|| ေျပလြင္ျမင့္ ||
တရားစီရင္ရာတြင္ ဘက္လိုက္မႈကင္းရွင္းရန္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ၿပီး မည္သည့္ပုဂ္ၢိဳလ္၊ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္းမွ် ၀င္ေရာက္ျခယ္လွယ္ျခင္း၊ ၾသဇာလႊမ္းမိုးျခင္းမရွိေစရန္ႏွင့္ အဆိုပါလြတ္လပ္မႈကို က်င့္သံုးရာတြင္ တရား႐ံုး၏ စီရင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္းကို တာ၀န္ခံႏိုင္ရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ေဆာင္ရြက္သည္ကို အမ်ားသိျမင္ေစရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦးက ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။
အေျခခံဥပေဒအရ ေပၚေပါက္လာသည့္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ ေလးႏွစ္သက္တမ္းရွိလာသည့္အခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ုဳပ္ႏွင့္ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး တရားလႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ခ႐ိုင္တရား႐ံုးမ်ား၏ အ႒မအႀကိမ္ လုပ္ငန္းညႇိႏိႈင္းအစည္းအေ၀း က်င္းပသည့္ေန႔တြင္ ေျပာဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆိုပါေျပာဆိုခ်က္ သည္ တရားစီရင္မႈႏွင့္ တရားေရးဆိုင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈကိစၥမ်ားကို ၎ကိုယ္တိုင္ ပဲ့ကိုင္စီမံခဲ့သည့္ အေတြ႕အႀကံဳအေပၚ ၿခံဳယူဆင္ျခင္မႈျဖစ္သည္ဟု ယူဆဖြယ္ရာရွိပါသည္။
ခမ္းနားေသာ အဆိုပါမိန္႔ခြန္း၌ ႏိုင္ငံတစ္၀န္းရွိ တရားသူႀကီးမ်ားသို႔ သတိေပးလိုက္ေသာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ေတြ႕ရသည္။
၁။ မည္သူ၏ လႊမ္းမိုးစြက္ဖက္မႈကိုမွ်မခံဘဲ လြတ္လပ္စြာစီရင္ဆံုးျဖတ္ရန္ႏွင့္
၂။ ထိုသို႔ စီရင္ဆံုးျဖတ္လ်က္ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းကို အမ်ားသိျမင္ေအာင္ျပဳလုပ္ရန္ ျဖစ္သည္။
လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္မႈဆိုသည္ကို “ေျပာဖို႔လိုေသးလား”ဟု “ခုထိ ေျပာေနရတုန္းပဲလား” ဟု ေမးသူတို႔ ရွိေကာင္းရွိႏိုင္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ တရားစီရင္ေရးဥပေဒႏွင့္ အသစ္ထပ္မံျပ႒ာန္းခဲ့ သည့္ တရားစီရင္ေရးဥပေဒတိုင္းတြင္ “ဥပေဒႏွင့္အညီ လြတ္လပ္စြာတရားစီရင္ျခင္း” ဟူေသာ စကားရပ္ပါရွိၿမဲ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။
တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ မူတစ္ရပ္အျဖစ္ အတိအလင္းပါရွိခဲ့စၿမဲျဖစ္ေသာ္လည္း တရား႐ံုးမ်ားသည္ အဆိုပါတရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာမူႏွင့္အညီ မည္သူ၏ စြက္ဖက္လႊမ္းမိုးမႈကိုမွ်မခံဘဲ ဥပေဒမ်က္ႏွာ တစ္ခုတည္းကိုသာၾကည့္၍ ျပတ္ျပတ္သားသား စီရင္ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္ဟု မည္သူကမွ် အသိအမွတ္မျပဳခဲ့ၾကပါ။ မည္သူကမွ် မယံုၾကည္ခဲ့ၾကပါ။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးက ၎င္း၏ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ားသိ္ု႔ ပထမဆံုးေျပာၾကားသည့္ မိန္႔ခြန္းတြင္ စာနယ္ဇင္းမီဒီယာကို စတုတၳမ႑ိဳင္အျဖစ္ အေလးထားဖို႔လိုေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာၾကားၿပီးေနာက္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကိုင္စြဲအသံုးျပဳခြင့္ရေသာ မ႑ိဳင္သံုးရပ္အနက္ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းမ်ား၏ ပထမပစ္မွတ္မွာ တရားေရးမ႑ိဳင္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
စာနယ္ဇင္း(အခ်ိဳ႕)၏ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပသည္ဆိုျခင္းထက္ အၿငိဳးတႀကီးႏွင့္ အလြန္အကၽြံ စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းအေပၚ တရားေရးနယ္ပယ္တြင္ တာ၀န္ထမ္းသူမ်ားက နာက်င္ခံျပင္းခဲ့ၾကေသာ္လည္း (အေပါစားလက္ခုပ္သံမ်ားကို ေမွ်ာ္ကိုး၍ တရားလက္လြတ္ေျပာဆိုမႈမ်ားကို ဖယ္ရွားခဲ့လွ်င္ပင္) အခ်ိဳ႕ေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို မဟုတ္မမွန္ပါဟု ယတိျပတ္မျငင္းႏိုင္သည္ကို ၀န္ခံၾကရမည္ထင္ပါသည္။ “တရားေရးက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ႕ စြက္ဖက္မႈခံေနရတယ္”၊ “အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္ေရာက္ေနတယ္” ဆိုေသာစြပ္စြဲခ်က္မွာ အက်ယ္ေလာင္ဆံုးျဖစ္သည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ အျပင္းထန္ဆံုး စြပ္စြဲခ်က္အျဖစ္ တည္ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ျငင္းဆိုရန္ ခဲယဥ္းေနဆဲျဖစ္သည္။ စြပ္စြဲခ်က္မ်ား အေၾကာင္းမဲ့ေပၚထြက္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္သည္ကိုေတာ့ျဖင့္ ရွင္းျပရန္မလိုဟု ထင္ပါသည္။
အဆင့္ျမင့္တရားသူႀကီးတစ္ဦးက အဆင့္မျမင့္တရားသူႀကီးတစ္ဦးကို ေမးခြန္းထုတ္ဖူးသည္။
“ေနပါဦး၊ ေမာင္ရင္တို႔ တရားသူႀကီးေတြက ေထြအုပ္တို႔၊ ရဲတို႔ကို ဘာေၾကာင့္ မလြန္ဆန္ႏိုင္ရတာလဲ”
“အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ေလာက္ ခိုင္းတာလုပ္ခဲ့ရတာ အက်င့္ပါေနလို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ ခင္ဗ်”
“သီးျခားက်င့္သံုးတာ သံုးႏွစ္ေက်ာ္ရွိေနၿပီပဲဗ်ာ။ ခုထိအက်င့္ပါေနတုန္းလား၊ သဘာ၀ ကို မက်ပါဘူး”
ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက တရားလိုျပဳ၍ တိုင္ၾကားေသာအမႈတစ္မႈကို ၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးက ရာဇသတ္ႀကီးပုဒ္မ ၁၈၈ ျဖင့္ အေရးယူခဲ့သည္။ ဥပေဒအရ လြဲမွားေနျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ၎က “ဒီပုဒ္မနဲ႔ အက်ံဳးမ၀င္ဘူးလို႔ေတာ့ ထင္ပါတယ္ဆရာ၊ ကၽြန္မက သူတို႔နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တစ္ခုခုလုပ္မေပးရင္ မေကာင္း ဘူးလားလို႔ပါ” ဟု ေျဖသည္။ သည္လိုခပ္တံုးတံုးေတြလည္း အေျခခံအက်ဆံုး တရား႐ံုးေတြမွာ ရွိေနတုန္းပဲျဖစ္ သည္။
ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီးေနာက္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ- ၁၁ အရ အာဏာသံုးရပ္ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ခြဲေ၀ပိုင္းျခား က်င့္သံုးမႈသည္ အထက္ပိုင္းတြင္ ပိုမိုပီျပင္လာသည္ဟု ယူဆဖြယ္ရာရွိေသာ္လည္း ေအာက္ေျခ၌ မပီမျပင္ျဖစ္ေနခဲ့ေသးသည္ကို ယံုမွားဖြယ္ရာမရွိပါ။
