က်မ္းသစၥာ ျပဳျခင္းကို က်မ္းသစၥာ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅ အရ မည္သူမဆို က်ိန္ဆိုျခင္းျပဳျကရပါသည္။ ျပီးမွ သက္ေသ/အမွဳသည္ အျဖစ္ အစစ္ခံျကသည္မွာ ျမင္ေတြ႔ေနက် ကိစၥရပ္ျဖစ္ပါသည္။ က်မ္းက်ိန္ဆိုနိုင္သည့္ အသက္အရြယ္ ကို အျမင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနျကသည္မွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ အလြန္ေကာင္းပါသည္။ ရာဇသတ္ျကီး၊ အရြယ္ေရာက္ျခင္း အက္ဥပေဒ ၊ ကေလးသူငယ္ဥပေဒ ၊ ျမန္မာဓေလ့ထံုးတမ္း အစ႐ွိေသာ အသက္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ျပဌာန္းခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွဳေထာင့္ အမ်ိဳးမ်ီဳးမွ ေဝဖန္ျက၍ အသိပညာ တိုးပြားသည့္အတြက္ ေက်းဇူးတင္မဆံုးျဖစ္မိသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
မ်ားေသာ အားျဖင့္ ကေလးသူငယ္ အရြယ္ မဟုတ္ပါက က်မ္းက်ိန္နိုင္ေျကာင္း ျငင္းဆိုရန္ အေျကာင္းရွိမည္မထင္။ ထိုသို႔ ဆိုပါလွ်င္ ကေလးသူငယ္ ဥပေဒ အရ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ေအာက္ ကို ကေလးသူငယ္ဟူ၍ တိတိပပ သတ္မွတ္ထားရာ ကေလးသူငယ္ အား က်မ္းက်ိန္ဆို နိုင္ျခင္း ရွိမရွိ ဟူေသာ အေျဖသည္ က်မ္းက်ိန္ဆိုနိုင္သူ၏ အသက္အရြယ္ကို ထင္ဟတ္ ေစပါမည္။
ကေလးသူငယ္ အား က်မ္းက်ိန္ ဆိုေစျခင္း သို႔မဟုတ္ ကတိသစၥာ ျပဳေစျခင္း တစ္ခုခု မျပဳလုပ္ပါဘဲ ထြက္ဆိုေစလွ်င္ သက္ေသခံ ဝင္မဝင္ ကိစၥကို ဆရာျကီး ဦးျမ ၏ လက္ေတြ႔စြယ္စံု ဥပေဒ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏွဳတ္ ဆြဲထုတ္ျပခ်င္ပါသည္။
ပြားညႊန္႔ အမွဳ ေအာက္ျမန္မာ အတြဲ ၂ စာ ၃၂၂ တြင္ သက္ေသ တစ္ဦး အား မစစ္ေဆးမီ မပ်က္မကြက္ က်မ္းက်ိန္ဆိုေစရမည္ သို႔မဟုတ္ ကတိသစၥာျပဳေစရမည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ေစရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းကို က်မ္းသစၥာ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၃ အရ ကုစား၍ရသျဖင့္ သက္ေသ၏ ထြက္ခ်က္သည္ သက္ေသခံ ဝင္သည္ဟု ကေလးသက္ေသ ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ျပဆိုပါသည္။
ေဒရား အမွဳ ေအာက္ျမန္မာ အတြဲ ၉ စာ ၈၈ တြင္ ကေလးသက္ေသ တစ္ဦးအား က်မ္းက်ိန္ဆိုေစရန္ သင့္မသင့္ သို႔မဟုတ္ ကတိသစၥာျပဳ သင့္မသင့္ စဥ္းစား ဆင္ျခင္ျပီးမွ ထိုသို႔ မျပဳသင့္ဟု ယူဆကာ ၄င္း အား စစ္ေဆးခဲ႔ရာတြင္ က်မ္းသစၥာအက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၃ ပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား ရွိလင့္ကစား သက္ေသခံ မဝင္ ဟု ထံုးျပဳပါသည္။
အာဖတ္ အမွဳ ၁၉၄၀ ရန္ကုန္ ၁၀၄ တြင္ ကေလးသက္ေသ တစ္ဦး အား စစ္ေဆးျခင္း မျပဳမီ က်မ္းက်ိန္ဆိုေစရမည္ သို႔မဟုတ္ ကတိသစၥာျပဳေစရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုသို႔ မျပဳဘဲ ကေလးက ထြက္ဆိုေစကာမူ ၄င္း၏ ထြက္ခ်က္သည္ သက္ေသခံဝင္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ေသာ ထြက္ခ်က္ကို မည္၍ မည္မွ် အေလးေပးသင့္သည္ကို တရား႐ံုးက ဆံုးျဖတ္ရန္ျဖစ္ေျကာင္း ထံုးဖြဲ႔ပါသည္။
အထက္ပါ ပြားညႊန္႔၊ ေဒရား၊ အာဖတ္ အမွဳ(၃) မွဳ စလံုး၏ ထံုးျပဳခ်က္မ်ားသည္ ကေလးသူငယ္ က်မ္းက်ိန္ျခင္းကိစၥရပ္အေပၚ ဆင္ျခင္ျပီး အေျဖထုတ္ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားျဖစ္ျကပါသည္။
က်မ္းက်ိန္ဆိုျခင္း၏ အသက္အရြယ္ကို စီရင္ထံုးမ်ားမွ ျပဆိုခ်က္ႏွင့္ ယွဥ္တြဲ ေလ့လာေသာအခါ ကေလးသူငယ္ သည္ပင္လွ်င္ က်မ္းက်ိန္ဆိုျခင္း ျပဳနိုင္ေျကာင္း အလြန္ရွင္းလင္းပါသည္။ ကေလးသူငယ္ အား က်မ္းက်ိန္ဆိုျခင္း ျပဳသင့္ မသင့္ မွာ သက္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ အေပၚတြင္သာ တည္မွီသည္ဟု ဆိုရပါမည္။ က်ေနာ္ ၏ မေတာက္တစ္ေခါက္ ဖတ္မွတ္မိသမွ် မွ တစ္ထြာတစ္မိုက္ေသာ ဥာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားမိသမွ်ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတို႔ စိတ္ျကိုက္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေတာ ျကံဆျခင္း ျပဳနိုင္ပါသည္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ထက္ကုိကုိ
