ဆရာ ဦးျမ ေသာင္းေျပာင္းေထြလာဥပေဒျပႆနာ အမွတ္ ၁၊၂၊၃ ေပါင္းခ်ဳပ္ စာ ၁၈၃ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဖာ္ျပပါသည္။
" ဒီကရီကိုခ်မွတ္သည့္တရားရံုးက မိမိဒီကရီကို အတည္ျပဳရာတြင္ ယင္း နည္းဥပေဒကို ကိုးကား၍ ဇာရီမႈကိုဆိုင္းငံ့ထားျခင္း မျပဳႏိုင္ေခ်။ (စီကြန္ ခ်ာလီကာကာႏွင့္ ေဒၚဘီ၊ ၁၉၇၉ တရားမအေထြေထြအယူခံမႈအမွတ္ ၇)"
-----
နည္း ၂၆(၁)အရ အမိန္႕ တစ္ရပ္ရပ္ကို တရားရႈံးက ေလွ်ာက္ထားေနစဥ္ အတြင္း ဒီကရီအတည္ျပဳရန္အမိန္႔ ထုတ္ဆင့္သည့္တရားရံုးက ခ်မွတ္ ႏိုင္ေသာ အမိန္႕မ်ား
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
နည္းဥပေဒ ၂၆(၁) အရ အမိန္႔တစ္ရပ္ရပ္ကို တရားရႈံးက ေလွ်ာက္ထား ေနစဥ္ ဒီကရီအတည္ျပဳရန္အမိန္႔ ထုတ္ဆင့္သည္ တရားရံုး (the Court which issued the execution)သည္ နည္းဥပေဒ ၂၆(၂) အရ ေအာက္ပါအမိန္႔ (၂)ရပ္ကို ခ်မွတ္ႏိုင္ပါသည္။
(၁) ဒီကရီအတည္ျပဳရာတြင္ တရားရႈံးပိုင္ပစၥည္းကို ဖမ္းဆီးထားလွ်င္ ေလွ်ာက္ထားမႈ မျပီးျပတ္မီ ပစၥည္းကို ျပန္ေပးရန္
(၂) ဒီကရီအတည္ျပဳရာတြင္ တရားရႈံးကို ဖမ္းဆီးထားလွ်င္ ေလွ်ာက္ ထားမႈ မျပီးျပတ္မီ လႊတ္ရန္။
----
အာမခံေတာင္းဆိုျခင္း ႏွင့္ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ျခင္း
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
တရားမက်င့္ထံုးဥပေဒ အမိန္႔ ၂၁၊ နည္းဥပေဒ ၂၆(၃) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ဆန္႔က်င္ကြဲလြဲသည့္ လံုေလာက္သည့္အေၾကာင္းမရွိလွ်င္ (unless sufficient cause is shown to the contrary) ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အမိန္႔မ်ား မခ်မွတ္မီ တရားရံုးသည္ သင့္သည္ထင္ျမင္ေသာ အာမခံကို ေတာင္းခံႏိုင္သည္။ သို႔မဟုတ္ သင့္သည္ထင္ျမင္ ေသာစည္းကမ္းကို တရားရႈံးအေပၚ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။
(၁) ဒီကရီအတည္ျပဳျခင္းကို ဆိုင္းငံ့ရန္ အမိန္႔ ( an order to stay execution) သို႔မဟုတ္
(၂) ပစၥည္းျပန္ေပးေစရန္အမိန္႔ (an order for the restitution of property) သို႔မဟုတ္
(၃) တရားရႈံးကို လႊတ္ရန္အမိန္႔ (an order for thedischarge of the judgment-debtor)
---
အပိုင္း (၂)
xxxxxxxxxxx
အမိန္႕ ၂၁၊ နည္း ၂၉ အရ ဇာရီမႈကို ဆုိင္းငံ့ျခင္း
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။
ေလးစားစြာျဖင့္။