အခ်ိဳ႕ေသာ ျပည္နယ္တိုင္းတို႔တြင္ “၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ဟိုလိုဒီလိုျဖစ္ေစခ်င္တာ” ဟူေသာ တီးတိုးစကားျဖင့္ တရားသူႀကီး အငယ္စားမ်ားကို တရားသူႀကီး အလတ္စားမ်ားက ေျခာက္လွန္႔ေနတုန္းရွိေသးသည္။ “ကိုယ့္စီရင္ခ်က္ကို ကိုယ္တာ၀န္ယူပါ” ဟု တဖြဖြေျပာတုန္းမွာပဲ တရားလိုေက်နပ္ပါက ေက်ေအးခြင့္ျပဳရမည့္ အမႈကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က မေက်နပ္ဆိ္ုသည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေက်ေအးခြင့္မျပဳ၀ံ့ေသာ တရားသူႀကီးမ်ိဳး ရွိေနတုန္းျဖစ္သည္။ ကိုယ့္တရား႐ံုးနံေဘးက အသံက်ယ္ေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္၏ တစ္မ်က္ႏွာတည္းကိုၾကည့္ၿပီး သူ႕အလိုလိုက္၍ စီရင္ဆံုးျဖတ္ေနေသာ တရား သူႀကီးမ်ိဳး ရွိေနတုန္းျဖစ္သည္။ ကိုယ္က မ႐ိုး မေျဖာင့္ လုပ္ထားသည့္အတြက္ ကိုယ့္ထက္ ပို၍ မ႐ိုးမေျဖာင့္သူျဖစ္ေနသည့္တိုင္ ထိုသူက ဒုကၡေပးႏိုင္သူျဖစ္သျဖင့္ “မ်က္ႏွာရိပ္ မ်က္ႏွာကဲၾကည့္၊ ေဗာင္းေတာ္ညိတ္ စိတ္ေတာ္သိ” စီရင္ဆံုးျဖတ္ေနေသာ တရားသူႀကီးမ်ိဳးရွိေနတုန္းျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ေသာ တရားသူႀကီး အငယ္စား အလတ္စားမ်ားေၾကာင့္ စာနယ္ဇင္းအခ်ိဳ႕၏ ျပင္းထန္ေသာ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ ပစ္မွတ္တို႔မွ မ႐ုန္းသာ၊ မလႈပ္သာျဖစ္ခဲ့ရသည့္အေျခအေနတြင္ တရားစီရင္မႈ နယ္ပယ္တစ္၀န္းလံုးကို တာ၀န္ခံ ေနရသူက “တရားစီရင္ရာတြင္ ဘက္လိုက္မႈကင္းရွင္းရန္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေၾကာင္း” သတိေပးလိုက္ျခင္းကို အခါမသင့္ဟု မဆိုသာေခ်။ မည္သည့္ပုဂ္ၢိဳလ္၊ အဖြဲ႕အစည္းကမွ် ၀င္ေရာက္ျခယ္လွယ္စြက္ဖက္လႊမ္းမိုးျခင္း မရွိေစရန္၊ လြတ္လပ္မႈကိုက်င့္သံုးရန္ႏွင့္ တာ၀န္ခံႏိုင္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း သတိေပးခ်က္မွာ အခါမသင့္ဟု မဆိုသာေခ်။
လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္မႈကို စြက္ဖက္လႊမ္းမိုး ျခယ္လွယ္လိုသူမ်ားသည္ မည္သူမဆိုျဖစ္ႏိုင္သည္ကို သတိခ်ပ္ရန္လိုေၾကာင္း “သတိေပးခ်က္” အျဖစ္လည္း အခါမသင့္ဟု မဆိုသာေခ်။
တရား႐ံုးဆိုသည္မွာ အတည္ျဖစ္ဆဲဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေပးရသည့္ ဌာနအဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုမွ်သာျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ မည္သည့္အေျခအေနတြင္မဆို (ဥပေဒႏွင့္အညီ) လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္မႈကိုသာ ၿမဲၿမဲၿမံၿမံ ကိုင္စြဲထားသင့္သည္မွာ ယံုမွားဖြယ္မရွိပါ။
သို႔ရာတြင္ စနစ္တစ္ခု၊ ေခတ္တစ္ခု၌ ပခံုးတြင္ တစ္ပြင့္မွ်မရွိသူတို႔၏ အတင္းအဖ်င္းသာသာ အစီရင္ခံစာျဖင့္ ျပန္တမ္း၀င္အရာရွိဆို သူတို႔ ဘာမွန္းမွမသိလိုက္ဘဲ၊ ကၽြမ္းပစ္ခဲ့ရသည့္ သာဓကမ်ိဳးရွိခဲ့သည္။ (ေထာက္လွမ္းေရးတပ္ၾကပ္ကို ဘုရားသခင္တမွ် အေလးေပးခဲ့ေသာ လူႀကီးသူမမ်ိဳးရွိခဲ့သည္) ဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ေစကာမူ ၎တို႔ႏွင့္ ညီညြတ္ပါက အႏၲရာယ္ကင္းသည့္သဖြယ္ ကသမ္းကယမ္းကာလမ်ိဳး ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ေပါင္းစားမွ အ႐ိုးမမ်က္မည့္ ကာလမ်ိဳး၊ ထိုသူတို႔ႏွင့္ အဆင္မေျပပါက နဂါးမ်က္ေစာင္းေရွ႕ ကားကားႀကီးရပ္မိသလိုမ်ိဳး၊ ျပာက်လြင့္စဥ္သြားခဲ့ရသူမ်ား ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ဤသည္ကို မည္သူကမွ် စီမံခန္႔ခြဲမႈ အမွားအယြင္းဟူ၍ မျမင္ၾက။ ျမားကိုသာျမင္၍ ေလးညိဳ႕ကိုမျမင္ၾက။ ျမင္ႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းမရွိခဲ့ၾက။
စင္စစ္ တရား႐ံုးသည္ မည္သူ၏ၾသဇာခံမွ် မျဖစ္ထိုက္သကဲ့သို႔ မည္သူ၏ ရန္ဘက္မွ်လည္း မျဖစ္ထိုက္ပါေခ်။မည္သူႏွင့္မွ်လည္း ရန္ဘက္ျဖစ္ဖို႔ မလိုပါေခ်။ သို႔ေသာ္ သူ႕အလုပ္သဘာ၀ကိုက အမႈသည္တို႔၏ အႏိုင္အ႐ံႈးကို ျပတ္ျပတ္သားသား စီရင္ဆံုးျဖတ္ေပးရသည့္ အလုပ္ျဖစ္သည္။ ေ၀ဒနာေပ်ာက္ကင္းသြားသည့္ လူနာ၏ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္မႈကုို ၿပံဳးၿပံဳးႀကီးခံယူေနသည့္ ဆရာ၀န္ကဲ့သို႔ ႏိုင္သြားေသာအမႈသည္၏ ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္မႈကို ၿပံဳးၿပံဳးႀကီးခံယူႏိုင္ခြင့္ တရားသူႀကီးမွာ ရွိသည္မဟုတ္ပါ။ တရားသူႀကီးသည္ ေျဖာင့္မတ္ခိုင္က်ည္သူျဖစ္ပါက ေလးစားမႈ ရေကာင္းရႏိုင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အခ်စ္ခံခ်င္၍ေတာ့ျဖင့္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
သဘာ၀မတူပါ။ အခန္႔မသင့္လွ်င္ ႐ံႈးသြားသည့္အမႈသည္၏ ပိုးစိုးပက္စက္ စြပ္စြဲခ်က္ကိုပင္ အဆစ္ရလိုက္ႏိုင္ပါသည္။
တစ္မႈဆံုးျဖတ္ၿပီးတိုင္း တရား႐ံုးက ရန္သူတစ္သိုက္ ေမြးေပးလိုက္သလိုရွိခဲ့သည္က ေခတ္အဆက္ဆက္ပဲျဖစ္ သည္။
တရား႐ံုးဆိုသည္မွာ ခ်စ္သူရွိခ်င္မွရွိမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း မုန္းသူဧကန္ရွိမည္ ေသခ်ာသည္။ ႐ံႈးသူဧကန္ ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပြင့္လင္းလာသည့္ေခတ္တြင္ လြယ္လင့္တကူ ထင္ေပၚလိုေသာ အေပါစားႏိုင္ငံေရးသမားတို႔က လြယ္လင့္တကူလုပ္ျပႏိုင္သည့္ တစ္ခုေသာလုပ္ရပ္မွာ တရား႐ံုးကို လက္ညွိဳးထိုးလိုက္ျခင္းပဲ ျဖစ္သည္။ သိ္ု႔မဟုတ္ - တရား႐ံုးကို ထိုးေကၽြးလိုက္ျခင္းပဲ ျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးအရာရွိအခ်ိဳ႕ကပါ “လင္းႏို႔ခြန္ေကာက္လွ်င္ - ႂကြက္”၊ “ႂကြက္ခြန္ေကာက္လွ်င္ လင္းႏို႔” ဟု သူတို႔မပါခဲ့သေယာင္ျပဳလ်က္ သူတို႔ကပါ အဆစ္တစ္ခ်က္ ၀င္ထုလိုက္တတ္သည္ကို သင္ခန္းစာမယူႏိုင္ေသာ ခပ္ညံ့ညံ့တရားသူႀကီးမ်ား ရွိေနေသးျခင္းမွာ လြန္စြာ၀မ္းနည္းဖြယ္ျဖစ္သည္။
စင္စစ္ဘက္လိုက္မႈကင္းေသာ လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္မႈဆိုသည္မွာ တရား႐ံုးမ်ားက ဥပေဒမ်က္ႏွာ တစ္ခုတည္းကိုၾကည့္၍ မည္သူ႕ကိုမွ် မ်က္ႏွာခ်ိဳမေသြးဘဲ ျပတ္ျပတ္သားသား စီရင္ဆံုးျဖတ္သည့္ တရားစီရင္မႈပဲျဖစ္သည္။
The Ladies News Journal
